Canadese telers zetten in op fritesaardappelen

Statistiekbureau Stats Canada heeft cijfers gepubliceerd over het aardappelareaal voor 2022. Die komt volgens de overheidsdienst uit op 385.128 acres, omgerekend 155.859 hectare. Een minimaal verschil van 0,1% met vorig jaar. Tussen de provincies onderling zijn wel verschillen te ontdekken. Op Prince Edward Island, in New Brunswick en Ontario daalt het areaal onder andere. Dat wordt weer goedgemaakt door een toename van de teelt in Alberta, Manitoba en Quebec.

Grootste daling op Prince Edward Island
De grootste daling in de teelt is zichtbaar op Prince Edward Island (PEI), waar omgerekend 2.225 hectare minder aardappelen worden verbouwd dit jaar. Met 32.500 hectare blijft zij wel de grootste Canadese provincie qua aardappelen, maar ze voelt daarbij wel de hete adem van Manitoba in de nek. Deze prairieprovincie doet het dit jaar met ruim 32.000 hectare en plust zo 2%. Telers op PEI hebben een moeilijk seizoen achter de rug nadat de aardappelexport werd stilgelegd door de vondst van wratziekte. Zo werd exporteren naar de Verenigde Staten onmogelijk en dat valt de sector zwaar.

De afname in areaal op PEI is vooral toe te schrijven aan minder pootgoed, zo denken insiders. Pootgoedtelers zijn waarschijnlijk deels overgeschakeld op tafel- of fritesaardappelen. De omstandigheden zijn dit jaar tot nu toe zeer goed geweest, met voldoende neerslag en temperatuur.

Minder aardappelen door neerslag
Ook in Manitoba komt de groei voort uit meer fritesaardappelteelt. Meer vraag naar aardappelen van aardappelverwerkers heeft daarvoor gezorgd. Het groeiseizoen is er – in tegenstelling tot op PEI – heel moeizaam verlopen. Het voorjaar verliep nat en koud en afgelopen week viel lokaal ruim 100 millimeter neerslag waardoor rot een probleem is. Naar schatting zijn enkele honderden hectares verloren gegaan. Door het moeizame groeiseizoen komt ook de vroege aardappeloogst maar moeilijk op gang. Fabrieken moeten draaien op de laatste restjes oude oogst en dat valt niet mee. Insiders melden dat tenminste één fabriek daarom volledig stil ligt.

In Alberta, de nummer drie qua aardappelteelt, stijgt de teelt met 5,6% dit jaar wat goed is voor 1.500 hectare meer aardappelen. Een totale oppervlakte van 29.260 hectare is een record voor de provincie. Ook hier hebben telers meer gepoot omdat de verwerkende industrie om aardappelen vraagt om tot frites te versnijden. Daarbij is ook iets meer vraag naar pootgoed en tafelaardappelen te bespeuren. De weersproblemen zijn er iets minder groot dan in Manitoba, maar het heeft nog wel effect. Vooral een koud en nat voorjaar zorgt ervoor dat de vroege oogst ongeveer een week tot tien dagen vertraagd is.

Oogst kan kleiner uitpakken
Uitgaand van een gemiddelde meerjarige opbrengst van 40,5 ton per hectare kan de Canadese aardappeloogst in totaal uitkomen op 6,15 miljoen ton, zo denken insiders. Dat cijfer is gebaseerd op de netto geoogste oppervlakte, omdat een klein deel van het areaal in Canada meestal niet gerooid wordt door vorstschade of extreme neerslag in het groeiseizoen. Wordt dit cijfer bewaarheid, dan valt het oogstvolume 96.500 ton kleiner uit dan in 2021 het geval was.

Vanwege meer fritesaardappelen op contract hoeven verwerkers in Canada zich – in tegenstelling tot de fabrieken in de VS – geen zorgen te maken over hun grondstof. Insiders schatten in dat verwerkers in Canada 90% tot 95% van hun totale verwerkingscapaciteit kunnen benutten. Gezien de zeer goede vraag naar frites betekent dit dat fabrieken de vrije markt op moeten om aardappelen aan te kopen. Kijkend naar Noord-Amerika als geheel dan krimpt het aardappelareaal dit jaar 2,5%. Vooral omdat in de grote Amerikaanse aardappelstaten Idaho en Washington minder aardappelen worden verbouwd dit seizoen.