Proefrooicijfers hoofdoogst tonen vergevorderd gewas

Aviko Potato monstert jaarlijks een reeks consumptieaardappelpercelen in Nederland. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen regio's en rassen. De bruto-opbrengst per hectare komt voor week 30 uit op ongeveer 42 ton in de maat 40 millimeter opwaarts. Dat is bijna gelijk aan het resultaat van 2017, wat ook direct het topjaar is in de grafiek over de laatste vijf jaren. Het is zo'n 10 ton meer dan in bijvoorbeeld de droge jaren 2018 en 2020.

Hoog onderwatergewicht
Kijken we naar het percentage 50 millimeter opwaarts dan zijn de gemonsterde partijen relatief grof met zo'n 70% grover dan 50mm. Ook daarmee zitten de partijen hoog in het vijfjarig gemiddelde. Voor het onderwatergewicht is dat eveneens het geval. Die komt uit op 390 gram of nog iets meer. Alleen in 2019 was dat met ruim 400 gram nog iets hoger. Het betekent dat de gewassen al relatief ver ontwikkeld zijn voor eind juli. Na verloop van tijd kan dit gehalte nog wel wat dalen, zoals in 2018 zichtbaar was.

Aviko is een van de eerste die met cijfers voor de hoofdoogst naar buiten komt. Ook de Gewastour Aardappelen wordt binnenkort bemonsterd. Het beeld bij de Innovator-aardappelen is wisselend en sterk afhankelijk van de regio en het pootmoment. De gewassen hebben twee dagen met extreme hitte relatief goed overleefd, maar aanhoudende droogte en temperaturen boven de 25 graden zorgen voor een slijtageslag.

Ook PCA en Fiwap hebben in Vlaanderen en Wallonië, samen met een aantal collega-organisaties, de eerste cijfers voor het ras Fontane gepubliceerd. Het gaat om achttien percelen in Vlaanderen en vijftien in Wallonië. Op 25 en 26 juli is de eerste bemonstering uitgevoerd van deze 33 percelen. Na 96 groeidagen schommelen de bruto-opbrengsten tussen de 20 en 43 ton per hectare. Het gemiddelde bedraagt 30,8 ton per hectare. Een enkel perceel spring eruit in negatief opzicht. De helft van de Vlaamse percelen komt nog niet aan de 30 ton per hectare. In Wallonië ligt het gemiddelde met 32,5 ton iets hoger. Dat geldt ook voor de sortering 50mm opwaarts.

Droogte vooral gevolgen in Vlaanderen
Vooral in Vlaanderen heeft de droogte gevolgen voor de opbrengst. De groeicurve start onder het meerjarig gemiddelde. De Waalse cijfers trekken dat gemiddelde iets omhoog waardoor de eerste opbrengstmeting zich toch op de lijn van het meerjarig gemiddelde bevindt. Daarbij moet worden opgemerkt dat de gewassen in Wallonië verder in de ontwikkeling zijn. Het loof is er verder achteruitgegaan dan in Vlaanderen, waar tot 10% van het loof nu is afgerijpt. Er zijn uitschieters tot 30% bij.

De onderwatergewichten zijn extreem hoog voor eind juli, zo noteert PCA. Gemiddeld komen alle percelen uit op 406 gram, met een range tussen de 344 en 465. De onderwatergewichten tussen Vlaanderen en Wallonië zijn gelijk. Vier op de tien percelen hebben een OWG hoger dan 400 gram. Doorwas is in Fontane niet gevonden bij de bemonstering, net als uitval.

Doorwas op de loer
De huidige situatie met hoge onderwatergewichten vragen om een tijdige behandeling met MH (maleïnehydrazide). Op de vroege fritesrassen zoals Innovator is vaak al een MH-bespuiting toegepast, maar de hoge temperaturen maakte dat niet altijd makkelijk waardoor niet overal tijdig is gespoten. Insiders melden dat de eerste tekenen van doorwas al zichtbaar zijn. Ook PCA maakt melding van doorwas in Bintje, waar eveneens de MH-bespuiting eigenlijk al moet zijn uitgevoerd. Omdat MH op een vitaal gewas moet worden gespoten is een snelle teruggang van de planten niet ideaal, zeker niet in combinatie met hoge temperaturen.

Later deze week worden onweersbuien verwacht die lokaal neerslag van betekenis kunnen geven. Krijgen de gewassen dan weer een groeispurt, dan ligt doorwas sterk op de loer. De ervaring leert dat ook bij hogere temperaturen nog MH kan worden toegepast, maar daarvoor moet het gewas nog wel vitaal zijn. Voor wie nog geen bespuiting heeft uitgevoerd, is de timing cruciaal.