Nieuws 7e Actieprogramma
Angst voor Brussel zet aardappelteelt klem
De beslisnota aangaande de zogenoemde 'winterteelten' rammelt aan alle kanten. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) publiceerde de brief donderdag 20 april. Ondanks de late verschijningsdatum wordt besloten de maatregelen rond het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn dit jaar gewoon door te voeren. Vooral voor consumptieaardappelen is de impact enorm.
Een aantal teelten zijn in de definitieve lijst opgeschoven naar de kolom winterteelten. Cichorei is een van de grotere teelten die nu staat aangemerkt als winterteelt. Ook een aantal groentegewassen wordt als wintergewas gezien. Het gaat om o.a. spinazie, witlof, winter- en waspeen en winteruien. Telersorganisatie TOG en groenteverwekersorganisatie Vigef zijn daar tevreden mee.
Vavi niet blij
Voor de consumptieaardappelen ligt dat heel anders. De Vavi is op z'n zachtst gezegd not amused met het besluit van LNV om consumptieaardappelen geen absolutie te verlenen. De motivatie hiervoor stuit Vavi-directeur tegen de borst. Zo wordt gemeld door LNV dat 'de oogst grotendeels in de maanden jul en augustus plaatsvindt.' Daar houdt het niet op met wonderlijke uitspraken. Ook valt te lezen dat; 'na 1 november geen oogst meer plaatsvindt.'
Als belangrijke motivator voor het weglaten van deze teelt noemt het ministerie dat de aardappelen voor de oogst worden doodgespoten waardoor minder stikstof kan worden opgenomen. "Juist dit verkeerde beleid zorgt daarvoor", zo motiveert Middag. "De waterkwaliteit is hier absoluut niet mee geholpen." Inzaai met een vanggewas is verplicht op zand- en lössgrond. Extra zuur, want juist op deze grondsoorten wordt later in het oogstseizoen nog laat gerooid. Middag schat het areaal voor deze latere oogst in op 15% van het totaal in Nederland. Je praat dan over 11.500 hectare. "70% van het areaal wordt in de maand oktober gerooid", vult de directeur aan.
Telers die na de deadline van 1 oktober oogsten en geen vanggewas hebben ingezaaid krijgen te maken met een oplopende korting op de stikstofgebruiksnorm in het opvolgende gewas. Die bedraagt 5 kilo per hectare tot 15 oktober, 15 kilo per hectare tot 1 november en 20 kilo per hectare daarna.
Bang voor Brussel
Heeft de aardappelsector niet steken laten vallen bij het lobbyen in Den Haag? "Zeer zeker niet, zegt Middag stellig. "We hebben nauw contact gehad met LNV en het zag er tot deze week positief uit. Dat de maatregelen nu met drie grove fouten worden gepresenteerd zorgt voor een vertrouwensbreuk. Minister Piet Adema motiveert zijn keuze met de reactie dat Brussel een andere maatregel niet zou accepteren. Dat is op z'n zachtst gezegd merkwaardig, omdat daar helemaal geen aanleiding toe is. Caroline van der Plas heeft hier inmiddels vragen over gesteld."
Zetmeelaardappelen worden wel aangemerkt als wintergewas. Dit geldt overigens niet voor alle rassen. Alleen rassen met een rijptijdklasse van 6 of hoger (op de CGO-lijst) komen in aanmerking.
Grote impact
De impact van het besluit is groot voor telers op zand- en lössgrond. Niet alleen voor de oogst zelf, maar voor de gehele bedrijfsvoering. Dat geldt overigens ook voor de verwerkende industrie, die spreiding nodig heeft gedurende de oogstperiode. Een korting oplopend tot 20 kilo is vooral op zandgrond een hard gelag.
Dat vooral bij de aardappelteelt de schoen knelt is wel duidelijk. Van de ruim 800 online reacties op de gewassenlijst gingen er ruim 300 over consumptieaardappelen. Onder de contracten voor oogstjaar 2023 staat inmiddels overal een handtekening. Bijsturen in het bouwplan is daarmee onmogelijk. Het feit dat de maatregel pas eind april definitief wordt gepresenteerd is dan ook zeer frustrerend voor de akkerbouwsector.
Bijzonderheden bij bietenteelt
De teelt van suikerbieten komt er iets milder af in het 7e Actieprogramma, maar ook hier is de verwondering over de beslisnota groot. Zo worden alleen suikerbieten die na 1 november worden geoogst aangemerkt als winterteelt. Kort gezegd: rooi je in september of oktober, dan geldt alsnog de kortingsregel voor wie geen vanggewas inzaait. Naast groenbemesters mag dat ook wintergraan zijn.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.