'Met naderende oogst scherp blijven op de uien'

Oplettendheid is nog even het advies in de zaaiuien. De uienexperts van Syngenta nemen nog een keer de stand van zaken door en benoemen de aandachtspunten voor de periode tot en met de oogst. Ook promoten ze graag de landelijke uiendag van het UIKC op 25 augustus.

Michiel van Mol ziet in de dagelijkse praktijk duidelijke signalen dat de zaaiuien langzaam richting de oogst gaan. "Er komt wat slijtage in de gewassen en de eerste percelen zijn al gestreken. Binnenkort gaat dat gelden voor de grote meerderheid van de uiengewassen. En de allervroegste percelen zaaiuien in het zuidoosten zijn zelfs al gerooid." Collega uienexpert Kees Jacobs constateert dat er flinke verschillen zijn in de conditie van de zaaiuien. "De percelen die dun staan, zijn gemiddeld wat later. En op percelen waar de uien tijdens de hitte van begin juli de verdamping niet konden bijhouden, kom ik veel gele bladpunten tegen. Waar is beregend, zie je dat veel minder. Maar goed, het gaat uiteindelijk niet om het blad maar om de bolvorming. Dat vind ik er gemiddeld niet slecht uitzien."

Ook trips-aantasting heeft links en rechts tot flinke verschillen in de conditie van de uien geleid, ziet Jacobs. "De hitte van begin juli was gunstig voor de vermeerdering van trips. De telers die toen op tijd hun percelen hebben gespoten, hebben nu weinig last." Ook het weer voor de komende periode lijkt gunstig voor trips, maar Jacobs en Van Mol denken dat bestrijding van het insect alleen nog toegevoegde waarde heeft in gewassen die nog volop in de groei zijn.

(Stoppen met) beregenen
Nu de droogte voorlopig aanhoudt, zien de Syngenta-uienexperts dat de beregeningshaspels weer overuren maken. "Dat is op zich niet verkeerd", zegt Van Mol, "en voor percelen waar de MH er nog maar net op ligt, helpt het om de groei er nog even in te houden te houden. Dat is goed voor het transport van de MH. Maar als de uien serieus gaan strijken, kan je beter stoppen met beregenen. Gestreken loof geeft namelijk invalspoorten voor schimmels en bacteriën. En een vochtig klimaat onderin een gestreken gewas speelt valse meeldauw en bladvlekken in de kaart." Jacobs ziet nog een andere dreiging. "We gaan weer de koudere nachten tegemoet en dat geeft een grotere kans op dauwvorming. Vorig jaar zijn daar in deze periode veel telers mee de mist ingegaan. Het is dus cruciaal dat je doorgaat met de fungicidebespuitingen tot vlak voor de oogst."

Optimale rooimoment
Het stadium waarin de uien worden geoogst, heeft grote invloed op de huidkwaliteit in de bewaring. "Rooien bij 50% groen loof is het beste moment", aldus de Syngenta-uiendeskundigen. "Er groeien in dat stadium niet veel kilo's meer bij en in veel gevallen zijn het tarra-kilo's. Onderzoek van Uireka heeft dat onomstotelijk aangetoond. Een latere oogst leidt alleen maar tot meer kale uien en kleurverlies." Ook als er slecht weer wordt verwacht, adviseren Jacobs en Van Mol om toch te rooien. "Twee weken in het zwad is minder erg dan verder verouderen in de rij."

Loofklappen kan het beste op een vuistdik boven de laatste bladsplitsing, stelt Van Mol. "Het overblijvende deel van de pijpen fungeert als schoorsteen voor het afvoeren van vocht. Als je te diep klapt, krijg je problemen met het drogen in de schuur." Net als bij de aardappeloogst zijn grote valhoogtes, intensief schudden en veel grote kluiten ook bij het uienrooien taboe. "De ui is kwetsbaarder dan menigeen denkt", stelt Jacobs. "Zorg dus ook dat de rooias geen beschadigingen geeft." Even drogen in het zwad is prima, maar haal de uien bij voorkeur naar binnen als hoge temperaturen worden voorspeld, adviseren de Syngenta-medewerkers. "Felle zon geeft ook bij uien zonnebrandplekken", weet Jacobs. En als je het product te warm inschuurt, moet je die warmte ook weer uit de partij halen. Anders kun je niet meer drogen."

Bezoek de uiendag van het UIKC
Het is altijd weer spannend of het op een gunstig moment valt. Maar als het aan Jacobs en Van Mol ligt, komen zoveel mogelijk uientelers naar de landelijke uiendag van het UIKC op donderdag 25 augustus op de Rusthoeve in Colijnsplaat. "Dit is het belangrijkste evenement voor de uienteelt in Nederland", aldus de uienexperts. "Iedereen uit de uienwereld is aanwezig en je kunt er altijd goede informatie opdoen en ervaringen delen met collega's, onderzoekers en de mensen van de zaadfirma's." Bezoekers kunnen de vertrouwde opzet verwachten met proefveldexcursie (waarin onder andere aandacht voor druppelirrigatie en de insectenproblematiek), de infomarkt en het mechanisatieveld. Bovendien wordt dit jaar een klimaat- en energieplein ingericht. En uiteraard is er de traditionele rassenpresentatie. Op dat vlak heeft Syngenta dit jaar iets te vieren. "Ons ras Promotion komt dit jaar voor het eerst op de rassenlijst", verklapt Jacobs. "Iedereen die meer wil weten over ons groeiend rassenpakket, is welkom voor een goed gesprek. En we serveren dit jaar ook lekkere hamburgers, dus kom vooral langs."