'Met cichorei verdien ik een prima boterham'

Akkerbouwer Sjakkie de Hulster vergroot zijn areaal cichorei volgend jaar met een kwart. De teelt prikkelt zijn vakmanschap en levert hem een prima rendement. "Je doet cichorei er niet zomaar even bij. Maar ik haal er een prima saldo mee."

Je kunt Sjakkie de Hulster zonder overdrijven een ervaren cichoreiteler noemen. De akkerbouwer uit Biervliet (Zeeland) verbouwt de inuline houdende wortels al sinds 2003. Hij leerde het cichoreigewas kennen toen hij nog werkte bij een collega-akkerbouwer. "Die boer vertelde dat hij er meer mee verdiende dan met suikerbieten. En ik wist wat ik van de teelt kon verwachten. Dus toen ik zelf boer werd, heb ik cichorei in mijn bouwplan opgenomen." Er zijn volgens De Hulster weinig financiële drempels om met de teelt te beginnen. "Je hebt er geen speciale machines voor nodig en ook geen bewaarplaats. Maar de teelt zelf is wel uitdagend. Ik kom nog steeds bijna jaarlijks verbeterpunten tegen. Maar dat vind ik juist leuk. Ik hou wel van een beetje uitdaging."

Tijd en prioriteit
Vooral in het voorjaar vraagt cichorei de nodige tijd en aandacht. De Hulster: "De periode van zaai en opkomst en daarna de onkruidbestrijding is cruciaal. Als je die goed doorkomt is de race al half gelopen. Maar dat lukt alleen als je het gewas voldoende tijd en prioriteit geeft." Cichorei heeft geen sterke kiemplant en wordt daarom gezaaid op 0,5 tot 1 centimeter diepte en op grond van maximaal 30% afslibbaar.

Praktische teelttips voor cichorei  

Het maken van zo'n ondiep en toch goed gesloten zaaibed begint bij De Hulster al in het najaar. "Ik heb een snedemixer op mijn ploeg gemonteerd", vertelt de akkerbouwer. "Dan begin je al met vlakker ploegwerk. En in het voorjaar maak ik een vals zaaibed met de sneleg. Twee weken later leg ik in een tweede werkgang het zaaibed klaar. Mijn ervaring is dat een ondiep zaaibed maken het beste gaat met de sneleg." Voor een vlotte kieming is een bodemtemperatuur van minimaal 10 graden een vereiste. En net als veel andere zaaigewassen kan cichorei last krijgen van korstvorming. Om dat probleem te tackelen bouwde De Hulster zelf een korstenbreker waarin de getande tasterwielen van een oude bietenrooier de hoofdrol spelen.

Plant niet remmen
Bij de onkruidbestrijding vaart de Zeeuws-Vlaamse akkerbouwer een geheel eigen koers. Waar veel collegatelers toch vooral leunen op chemie, is De Hulster in de loop der jaren vrijwel helemaal omgeschakeld naar mechanische onkruidbestrijding. "Ik gebruik alleen een bodemherbicide direct na zaai", bevestigt de ondernemer. "Ik wil het cichoreiplantje na opkomst zo weinig mogelijk remmen. Maar die bodemherbicide heb je wel nodig totdat je mechanisch aan de slag kunt."

Download handleiding onkruidbestrijding

Zodra de cichorei in het 2-blad stadium zit, begint De Hulster met wiedeggen. "In 2021 heb ik dat voor het eerst geprobeerd met een geleende machine en dat beviel zo goed dat ik er nu zelf een heb gekocht." Schoffelen deed De Hulster al langer in de cichorei, meestal twee keer per seizoen. "En er gaat circa tien uur per hectare handwerk zitten in de onkruidbestrijding", vult Bart van den Dries aan. Namens coöperatie CZAV begeleidt hij de cichoreiteelt bij De Hulster en hij is aangeschoven bij het interview. CZAV vult in de regio ook het cichorei-agentschap in.

Concurrerend met suikerbieten
Naast plezier en uitdaging in de teelt is ook het rendement natuurlijk van essentieel belang. "Bij mij is de cichorei concurrerend met de suikerbietenteelt en flink beter dan wintertarwe", stelt de akkerbouwer. Van den Dries rekent voor: "Cichorei geeft bij De Hulster met de prijs van 2023 een bruto-opbrengst van 50 ton á €100; bij de bieten rekenen we met 100 ton á €50 en de teeltkosten liggen nagenoeg gelijk op circa €2.500 per hectare."

Bereken je saldo samen met je teeltbegeleider

De akkerbouwer voegt nog toe dat cichorei na de uitdagende eerste weken een vrij makkelijk gewas is. "Het gewas wortelt diep en droogte is niet snel een probleem. En cichorei heeft hoegenaamd geen last van insecten of schimmels. Ik spuit er in ieder geval niet tegen. Wel spuit ik calcium om de plant weerbaarder te maken." CZAV rekent in z'n saldoberekening wel met €50 per hectare voor schimmelbestrijding.

Blijven leren en vernieuwen
De Hulster ervaart de cichoreiteelt bepaald niet als een voorspelbare bezigheid maar dat maakt het voor hem juist aantrekkelijk. "Ik leer nog elk seizoen dingen bij en er zijn allerlei interessante vernieuwingen geweest. Ik weet nu bijvoorbeeld dat suikerbieten geen goede voorvrucht is maar wintertarwe wel. Er zijn nieuwe rassen gekomen, zelfs met resistenties tegen herbiciden. Er wordt geëxperimenteerd met geprimed zaad en ik heb goede ervaring opgedaan met afdekken van de hoop met vliesdoek. Daar verdien ik €170 per hectare mee. Het zijn allemaal zaken die de teelt en het saldo ten goede komen." Ook Van den Dries is positief gestemd over de cichoreiteelt. "Je doet het er niet zomaar even bij. Je moet alert zijn en secuur. Maar dan krijg je, zeker met de verhoogde uitbetalingsprijs, wel loon naar werken."

Subsidie voor mechanische onkruidbestrijding
Sensus stimuleert (in Cosun Groeikracht verband) de aanschaf van machines voor mechanische onkruidbestrijding met onder andere een financiële bijdrage. De betreffende machines vallen meestal ook onder de VAMIL-regeling. In alle regio's heeft Sensus inmiddels ook de huur van onkruidplukmachines gefaciliteerd.