'Beleid mag vakmanschap niet in de wielen rijden'

Hilde Coolman is de nieuwe portefeuillehouder akkerbouw bij het NAJK. Zij treedt daarmee in de voetsporen van Jan Onnes die deze rol vervulde. Als jonge boerin ziet zij de akkerbouw voor een grote uitdaging staan. "We moeten ervoor waken dat we niet naar een manier van landbouw toe gaan waarin het beleid het overneemt van het vakmanschap."

Gefeliciteerd met je functie bij de NAJK, met het nieuwe GLB sta je voor een uitdagende periode....
"De akkerbouw staat inderdaad voor een uitdagende periode. De sector staat onder druk en ik hoop dat ik mij in deze positie zoveel mogelijk kan inzetten voor de toekomst van alle jonge boeren en de gehele sector. Met de nieuwe wet- en regelgeving en het GLB dat per 2023 van start gaat, vind er een behoorlijke verandering plaats in de sector."

Laten we gelijk met de deur in huis vallen, hoe sta je tegenover het nieuwe GLB dat vanaf 2023 van kracht is?
"Met het verdwijnen van bijvoorbeeld gewasbescherming, het nieuwe GLB en beleid ga je naar een manier van boeren toe waar een gedeelte al van tevoren is ingevuld. Als teler word je daarmee een richting op gestuurd en kan je zelf bepaalde keuzes niet meer maken. Het nieuwe beleid gaat ten koste van het vakmanschap van de teler. Hierdoor komt het vakmanschap van de teler onder druk te staan. Hij/zij heeft immers minder keuzevrijheid. Dat vind ik zonde en zou niet moeten naar mijn mening."

"Een teler kent als geen ander zijn percelen en gewassen en heeft daar hele goede ideeën bij. Ik wil zeker niet zeggen dat we niets moeten veranderen aan de huidige manier van boeren, maar de manier waarop nieuw beleid gecommuniceerd en geïmplementeerd wordt kan wel anders."

Wat kan en moet er volgens jou dan veranderen om tot een juist beleid en communicatie te komen?
"Ik hoop dat met mijn combinatie van praktijk- en onderzoekservaring ik een goede schakel kan zijn om kennis over te brengen. Ik ben van mening dat onderzoek altijd voorop staat. Maar we moeten dat eerst wel goed en breed uitvoeren en naar alle aspecten kijken voordat je alles vastzet in een beleid. Dat gebeurt niet altijd. Neem bijvoorbeeld de veldbonen in de eiwittransitie dat nu een hot item is (de teelt van veldbonen levert veel punten op in het nieuwe GLB). De teelt verandert de bedrijfsvoering, rotatie en het product moet ook afgezet worden uiteraard. Dat zijn zaken waarbij we niet overhaast conclusies moeten trekken om het maar zo spoedig mogelijk te implementeren.

Namens de NAJK leg je vooral de focus op het verdienend vermogen.
"Dat klopt, bij de NAJK is het verdiend vermogen het belangrijkste speerpunt voor het landbouwakkoord. Dit geldt namelijk niet alleen voor de akkerbouw maar uiteraard voor de gehele agrarische sector. De vaak genoemde uitspraak "Je kunt niet groen doen als je rood staat" speelt daarbij ook een belangrijke rol. Veel telers willen wel iets veranderen in de bedrijfsvoering, maar dat moet wel mogelijk zijn in het financiële plaatje. Met de nieuwe wet- en regelgeving wordt dat financieel soms wel lastiger. Ook het speelveld met de rest van Europa is van invloed daarop. Als het beleid bij ons strenger is dan bij de buurlanden, maar we halen alsnog de producten uit deze landen, dan zet je onze eigen agrarische sector buitenspel."

Het afgelopen jaar was qua kostprijsstijgingen een behoorlijk turbulent jaar, maken de prijsstijgingen dat goed?
"De prijzen voor tarwe, suikerbieten en andere producten lijken wel goed op het moment, maar we weten pas aan het einde van de rit of dat voldoende is. Ik zie het niet gebeuren dat de kostprijs weer sterk naar beneden gaat. De prijsstijgingen moeten dus ook op lange termijn standhouden om tot een positief resultaat te blijven komen."

Daar heb je als teler weinig invloed op, wat kan de teler wel doen volgens jou?  
"Ik denk dat we als akkerbouwers een denkslag moeten maken en meer op lange termijn moeten gaan plannen. Denk bijvoorbeeld aan het bouwplan, teeltstrategie maar ook de inkoop van inputs voor het gewas. Met het nieuwe GLB kan dat straks ook niet anders."
 

Jesse Torringa

Jesse is redacteur bij Boerenbusiness en focust zich met name op de akkerbouwsector waaronder graan en uien. Ook de kunstmestmarkt volgt hij op de voet. Daarnaast werkt Jesse op een akkerbouwbedrijf in Groningen met pootaardappelen als hoofdtak.

j.torringa@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.