Niet alle teeltgebieden van regen voorzien

Het verschil tussen vorige week en de situatie vandaag is zo'n 20 graden en flink wat millimeters. Het KNMI gaf vanochtend (7 juli) zelfs een waarschuwing af voor extreme neerslag in de Noordoostpolder en Friesland. Langs het IJsselmeer kwam het inderdaad tot pittige neerslag. Wel 100 millimeter of meer. Vorige week gebeurde dat ook al in de Achterhoek. Vooral het westen van Nederland kreeg de afgelopen 24 uur regen van betekenis, die voor de gewassen meer dan welkom is.

Nat in Frankrijk
In België viel rond Brussel de meeste neerslag en bleef het aan de kust relatief droog, zoals al heel het jaar eigenlijk. Liefhebbers van de Tour de France konden tijdens de zondagetappe al zien dat het in Noord-Frankrijk aardig regende. In het noordwesten, tot in Normandië, viel zo'n 25 tot 50 millimeter. Dat volgt op een hitteperiode, waarbij het kwik tot wel 40 graden steeg in het midden van het land. Eind juni vielen verspreid in het noorden van Frankrijk ook al lokale stortbuien, maar gemiddeld bleef het droog.

Meer naar het oosten van Europa bleef het grotendeels droog. Inmiddels heeft Duitsland ook met wat neerslag te maken, maar veel is het niet. Alleen in het uiterste zuidwesten van het land kan flinke regen vallen. De gehele oostkant van het land, van de Oostzee tot en met Beieren, is zeer droog. De grensregio met Nederland staat er (iets) beter voor.

Slijtageslag
Het valt op dat de aardappel- en uiengewassen de laatste veertien dagen flink zijn gaan slijten. Vooral de vroege aardappelrassen, zoals een Innovator, gaat al aardig tekenen. In Nederland is dat in de zuidelijke provincies het beste merkbaar. Hoe verder je naar het noorden gaat, des te meer neerslag er viel, en des te frisser de gewassen. Deels komt dat ook door de zaai- en pootdata. Een deel ging al in maart de grond in, wat betekent dat de gewassen inmiddels bijna 100 dagen groeien en nu verouderen. Een week met forse wind, gevolgd door de extreme temperaturen vorige week, hebben er voor gezorgd dat de gewassen verder af rijpen.

In de EU-4 is dat beeld op meer plekken zichtbaar, al is de hoeveelheid neerslag wel bepalend voor het beeld. Dit wil niet betekenen dat de opbrengsten er niet zijn, maar het weer heeft wel degelijk impact. Het kan het verschil maken voor de laatste 5%. Ook uit de eerste opbrengstcijfers van vroege aardappelen in België bleek dat de opbrengsten achterblijven.

Indicator gerstopbrengst
De opbrengsten van wintergerst zijn in de regel een goede indicator voor andere teelten. Daarop afgaand is het signaal positief, wat kilo's betreft. De oogst van de gerst is nagenoeg afgerond. Het dorsen kon vlot verlopen als gevolg van de hoge temperaturen, waarbij er soms met slechts 10% vocht gerst werd binnengebracht. Opbrengsten van 9 tot 10 ton per hectare zijn normaal, met uitschieters richting de 12 ton. Of de tarwe ook zo gaat presteren hangt veel af van de droogteschade. In droge regio's tekent de tarwe flink en kost de zomerhitte naar verwachting wel wat van de laatste kilo's.

Een noordenwind zorgt ervoor dat we voor nu af zijn van de hoge temperaturen, die zo tussen de 20 en 25 graden schommelen in de komende tien dagen. Wanneer de wind verder in juli meer naar het oosten draait komt de warmte wel weer terug en blijft het ook relatief droog. De huidige weermodellen gaan ervan uit dat dit weertype in juli gehanteerd wordt. Daarbij kan het lokaal wel tot onweersbuien komen, met fikse neerslag. Dat is evenwel in een zeer klein gebied.

Vroege en vlotte oogst
Blijft het inderdaad warm en droog, dan kunnen boeren in de EU-4 afstevenen op een zeer vroege en vlotte oogst. De tarweoogst staat op het punt van beginnen. Een heel enkel perceel is zelfs eind vorige week al geoogst in Zeeland. Voor 1 augustus kan een belangrijk deel van de tarwe binnen zijn, zoals ook in 2018 gebeurde. Het rooien van de plantuien gaat vlot, maar de zaaiuien hebben nog wel even te gaan. Ook de aardappelen dienen zich dan vroeg aan.