De aardappelsector heeft de taak om maximale output te realiseren met minimale input. Duurzaamheid wordt steeds belangrijker, zo schreven wij in het visiedocument 'De Aardappel in 2037'.
Carolien Gadella-van Wersch van adviesbureau Double Purpose deed daar tijdens onze toekomstsessie in maart nog een schepje bovenop. Toekomstbestendig ondernemen is een múst om te overleven, ook in de aardappelsector. Hoe dat zit en hoe u dat aanpakt, leggen Carolien en Marcel Pothof van itelligence u graag uit.
Zware belasting van de bodem is niet zonder risico
Dat duurzaam ondernemen (of liever gezegd toekomstbestendig ondernemen) steeds belangrijker wordt, is geen hogere wiskunde. Albert Einstein zei eens: "Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg." Die vlieger gaat in de aardappelsector helaas niet langer op.
De jarenlange inzet van kunstmest, bestrijdingsmiddelen, monoculturen en zware landbouwmachines belasten de bodem steeds meer en putten deze langzaam uit. Wereldwijd is 33% van onze landbouwgrond in acuut gevaar, zo waarschuwt FAO (de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties).
Consument eist respect voor de omgeving
Een andere belangrijke ontwikkeling is dat de consumenten eisen dat de ondernemers met respect voor de omgeving opereren. Toen de wereld vooral draaide om winst maken, werden schadelijke neveneffecten van het productieproces stilzwijgend geaccepteerd. Dat is sterk aan het veranderen. Kinderarbeid bij kledingproductie, verzakkende huizen door de aardgaswinning, de consument pikt het niet meer.
Misstanden zijn ook steeds beter zichtbaar, omdat de wereld door technologische ontwikkelingen steeds kleiner en transparanter wordt. De consumenten willen beter weten hoe hun voedsel is geproduceerd en welke weg hun voedsel heeft afgelegd tot hun bord.
Toekomstbestendig ondernemen
Wereldwijd groeit hierdoor het besef dat het niet alléén draait om het maken van winst. Steeds meer ondernemers (en ook consumenten) houden rekening met de impact die hun bedrijfsactiviteiten op het milieu en de maatschappij hebben. Wie een gezond bedrijf wil runnen, nu en in de toekomst, moet voldoende waarde toevoegen. Ook aan de maatschappij.
Bij toekomstbestendig ondernemen horen zowel de financiële als ecologische én sociale balans volledig sluitend te zijn. Oftewel: evenveel waarde toevoegen als u onttrekt, zowel aan uw bankrekening als aan het milieu en de maatschappij.
In de aardappelketen
Hoe belangrijk is toekomstbestendig ondernemen in de aardappelsector? Simpel. De aardappel is op weg om wereldvoedsel nummer 1 te worden, dankzij de relatief milieuvriendelijke productiemethode en het hoge gehalte nutriënten. De aardappel barst van potentie. Maar wie niet investeert in een betere teeltmethode en de bodem blijft uitputten, oogst over 20 jaar aardappelen die amper voedingswaarden te bieden hebben en graaft zo in feite zijn eigen graf.
Wie op de lange termijn winst wil maken, moet de balansen op orde brengen. Meer en gezonder voedsel produceren, met een lager grondstoffengebruik en minder impact op de natuurlijke ecosystemen en biodiversiteit. Een voedzame aardappel kan een belangrijke bijdrage leveren aan de oplossing van het wereldvoedselprobleem.
Sluitende business case als uitgangspunt
Winst maken én waarde toevoegen, voor veel ondernemers klinkt het als een onmogelijke opgave. Maar het uitgangspunt dat alle 3 de saldo’s positief moeten zijn, zorgt ervoor dat deze aanpak werkt. Op de korte termijn is bodemverarming misschien een acceptabel neveneffect, die snelle financiële winst oplevert. Echter, op lange termijn absoluut niet, omdat daardoor de andere balansen in het rood komen.
Wie toekomstbestendig werkt, zal op zoek gaan naar een methode die op alle fronten rendabel is. Onder de streep moeten alle saldo’s zwarte cijfers laten zien. Alleen zo kunt u een gezond bedrijf runnen, nu en in de toekomst.
3 balansen opmaken
Iedere ondernemer is gewend om de financiële balans op te maken. Zo’n zelfde kosten-batenanalyse kunt u voor de ecologische en sociale impact van uw kernactiviteiten maken. Welke waarde onttrekken ze aan het milieu of aan de maatschappij? En wat leveren ze op? Onderaan de streep moeten alle 3 de saldo’s positief zijn, dat is het uitgangspunt.
Belangrijke rol weggelegd voor de technologie
Technologische ontwikkelingen helpen hierbij. Inzicht in cijfers en KPI’s zorgt voor focus en helpt om besluiten te nemen die de resultaten verbeteren. Door gegevens aan elkaar te koppelen, ontstaan belangrijke nieuwe inzichten. 'Meten is weten' of, zoals de Amerikanen zeggen: 'What gets measured, get’s done'.
Zeker de ecologische footprint is steeds beter meetbaar. Neem de CO2-uitstoot, de hoeveelheid water die verbruikt wordt in het productieproces en de impact van de bedrijfsactiviteiten op de biodiversiteit en vruchtbaarheid van de bodem. De sociale impact is op dit moment nog wat minder goed meetbaar. Toch leggen steeds meer bedrijven verantwoording af. Denk aan de arbeidsomstandigheden van hun productiemedewerkers en de impact van hun activiteiten op de werkgelegenheid, wereldvoedselproblematiek en de kwaliteit van leven van de consument.
Let’s go & grow! Nu en over 20 jaar
Maak die 3 balansen maar eens op en kijk hoe het voor uw onderneming uitpakt. Want toekomstbestendig ondernemen is eigenlijk vooral een kwestie van mentaal de knop omzetten en gewoon doen. Wij, itelligence, maken ons hier sterk voor, door partijen in de aardappelsector met elkaar te verbinden en een gezamenlijke toekomstvisie te vormen voor de Aardappel in 2037.
Wij zijn benieuwd naar uw visie op toekomstbestendig werken en daarom nodigen we u uit om mee te praten in de LinkedIn-groep De Aardappel in 2037. Hét platform voor professionals in de aardappelsector om met elkaar in gesprek te gaan en inzichten te delen over de Aardappel in 2037. Meer informatie over onze visie en activiteiten leest u op onze website.
Carolien Gadella-van Wersch is oprichter van Double Purpose. Haar advies- en inspiratiebureau stimuleert ondernemen met een dubbel doel: een gezond bedrijf runnen met een positief effect op de samenleving. Haar ambitie is dat het als normaal wordt gezien dat geld verdienen samengaat met waarde toevoegen aan de samenleving.
Itelligence Benelux wil met de juiste inzet van data en technologie de hele wereld voeden. Vanuit die ambitie verbindt itelligence professionals in de aardappelsector om de toekomst van de aardappel te co-creëren.