De wereldwijde agrifood sector gaat een aantal zware uitdagingen tegemoet het komende decennium. Dat wordt duidelijk in de Agricultural Outlook 2021-2030 die de Wereldvoedselorganisatie van de Verenigde Naties (FAO) en de Organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling (OECD) vandaag hebben gepubliceerd.
De grootste uitdaging is het voeden van een alsmaar groeiende wereldbevolking op een duurzame manier. Ook de impact van de klimaatcrisis en de economische gevolgen van de oorlog in Oekraïne behoren tot uitdagingen. De oorlog is de grootste zorg op korte termijn. Problemen die al speelden zoals de handelsverstoringen door de coronapandemie, slechte weeromstandigheden en stijgende productie en vervoerskosten zijn verergerd door de onzekerheden omtrent de landbouwuitvoer van Oekraïne en Rusland. Beide landen zijn belangrijke graanleveranciers en ook de rol van Rusland in de kunstmestmarkt heeft bestaande zorgen over kunstmestprijzen en beschikbaarheid op korte termijn versterkt.
De auteurs hebben becijferd dat de evenwichtsprijzen van granen met 19% kunnen stijgen als de graanexport vanuit Oekraïne helemaal stil komt te liggen. En met maar liefst 34% als daar boven op de export van Rusland voor de helft stil komt te liggen.
Hongersnood op de loer
Als de export van Rusland en Oekraïne de komende twee jaar terugvalt en er geen reactie komt van de andere landen, kan het aantal chronisch ondervoede mensen verder stijgen. Dat blijkt uit een simulatie die door de schrijvers van het rapport is uitgevoerd. ''Zonder vrede in Oekraïne, zal de voedselzekerheid nog verder onder druk komen te staan. Vooral voor de armste mensen op aarde'', laat Mathias Cormann, secretaris-generaal van de OECD, weten. ''Een direct einde aan de oorlog zou voor de inwoners van Oekraïne en Rusland de beste uitkomst zijn, net als voor de vele huishoudens die lijden onder de sterk gestegen prijzen als gevolg van de oorlog.''
Om voedselzekerheid te kunnen garanderen zal de wereldwijde handel goed moeten functioneren, staat in het rapport. De verwachting is dat de wereldhandel overeenkomstig met de productie zal groeien de komende jaren. Daarbij zullen sommige landen meer gaan exporteren, maar er zullen ook landen zijn die gedwongen worden meer te importeren omdat er sprake is van een groeiende consumptie. Volgens het rapport onderstreept deze alsmaar groeiende onderlinge afhankelijkheid tussen handelspartners de noodzaak voor een transparant, voorspelbaar en op regels gebaseerd multilateraal handelssysteem.
Landbouw productiever
De verwachting is dat de wereldwijde landbouwproductie de komende tien jaar jaarlijks met 1,1% per jaar groeit. Die extra productiviteit komt vooral uit de lage- en middeninkomenslanden. Volgens het rapport zijn betere toegang tot grondstoffen en investeringen in technologie, infrastructuur en scholing cruciaal om de landbouw te laten groeien. Wel zijn er zorgen dat een langdurende stijging van energie- en grondstofkosten, zoals kunstmest, de productiekosten zullen verhogen en ook een impact hebben op de productiviteit en de groei de komende jaren. Het rapport gaat ook in op de bijdrage die de landbouw levert aan de klimaatverandering. De uitstoot van broeikasgassen zal het komende decennium met 6% groeien. 90% van die groei komt van de veestapel. Toch is de verwachting dat de uitstoot minder hard zal groeien dan de productie. Dit komt onder meer door grotere effectiviteit en een verminderd aandeel van herkauwers.
Tegenstrijdige doelen
De landbouwsector moet de komende jaren twee tegenstrijdige doelen halen. Enerzijds is er het wereldwijde doel om honger de wereld uit te helpen in 2030. Anderzijds moet de uitstoot van broeikasgassen voldoen aan de klimaatdoelen die in Parijs op papier zijn gezet. Om dat eerste doel te halen moet de productiviteit de komende tien jaar met 28% groeien, zonder dat dat ten koste gaat van het milieu. En dat is meer dan drie keer de productiviteitsgroei van het afgelopen decennium. De vereiste 24% productiviteitsgroei voor akkerbouwers is bijna dubbel de groei die over het afgelopen decennium is gehaald (13%). De productiviteit van de veestapel moet met maar liefst 31% gemiddeld omhoog. Via beleidsmaatregelen moet het gebruik van duurzame nieuwe technologieën worden aangemoedigd, aldus de auteurs.
De auteurs schrijven dat er nog andere verbeteringen moeten worden doorgevoerd. Denk aan beleidsmaatregelen om de uitstoot van broeikasgassen door de sector verder te beperken, maatregelen om voedselverspilling tegen te gaan en maatregelen om het te veel consumeren, met name van vlees, tegen te gaan.