Analyse Biologisch
'Als vraag naar biologisch er is, volgt boer vanzelf'
De biologische landbouw staat in de schijnwerpers in het politiek theater. De Europese Commissie streeft naar 25% biologisch landbouwareaal in de EU. Minister van Landbouw Piet Adema stuurde maandag 19 december zijn plannen voor de groei van de biologische sector naar de Tweede Kamer. Die plannen worden door de sector zelf met gemengde gevoelens ontvangen.
Als onderdeel van de Europese Green Deal, de Boer-tot-bord-strategie en Biodiversiteitsstrategie heeft de Europese Commissie een Organic Action Plan opgesteld. De Commissie streeft daarin naar 25% biologisch areaal in de EU in 2030. Het Nederlandse actieplan voor de groei van biologische productie en consumptie is iets minder ambitieus. Nederland streeft naar 300.000 hectare oftewel 15% van het Nederlandse areaal waarop in 2030 biologisch wordt geboerd. Het zal nog wel een flinke uitdaging worden dat te halen. Volgens de cijfers van het CBS was in 2021 4% (80.000 hectare) van het totale landbouwareaal biologisch beteeld. Het actieplan voor de biologische productie en consumptie is daarmee ook veel ambitieuzer dan het recent goedgekeurde NSP (de nationale uitwerking van het GLB) waarin naar een groei tot ruim 100.000 tot en met 2027 wordt gestreefd.
Volgens Adema past biologische landbouw in de transitie naar een duurzame en toekomstbestendige landbouw. Volgens de minister moet de groei vooral komen uit de melkveehouderij en de akkerbouw. Dat zijn sectoren met veel areaal en grondgebonden zijn. "Boeren zullen alleen kunnen en willen omschakelen als zij daar ook een goed verdienmodel aan overhouden", schijft Adema in de kamerbrief. "Dit hangt samen met de noodzaak om ook de afzetmarkt voor biologische producten te vergroten." En daar zit volgens verschillende insiders uit de biologische sector de crux. In de huidige markt valt het volgens verschillende handelaren al niet mee bepaalde producten daadwerkelijk allemaal als biologisch af te zetten waardoor een deel in het gangbare kanaal verdwijnt. Laat staan wat er gebeurt als dat areaal meer dan verdrievoudigd wordt.
Markt is cruciaal
Die zorgen worden gedeeld door Michaël Wilde, directeur van brancheorganisatie Bionext. Hij is blij met de komst van het actieplan, maar waarschuwt dat de rol van de markt uiteindelijk cruciaal is voor het succes. "Als de markt er niet is kan de omgeschakelde boer zijn producten niet kwijt." Ketenpartijen spelen daarin volgens Wilde een belangrijke rol. "De rijksoverheid geeft in het actieplan het goede voorbeeld door bij aanbestedingen naar een standaard percentage van 25% biologisch voedsel te streven." Ook de retail moet zijn rol pakken. "Biologische producten moeten bijvoorbeeld niet weggestopt worden in een hoekje in de supermarkt." De consument wil volgens Wilde meer bewust worden van de prijs van voedsel en de effecten op de omgeving, bijvoorbeeld met goede voorlichting of true pricing.
Het is volgens Wilde belangrijk dat de biologische en gangbare landbouw niet tegen elkaar uitgespeeld worden, maar elkaar waar mogelijk juist versterken. "De landbouw staat voor grote uitdagingen", zegt Wilde. "Denk bijvoorbeeld aan het streven om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te halveren en het verminderen van het gebruik van kunstmest. De biologische landbouw is niet dé oplossing voor alle problemen waar we voor staan, maar kan daar wel een wezenlijke bijdrage aan leveren." De focus zou volgens Wilde dan ook niet op de hectaredoelstelling in het plan moeten liggen maar juist op het ontwikkelen van de afzetmarkt. "Als de vraag er is volgen boeren vanzelf."
Jurphaas Lugtenburg
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
