Achtergrond Stikstofstemming
Henk of Piet, ruimte krijgt de minister van LNV niet
Minister van LNV Piet Adema moet zich deze week bijna hebben gevoeld als een falende manager in een blockchainketen. Hij had moeten zorgen dat de laatste opdrachten vanuit de Europese Commissie zonder verdere afwijkingen werden doorvertaald naar de agrarische praktijk in Nederland, maar deed dat niet. Ketenfalen, dus. In onze wekelijkse rubriek Stikstof Stemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.
De nog maar pas ingewerkte bewindsman dacht dat hij nog een beetje eigen beleidsruimte had en toch nog iets coulant kon zijn voor boeren, maar met de hulp van lekkende ambtenaren en 'bevriend' Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot van D66 werd hij weer in het gareel gebracht.
Te laat en weer te laat
Adema resteerde niets anders dan excuus aan te bieden omdat hij de Kamer te laat en verkeerd had ingelicht. Te laat omdat een ambtenaar een brief niet tijdig op zijn bureau had gelegd (maar dat valt onder Adema's verantwoordelijkheid). Verkeerd omdat Adema om allerlei redenen had gedacht dat het daarna ook nog wel even kon wachten, maar toen werd de correspondentie met de Europese milieucommissaris gelekt. Minister van Landbouw is beslist de minst begeerlijke baan in het huidige kabinet, zeker met nog een minister naast zich, die qua positie en politiek gewicht, veel meer in de melk te brokkelen heeft. Adema heeft het niet veel beter dan voorganger Staghouwer. De beelden van deze week lieten zien dat het LNV-ambt veel nederigheid vraagt.
Collega mag meer
Collega Christianne van der Wal, van Stikstof en Natuur, mag meer dan Adema. Dat is aan alles te merken. En alsof dat al niet erg genoeg is, sturen beiden ook nog eens een departement aan waar de ambtenaren doen waar ze zin in hebben. Adema doet voorkomen alsof hij daar niets van merkt. In het debat met de Tweede Kamer deze week zei hij zelfs dat 'alleen deze minister verantwoordelijk is voor wat er op het ministerie gebeurt'. Nu is een minister wel politiek verantwoordelijk voor zijn ambtenaren, toch klopt deze uitspraak aantoonbaar niet, want er is dus ook nog een mevrouw Van der Wal.
Ergernis CU
Wat Adema ook vindt, binnen de ChristenUnie loopt de ergernis wel op over hetgeen er gebeurt op LNV. De huidige minister van LNV is nu inmiddels voor de derde keer onderhanden genomen door coalitiepartners. Zou hij nog een keer worden 'gepiepeld', dan kan de maat zomaar vol zijn voor de partij. Het is bij dit alles wel een gegeven dat Nederland er qua reputatie slecht voor staat bij de Europese Commissie, maar dat is niet een direct gevolg van vervuilende boeren, zoals vaak wordt gesteld. Nederland heeft in Europa toegezegd om bepaalde milieudoelen te halen, maar die blijven al jarenlang buiten bereik.
Niet boer, maar slechte wetgeving
Vooral door politiek toedoen en door de slechte kwaliteit van de wetgeving in Nederland. De Raad van State waarschuwt daar regelmatig voor, maar het wordt niet veel beter. Het beste voorbeeld zo'n gebrekkige wetgeving is de PAS, die in juni 2021 is afgeschoten door de Raad van State. Een van de bedenkers (hoewel geen opsteller) daarvan is nu de rechterhand van Frans Timmermans en moedigt Nederland aan om het beter te doen op stikstofgebied. Onder meer Johan Vollenbroek toont bij herhaling aan dat nieuwere wetgeving weinig beter is.
Geen coördinatie in rapportage
De overheid helpt zichzelf ook niet door allerlei alarmerende, maar tegelijkertijd zwak of zelfs fout onderbouwde rapportages naar Brussel te sturen over bijvoorbeeld waterkwaliteit en natuur. Het kan bijvoorbeeld niet zo zijn dat de landbouw verantwoordelijk wordt gehouden voor vervuiling vanuit de steden. De wirwar van rapportagelijnen richting de Europese hoofdstad moet wel bijna leiden tot struikelpartijen. Alleen al voor landbouw en natuur bestaan er minstens vier verschillende lijnen. Weinig politici in Nederland lijken zich daar druk over te maken.
Liever kleine problemen
Overal worden wel problemen in het klein opgelost. Minister Harbers uit zijn bedenkingen bij de opkoop van niet meer gebruikte stikstofemissierechten door Schiphol, maar wacht kennelijk nog wel even totdat de luchthaven zijn zaakjes voor elkaar heeft alvorens daar een definitief oordeel over te vellen. Minister Van der Wal schaaft aan de stikstofwetgeving en collega Adema is druk met een mogelijk landbouwakkoord. Afgelopen week waren er weer sessies. Volgens de laatste berichten wordt vooruitgang geboekt aan de hoofdtafel, terwijl het proces stagneert aan de bijzettafels. De vraag is of de gespreksregisseurs daar voldoende aan hebben om over enkele weken toch een succes te kunnen uitroepen.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
