Dossier Stikstofcrisis

449 miljoen kilo stikstof is er in 2024 uit dierlijke mest uitgescheiden. Dat meldt het CBS op basis van voorlopige cijfers. Hoewel dat minder is dan de 464 miljoen kilo van een jaar eerder (-3%) - en onder het stikstofplafond van 2024 - moet dat dit jaar wel verder naar beneden om onder het aangescherpte stikstofplafond van dit jaar te komen.

In Nederland ligt de focus bij stikstofuitstoot vooral op de landbouw, maar de werkelijkheid is veel complexer. Stikstof komt niet alleen vrij door veeteelt, maar ook door andere menselijke en natuurlijke processen. Verkeer en industrie zorgen bijvoorbeeld voor een hoge uitstoot van stikstofoxiden, vooral rondom snelwegen en industriegebieden.

In de veelheid van geluiden die vorige week te horen was na de uitspraak van de Haagse rechtbank over de Greenpeace-zaak, werd ook gesuggereerd om melkveebedrijven een soort van individuele emissie-taakstelling te geven. Zoiets is echter gemakkelijker uitgesproken dan gerealiseerd. Er is momenteel geen instrument voorhanden om de emissies betrouwbaar te kunnen meten en verifiéren.

Het opstellen van een bemestingsplan is dit jaar een stukje moeilijker geworden. Verspreid over Nederland zijn er verschillende NV-gebieden opgedoken waarin vanaf dit jaar 20% minder stikstofruimte te gebruiken is. Boeren vragen zich af wat de beste manier is om hiermee om te gaan.

De melkveehouderij is bijna dagelijks in het nieuws, op zich al geen goed teken. Het verlies aan derogatie betekent een forse financiële aderlating voor bedrijven die mest moeten afzetten en de stikstofproblematiek ettert ook maar door.

'Nu zitten we met ons bedrijf al vijf en een half jaar op slot omdat we PAS-melder zijn en nu mogen we nog drie jaar langer wachten van de minister! Als je niets meer te melden hebt, schrijf dan liever niks.' Ziehier de ongezouten mening van een vergaderboer op de brief die minister Femke Marije Wiersma deze week schreef over de PAS-melders.

Zonder veel gemor, maar met nog een hulpeloze stemverklaring van BBB-senator Jaspers, ging de Eerste Kamer deze week akkoord met het wettelijk kader voor minister Wiersma's stikstof en fosfaatreductieplan. Daarmee is het nog niet helemaal kat in het bakkie, want ook hierna gaat het gestoei van de landbouworganisaties met de overheid door over de implementatie van het beleid.

De drie regerende politieke partijen in Denemarken hebben deze week een overeenkomst gesloten om 10% van het areaal landbouwgrond om te zetten in bos en natuurgebieden. Doel is om emissies terug te dringen, te voldoen aan eisen rond stikstofuitstoot en om minder kunstmest te gaan gebruiken.