Achtergrond Stikstof Stemming
Ruttiaanse breinbrekers over stikstof tijdens pasen
Het voordeel van veel problemen tegelijk is dat er altijd een paar naar de achtergrond worden gedrongen door andere, nog urgentere. Zoiets leek deze week ook aan de hand in politiek Den Haag. Het grote probleem van een wankelend kabinet is er ook nog, maar dat wordt ontkend. In onze wekelijkse rubriek Stikstof Stemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.
Door het debat in de Tweede Kamer over de uitslag van de provinciale verkiezingen (én de toekomst van het stikstofbeleid, én de houdbaarheid van de coalitie) was het alsof iedereen opeens was vergeten wat de week ervoor ook urgent was. Zoals het briefje van Virginius aan stikstofminister Christianne van der Wal over het Nederlandse stikstofbeleid.
Van intrigante tot slachtoffer
De actualiteit van deze week haalde Van der Wal abrupt uit de schijnwerpers. Ze werd nog wel genoemd in het bovengenoemde, dagvullende debat, maar ditmaal vooral door de linkse oppositie en dan ook vooral als hulpeloos slachtoffer van allerlei politieke intriges. Terwijl ze vorige week nog een intrigante leek.
Of de VVD er nu blij mee moet zijn dat Van der Wal deze week meer steun kreeg van GroenLinks, PvdA, SP en de Partij voor de Dieren dan van het CDA en vrijwel zeker ook van een groot deel van de eigen achterban, is nog weer iets anders.
Ruttiaanse breinbrekers
Premier Rutte is er bij alle verwikkelingen wel van overtuigd dat er meer moet worden gedaan, dat moet worden versneld en dat resultaten moeten worden geboekt. Hij probeert in ieder geval de indruk te wekken dat dit zo is. Toch blijft de premier onnavolgbaar, want hij wil óók wachten met het nemen van besluiten, met name over stikstof, en ontkent zelfs dat er problemen zijn in het kabinet, laat staan een crisis. Tijdens de persconferentie na afloop van de wekelijkse ministerraad presenteerde hij daarover weer een breinbrekend juweeltje: "Er is een impasse over de vraag of er een impasse is."
Op Goede Vrijdag hoefde Rutte gelukkig niet al te veel meer te zeggen. Er was een zitplekje voor hem gereserveerd in de Grote Kerk in Naarden, waar de Matthäus-Passion wordt opgevoerd. Misschien helpt zo'n moment hem een beetje uit de verwarrende Haagse werkelijkheden.
Een groeiend aantal mensen in Den Haag en ook een oud-bewindsman als Ronald Plasterk, stellen dat het kabinet in feite al gevallen is. De premier weerspreekt dat dus, maar in zijn huidige toestand wekt Rutte de indruk dat hij dat ook blijft doen terwijl hij het torentje wordt uitgedragen.
Spanning om 'afkapgrens'
Bezinning of niet, materiaal om de tanden in te zetten blijft er ook na de paasdagen te over. Zo was er deze week een tussenuitspraak van de Raad van State over de zogenoemde 25 kilometer-afkapgrens voor stikstofemissies. Deze zaak was aangespannen door MOB en een hele bundel gelijkdenkende clubs. Zij vinden dat de stikstofemissies van individuele bronnen (bedrijven), en van het verkeer, ook tot verder dan 25 kilometer van de bron verantwoordelijk moeten worden gehouden voor neerslag op natuur. Het kabinet ziet dat anders. Veel belanghebbenden hadden zich al schrap gezet voor een tegenvallende uitspraak voor het kabinet. MOB heeft dan ook al zo veel stikstofzaken gewonnen.
MOB bijt opeens in het stof
Ditmaal liep het anders, ook tot verrassing van MOB. Die benadrukte bijna direct dat het slechts om een tussenuitspraak ging en dat de Raad van State helemaal niet volgens de meest recente inzichten had gehandeld. Wat het eerste betreft heeft MOB formeel gelijk, maar de Raad van State zegt ook dat ze in de definitieve uitspraak uit wil gaan van hetgeen nu is gezegd over de emissies. Het tweede deel van de uitspraak gaat vooral over andere kwesties.
Meevaller of toch tegenvaller?
De meevaller voor het kabinet (en impliciet ook voor het bedrijfsleven) betekent nog niet dat het gerust kan zijn, want volgens andere juristen gaat de uitspraak van de Raad van State voorbij aan Europese regelgeving op dit terrein en is er zelfs deels mee in tegenspraak. Ook legt de uitspraak volgens hen beperkingen op voor de toepasbaarheid van Aerius en kan dit minister Van der Wal weer extra problemen opleveren bij het identificeren van piekbelasters, een zaak die voor de minister toch al een hete aardappel is. Dat er nu al direct PAS-melders geholpen zouden zijn door de uitspraak lijkt een misverstand. Een groep Groningse PAS-melders ontsprong de dans sowieso al. Verder zou de uitspraak het intrekken van verleende vergunningen bemoeilijken en ook Aerius onbruikbaar maken voor het opstellen van gebiedsprogramma's, die vóór 1 juli klaar zouden moeten zijn. Dit vanwege nieuwe juridische vragen over individuele belasting en achtergronddepostie.
Gevecht rond tafel gaat door
Dan zette het trekken en duwen rondom de landbouwtafels zich deze week ook weer voort. Wie er allemaal nog meepraten is niet steeds even duidelijk, maar er wordt nog bij voortduring gedreigd met opstappen, weigering om een handtekening te zetten en dergelijke. Eerder was het met name Agractie die dat deed, nu is het LTO Nederland. Voorzitter Sjaak van der Tak wil nu toch echt eerst iets geregeld zien voor de PAS-melders, zegt hij.
Al zitten er tal van partijen aan tafel voor een groot landbouwakkoord, nog meer inspraak is niet welkom. Dat vinden in ieder geval de al aanwezige landbouworganisaties. Zij reageerden dan ook tamelijk ontstemd toen de Stichting Stikstofclaim (SSC) een actie startte waarbij individuele boeren konden aangeven of zij zich wel of niet vertegenwoordigd voelen aan minister Piet Adema's tafel. Dit zegt in ieder geval de voorzitter van SSC. Hoeveel boeren op dit moment hun stem hebben laten horen, is niet bekend, maar per donderdagmorgen waren er (na anderhalve dag) al ruim 300 brieven binnengekomen bij het secretariaat van de landbouwtafel, zo meldt een woordvoerder.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.