Nieuws Politiek
Kanttekeningen bij Frans keurmerk beloning boer
In Frankrijk komt er een soort Nutri-Score op primaire landbouwproducten te staan die de beloning voor de boer weergeeft, de Rémunéra-score. Nederlandse boerenbrancheorganisaties lopen niet gelijk warm bij het idee. Een veelgehoorde twijfel is of de consumenten uiteindelijk de prijs niet belangrijker vindt.
De Rémunéra-score maakt deel uit van Franse wet- en regelgeving die het verdienvermogen van de boer moet verbeteren. Het keurmerk is door het Franse landbouwministerie als proef voor vijf jaar ingevoerd. Het gaat daarbij om verse groente en fruit, rund-, varkens-, schapen- en geitenvlees, zuivelproducten en eieren. Andere producten, zoals wijn, pluimvee en granen vallen er niet onder. De score gaat van A+ tot F, waarbij A+ de hoogste score is. Lidl Frankrijk voerde een jaar geleden de score al in voor een aantal specifieke rundvleesproducten.
'Meeste consumenten kiezen voor laagste prijs'
NAV-voorzitter Teun de Jong vindt de Rémunéra-score 'zeker niet waardeloos', maar verwacht dat die uiteindelijk maar een klein effect heeft. "Het is zeker een begin als je niks hebt, maar we moeten zo snel als mogelijk naar een gelijk speelveld, anders voegt het naar verhouding niets toe. Een kleine categorie zal misschien een product dat slecht scoort op verdienvermogen laten liggen, maar de meeste consumenten kiezen toch voor laagste prijs."
Inzicht in de markt is volgens hem altijd goed, maar nog belangrijker is dus om 'dezelfde normen te hanteren voor wat binnenkomt van buiten de Europese Unie en tussen de lidstaten onderling'. "Vanuit Amerika komt GMO-soja die hier de soja wegconcurreert. Je ziet het ook met legbatterij-eieren die hier niet meer geproduceerd mogen worden maar wel uit andere landen komen. Nog belangrijker dan dat er transparantie is in de markt, is een gelijk speelveld."
'Level playing field van groot belang'
Ook Linda Verriet, voorzitter van POV, noemt een eerlijk speelveld als belangrijke factor voor het verdienmodel van agrarisch ondernemers. "We opereren in een Europese en concurrerende markt. Level playing field is daarbij van groot belang om boeren een eerlijke concurrerende positie te geven. De markt zet zich daarna en moet leidend zijn. Als er meer vraag komt, volgt productie vanzelf. Daarnaast zou het aankoopgedrag van consumenten enigszins gestuurd kunnen worden door hem/haar op een eerlijke en eenvoudige manier te informeren over de duurzaamheid van het product."
"In Nederland zouden we al een hele stap maken als we boeren zeggenschap geven in ketens", stelt de POV-voorzitter. "Mee aan tafel over prijsafspraken, risicodeling en verdere verduurzaming. Daarnaast is het belangrijk dat we stoppen met alles in wetten en regels vast te leggen. Het ondernemen en marktwerking wordt daarmee onmogelijk gemaakt. Met alle sociale, maatschappelijke en economische gevolgen van dien. We moeten van middel- naar doelsturing. De overheid geeft aan waaraan het product moet voldoen en laat het ander ondernemers over hoe zij dit vervolgens gaan bereiken."
Wat het keurmerk betreft denkt Verriet dat dat in Frankrijk meer verschil kan maken dan in Nederland. "Uit onderzoeken blijkt de Franse consument een eerlijke beloning heel belangrijk te vinden, belangrijker dan milieu en klimaat. In Nederland staat de koopkracht onder druk. We zien dat steeds meer mensen moeite hebben om rond te komen. Gezond, veilig en betaalbaar voedsel voor iedereen is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Er is een groep die bereid is meer uit te geven voor levensmiddelen, maar de realiteit is ook dat consumenten graag kiezen voor goedkoop, gezond en lekker voedsel."
'Kans groot dat beloningsscore doel voorbijschiet'
Directeur van de Nederlandse Zuivel Organisatie Joep Rats geeft aan dat de NZO voor 'een goed verdienvermogen is voor de boer en dus een goede marktprijs en vergoedingen voor diensten'. "Dat is goed voor de boer en zeker ook in belang voor de zuivelproducenten omdat iedereen gebaat is bij een gezonde keten."
"We zouden willen dat de consument meerdere factoren meeneemt en waardeert bij het kopen van een product, zoals gezondheid, duurzaamheid, dierwaardig, kwaliteit, arbeidsomstandigheden etc. en natuurlijk een gezonde keten en dus ook een goed verdienvermogen voor de boer." Of dat bereikt gaat worden door de Rémunéra-score, betwijfelt Rats. "De ervaring leert dat de consument dit lastig vindt te beoordelen en een score op een verpakking voor de consument voor één van de elementen of zelfs meerdere scores leidt veelal tot verwarring en dan wordt de prijs weer dominant. De kans is heel groot dat deze Nutri-Score-methode het doel voorbij zal schieten. We zijn daarom zeer geïnteresseerd in het experiment en wat ervan te leren valt."
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.