Aangeboden door Bayer
De betekenis van H- en P-zinnen op het etiket
Sinds een paar jaar staan er H- en P-zinnen op het etiket, ter vervanging van de letters R (risico), S (veiligheid), H (gevaar) en P (voorzorg). Dit zijn gestandaardiseerde en genummerde zinnen; zo kun je, of je een taal nu wel of niet spreek, via het nummer het gevaar en de juiste voorzorgsmaatregel vinden in je eigen taal.
Bij H-zinnen kan onder meer gedacht worden aan fysische gevaren, zoals: exploderende of licht ontvlambare stoffen. Ook kan gedacht worden aan gezondheidsgevaren (oogirritatie, huidirritatie of wanneer iets mogelijk kankerverwekkend is) en milieugevaren (als het een acuut gevaar vormt waterorganismen of een gevaar op de lange termijn heeft).
De P-zinnen geven met name informatie over de (voorzorgs)maatregelen die genomen moeten worden bij het gebruik van 1 stof óf product voor preventie; en dan in het geval van een ongeluk of bij opslag en verwijdering.
De meest uitgebreid geteste stoffen
De H-zinnen worden bepaald op basis van onderzoek (dierproeven en/of celcultuurproeven). Dit onderzoek wordt voor de actieve stoffen in de gewasbeschermingsmiddelen standaard gedaan. De actieve stoffen in de gewasbeschermingsmiddelen zijn de meest uitgebreid geteste stoffen op de markt.
De stoffen die we in het dagelijkse leven gebruiken, worden dan ook wat minder uitgebreid getest; denk hierbij bijvoorbeeld aan cafeïne (koffie, thee) en alcoholische dranken. Ook als er wel voldoende onderzoek naar deze stoffen wordt uitgevoerd, zullen deze stoffen geen H-en P-zinnen krijgen. Dit omdat deze onder een andere wetgeving vallen.
Veel gelijkenissen
Er zijn 62 verschillende H-zinnen en veel van deze zinnen lijken op elkaar, waardoor het soms moeilijk is om het verschil te zien. Een voorbeeld hiervan is:
- Verdacht van het veroorzaken van kanker.
- Kan kanker veroorzaken.
Bij 'kan kanker veroorzaken' is er bewijs (uit dierstudies of de mens) dat de stof kankerverwekkend is. Bij de zin 'verdacht van het veroorzaken van kanker' betekent het dat er niet genoeg bewijs is dat deze stof volledig overtuigend kankerverwekkend is, of dat dit niet helemaal uit te sluiten is. Dit omdat dit bijvoorbeeld voor stoffen met een verwante structuur wel is aangetoond.
Risico is het gevaar maal de blootstelling
Wat betekent zo'n zin op het etiket? Is er een risico voor degene die het product gebruikt? Risico wordt bepaald door het 'gevaar' van een actieve stof of product (H-zin) en de blootstelling daaraan. De stof kan gevaarlijk zijn, maar wanneer er weinig blootstelling is kan het middel nog steeds veilig gebruikt worden. Alleen indien het risico aanvaardbaar is, komt er een toelating.
Het College voor toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) geeft voor Nederland aan of een product een aanvaardbaar risico heeft bij een bepaald etiket. Dit houdt in dat wanneer je afwijkt van het etiket, niet gegarandeerd kan worden dat dit geen gevolgen heeft voor je gezondheid of het milieu; dat geldt zowel voor chemische als biologische middelen. Biologische middelen hebben vaak weinig H-zinnen, maar ook hier geldt dat als je je niet aan het etiket houdt, de blootstelling mogelijk te hoog is en het middel dus niet meer veilig is (en dus een verhoogd risico op het optreden van ongewenste effecten bij mens of milieu heeft).
Vergelijken met dagelijks leven
Alcohol en zonlicht kunnen beiden kanker veroorzaken (en zouden dus een H-zin moeten krijgen). Zolang we ervoor zorgen dat we onszelf beperkt blootstellen (P-zin) aan deze invloeden, dan is de kans (risico) dat kanker ontstaat gering.
Dat geldt tevens voor het verkeer: een auto/trein/vliegtuig is in principe dodelijk (H-zin). Om dat te voorkomen, hebben we met zijn allen onder meer (verkeers)regels afgesproken. Daarom gebruiken we de potentieel gevaarlijke vervoersmiddelen iedere dag vele malen; zolang we ons maar aan de regels houden, is het risico dat ons wat overkomt gering!
