Bayer CropScience

In de rubriek Jong & Ondernemend van Bayer komen jonge ondernemers in de land- en tuinbouw aan het woord. Hoe runnen zij hun bedrijf? Welke kansen en bedreigingen zien ze binnen hun vakgebied? En vooral: hoe zien zij de toekomst tegemoet? Deze keer: Harm Hendriks (24) uit Oploo (Noord-Brabant).

'De gewasbescherming zal de komende jaren minder chemisch en meer mechanisch worden. Ook zullen we meer vooruit moeten denken om problemen te voorkomen - en dat vraagt om veel extra kennis en kunde. Dit kun je allemaal als probleem zien, maar wij zien het liever als een mooie uitdaging.' Dat zeggen Bern en Joost Derks van het gelijknamige loon- en akkerbouwbedrijf in Volkel (Noord-Brabant). 

'Wintertarwe is en blijft de belangrijkste basis voor onze proefboerderij. Maar we doen meer dan alleen graan; andere gewassen krijgen steeds meer ruimte.' Dat zegt Arjan Hofstee, bedrijfsleider van SPNA Ebelsheerd in Nieuw Beerta. Volgens hem beweegt de proefboerderij volop mee met de veranderende bouwplannen en teeltinzichten in het Oldambt. Niettemin blijven proeven en onderzoek in tarwe voorlopig de hoofdmoot uitmaken. De beheersing van duist is daarbij 'topic nummer één'.

Toepassing van vloeibare middelen tijdens het zaaien en poten wordt steeds meer gemeengoed in de akkerbouw. Met de opkomst van het vloeibare aaltjesmiddel Verango (in aardappelen en wortels) en de groeiende interesse voor het vloeibare biologische middel Serenade (onder andere in aardappelen, wortels en uien) neemt ook het belang van precieze en efficiënte toepassing toe. Bayer ging langs bij twee bedrijven die de techniek voor het toepassen van vloeibare middelen goed op orde hebben.

De afgelopen jaren is er veel nieuwe kennis vergaard rond de aanpak van Y-virus in aardappelen. Wat is de laatste stand van zaken? En hoe moeten we eigenlijk kijken naar de terugkeer van het bladrolvirus? We vroegen WUR-onderzoekers Martin Verbeek en Klaas van Rozen naar de jongste inzichten.

'Bij de pootgoedteelt laten we zo min mogelijk aan het toeval over', zeggen Wilco en Romke Sijtsma uit Pingjum (Friesland). Tijdens het poten worden er daarom een flink aantal 'hulpmiddelen' meegegeven, waaronder het biologische middel Serenade. 'Sinds we daarmee werken hebben we bijna geen problemen meer gehad met schurft.'

Het areaal Conviso-bieten in Nederland blijft gestaag doorgroeien – in 2025 naar meer dan 8.000 hectare. Volgens Leon Rommens, agroservice manager bij KWS, is de belangstelling voor de Smart-rassen onder telers groter dan het huidige gereguleerde en gecontroleerde areaal toelaat. 'We zouden best meer willen verkopen, maar respecteren dat er nog even een rem op zit', zegt hij.

'Middelen die voor een snellere weggroei van de aardappelen zorgen en het gewas vervolgens langer vitaal houden zijn altijd lonend om in te zetten.' Dat zegt Johan van Riet, adviseur akkerbouw bij Alliance. Het middel Verango voldoet wat hem betreft goed aan die eis. 'Het werkt niet alleen tegen alle aaltjes, maar zorgt ook voor een vitaler gewas, waardoor schimmels als Alternaria en zwarte spikkel minder kans krijgen om toe te slaan.'

'Een heel erg laat en grillig seizoen, waarin er maar weinig te plannen viel en we continu op de weersomstandigheden hebben moeten reageren.' Willem de Bruin van Ploegmakers Groep in De Rips (Noord-Brabant) kijkt met gemengde gevoelens terug op teeltjaar 2024.

'Op de wat zwaardere grond willen de uien soms wat moeilijk op gang komen. Een middel als Serenade, dat de beworteling stimuleert, kan dan een heel mooi duwtje in de rug zijn.'' Dat zegt Jilles Boer uit Bant (Flevoland). Sinds 2023 past hij een grondbehandeling met Serenade toe in zijn uien.

'Wie bij de bestrijding van duist steken laat vallen, kan die bijna niet meer herstellen. Daarom móet je blijven investeren in een zo compleet mogelijke duistbestrijding.' Dat zeggen tarweteler Otto Knottnerus in Nieuwolda (Gr.) en Jan Derks Kloosterboer van Agrifirm. Samen bespreken ze de actuele situatie rondom dit 'horror-onkruid' en nemen ze ook alle mogelijk teelt- en spuitmaatregelen nog een keer door.

Dit jaar staan er acht verschillende gewassen op het Vollegrondsgroenten Platform van Bayer: knolselderij, savooiekool, wortelen, prei, boerenkool, sla, spinazie en stamslabonen. 'Net als in andere jaren staat de gewasbescherming weer centraal en dan vooral hoe we de beschikbare middelen op de juiste plek in de schema's kunnen plaatsen'', vertelt Stefan van Heist, crop advisor bij Bayer.

'Met weerbare uien haal je meer kilo's op de wal. Maatregelen die de weerbaarheid versterken zijn daarom al gauw de moeite waard om uit te voeren.' Dat zegt Jan Koelmans van George Pars Graanhandel in Sint Jacobiparochie (Friesland).

Elk voorjaar is anders, zo ook dit jaar: het is extreem nat. En dat terwijl de phytophthora-stammen in aardappelen nog nooit zo agressief zijn geweest en infecties riskanter zijn dan ooit tevoren. Kortom, geen enkele reden om de situatie te bagatelliseren, de situatie is écht heel ernstig.

'Natuurlijk ben ik dit jaar extra gefocust op phytophthora. Maar die andere ziekte - alternaria - kan ook veel schade aanrichten; die moeten we dus zeker niet vergeten.' Dat zegt akkerbouwer en loonspuiter Jan Willems in Wanroij (Noord-Brabant). Samen met adviseur Maarten van Erp van Willems Balgoy blikt hij alvast vooruit op het komende aardappelseizoen.

De uienteelt in Oost-Nederland is de afgelopen jaren flink gegroeid. Met name op de zand- en dalgronden van Zuidoost-Drenthe en Noord-Overijssel, maar ook wat zuidelijker in de Achterhoek zijn er behoorlijk wat nieuwe telers bij gekomen. Voor deze nieuwkomers zijn het overwegend ‘mooie jaren’ geweest met goede (afland)prijzen en weinig grote tegenvallers in de teelt.

'Vijf voor twaalf… Alle hens aan dek… Alle seinen op rood'. De afgelopen maanden was er veel aandacht voor de dreigende situatie rondom phytophthora. Om de ziekte dit seizoen - en ook daarna - de baas te kunnen blijven, is afgelopen najaar de Taskforce Phytophthora opgericht, een samenwerkingsverband van zeven partijen uit de aardappelketen.

Wanneer de aardappelen gepoot zijn, moet er ook aandacht zijn voor de onkruidbestrijding. Immers, een adequate onkruidbestrijding heeft een positief effect op de opbrengst en geeft minder problemen bij het rooien. De juiste middelenkeuze is hierbij van cruciaal belang. De ervaringen met Gofor zijn sinds introductie in 2021 zeer positief.

Met het gebruik van Serenade in de teelt van aardappelen, als veurbehandeling, zijn afgelopen seizoen weer mooie resultaten behaald. Een bevestiging van de voorgaande jaren met een duidelijk verbeterde schilkwaliteit. Mede door de mooie bestrijdingsresultaten op zilverschurft, zwarte spikkel en rhizoctonia.

Het etiket van het uienfungicide Fandango is onlangs drastisch aangepast. In plaats van vier toepassingen staan er op het nieuwe W5-etiket nog maar twee toepassingen per teeltcyclus. Komend seizoen bestaat de mogelijkheid om – binnen de respijttermijn van het oude W4-etiket – nog vier keer Fandango toe te passen, maar voor seizoen 2025 geldt het nieuwe etiket van twee toepassingen per teeltcyclus. Waarom is deze aanpassing gedaan en wat zijn de gevolgen voor de uienteelt? Uienspecialist Stefan van Heist geeft uitleg.

'Afgelopen seizoen hebben we een 'bijna super' pootaardappeljaar gehad. De enige domper was de klasseverlaging van vier percelen, vooral omdat we die helemaal niet verwacht hadden', zegt Gert Boomsma uit Minnertsga (Friesland). Samen met zoon Jelmer blikt hij terug én vooruit op de luis- en virusbestrijding in pootaardappelen. 'We doen er echt alles aan om besmettingen te voorkomen. Meer dan dat kun je niet doen.'

Schimmelziekten in tarwe zijn het afgelopen seizoen geen groot item geweest. Toch kan het geen kwaad om voorafgaand aan een nieuw seizoen de puntjes rondom de ziektebestrijding weer op de i te zetten. Bayer sprak erover met Crop Advisor en graanspecialist Simon Jensma.

Het biologische middel Serenade krijgt steeds meer voet aan de grond in Nederland. Een groeiende groep telers gaat ermee aan de slag. Soms nog op proefschaal, maar steeds vaker als aanvulling of vervanging van chemie. Door de grote hoeveelheid praktijkdata die de afgelopen jaren is verzameld, komt de praktische waarde van Serenade steeds beter voor het voetlicht. 

Akkerbouwer Jasper Roubos van Forward Farm 'Het Groene Hart' in Abbenes laat in de videoserie Boer on tour zien wat er allemaal moet gebeuren om gezonde en productieve gewassen te telen op een duurzame manier. Zo werken we aan draagvlak voor de moderne landbouw!

'Na de zeer late en koude start waren er wel wat zorgen over het groeiverloop van de bieten. Maar uiteindelijk is het toch nog aardig goed gekomen', zegt akkerbouwer Jan Knook uit Willemstad (Noord-Brabant). Ook het resultaat van de late onkruidbestrijding viel hem uiteindelijk mee. 'Op één perceel ben ik er nog een keer met de schoffel doorheen geweest om wat melde te verwijderen, maar dat was het dan ook wel.'

'2023 was veruit het langste phytophthora-seizoen van de afgelopen 30 jaar. Feitelijk zijn er vanaf juni tot ver in de herfst aan één stuk door gunstige omstandigheden voor de schimmel geweest. Dat hebben we nooit eerder zo gezien.' Aan het woord is Albert Schirring van Bayer. Als aardappelspecialist gaf hij de afgelopen maanden een alarmerend signaal af rondom de aardappelziekte Phytophthora.

'We zijn met ons bedrijf helemaal aaltjesvrij en dat willen we naar de toekomst toe ook graag zo houden'', zeggen pootgoedtelers Jantinus en Lennard Beijering wanneer het thema aaltjesbeheersing aan de orde komt. De afgelopen drie jaar hebben ze goede ervaringen opgedaan met het middel Verango. 'Omdat het vloeibaar is, werkt het direct en altijd - ook onder drogere omstandigheden. Dat vinden wij een groot voordeel.'

Een eenvoudige praktijkproef op hun bedrijf? Daar zijn Jan Schoorlemmer en Niek Simmes van maatschap Elandhorst uit Swifterbant meestal wel voor te porren. Afgelopen seizoen hebben ze in hun uien op proefschaal het biologische middel Serenade toegepast tegen Fusarium. 'We hadden al goede ervaringen met het middel in pootaardappelen, waar het een positief effect laat zien op de schilkwaliteit. Daarom zijn we nu ook wel benieuwd wat Serenade tegen Fusarium in uien kan uitrichten.'

De onkruiddruk in de wintertarwe en wintergerst zien we elk jaar toenemen. Deels heeft dit te maken met de zachte winters van de laatste jaren maar ook teeltmaatregelen zoals niet-kerende-grondbewerking (NKG).

Door het aanhoudende warme weer en de vochtige nachten blijven schimmelbestrijdingen noodzakelijk. Voor meerdere vollegrondsgroententeelten zal eind september/begin oktober de laatste bespuiting worden uitgevoerd. Serenade is een ideaal biologisch fungicide om als laatste bespuiting in het spuitschema in te passen.