Bayer CropScience

'Het zal de komende jaren nóg moeilijker worden om kwalitatief goede spruiten te telen. Honderd procent erop zitten is niet meer genoeg; je moet er 200 procent op zitten om de teelt tot een goed einde te kunnen brengen.' Met deze woorden geeft Kasper Kleijwegt in Mijnsheerenland (Zuid-Holland) zijn zorgen weer rondom de spruitenteelt.

Sclerotinia is veruit de belangrijkste ziekte in bonen binnen Noordwest-Europa. Met alleen gewasbeschermingsmiddelen is de ziekte steeds moeilijker te beheersen. Maar binnenkort komt er hulp vanuit de veredeling: de eerste intermediair resistente bonenrassen – rassen met een verbeterde resistentie tegen sclerotinia – zitten eraan te komen.

Meer dan ooit is gewasbescherming onderhevig aan veranderingen. Het aantal beschikbare werkzame stoffen op de markt neemt de komende jaren verder af. Maar één ding verandert niet: de noodzaak van gewasbescherming. 'Ondernemers in de land- en tuinbouw hebben behoefte aan oogstzekerheid, kwaliteit van teelten en een stabiel inkomen. Daar willen wij blijvend ons steentje aan bijdragen', zegt Market Development & Biologicals Lead Dorus Rijkers.

'Om zilveruien en eerstejaars plantuien ziektevrij te houden is een compleet spuitschema met korte intervallen nodig. Daarvoor hebben we alle beschikbare middelen nodig.' Dat zegt teeltadviseur Dick van Kranenburg van ProfytoDSD. Samen met collega's heeft hij jaarlijks zo'n 250 hectare zilveruien en 300 hectare eerstejaars plantuien onder zijn hoede, met name in de Noordoostpolder en Drenthe.

'Blijf ook dit seizoen middelen afwisselen en combineren om maximaal grip te houden op de beheersing van phytophthora. En maak gebruik van een BOS-systeem. Die geeft op een onderbouwde manier aan wanneer en waarmee de beheersing van ziekte de grootste kans van slagen heeft.' Dat zegt Mark Ermers, productmanager bij Cebeco Agro en tevens lid van de Taskforce Phytophthora.

Het etiket van het uienfungicide Fandango is drastisch aangepast. Konden er vorig jaar nog vier toepassingen per teeltcyclus worden uitgevoerd, dit jaar (2025) zijn dat er maximaal twee.

'Willen we cercospora de komende jaren onder controle houden, dan zullen we meer moeten doen dan alleen ertegen spuiten.' Dat zegt Henk Maalderink, specialist akkerbouw bij Agriant en buitendienstmedewerker agro bij Cosun Beet Company.

Omdat het afgelopen jaar de nadruk sterk op de beheersing van phytophthora lag, zijn sommigen alternaria wat uit het oog verloren. Dat zeggen Piet-Jan van der Eijk en Bauke Lettinga van Van Iperen. 'Meerdere gewassen hier in de regio zijn daardoor wat sneller afgestorven dan achteraf nodig was geweest.'

In de rubriek Jong & Ondernemend van Bayer komen jonge ondernemers in de land- en tuinbouw aan het woord. Hoe runnen zij hun bedrijf? Welke kansen en bedreigingen zien ze binnen hun vakgebied? En vooral: hoe zien zij de toekomst tegemoet? Deze keer: Harm Hendriks (24) uit Oploo (Noord-Brabant).

'De gewasbescherming zal de komende jaren minder chemisch en meer mechanisch worden. Ook zullen we meer vooruit moeten denken om problemen te voorkomen - en dat vraagt om veel extra kennis en kunde. Dit kun je allemaal als probleem zien, maar wij zien het liever als een mooie uitdaging.' Dat zeggen Bern en Joost Derks van het gelijknamige loon- en akkerbouwbedrijf in Volkel (Noord-Brabant). 

'Wintertarwe is en blijft de belangrijkste basis voor onze proefboerderij. Maar we doen meer dan alleen graan; andere gewassen krijgen steeds meer ruimte.' Dat zegt Arjan Hofstee, bedrijfsleider van SPNA Ebelsheerd in Nieuw Beerta. Volgens hem beweegt de proefboerderij volop mee met de veranderende bouwplannen en teeltinzichten in het Oldambt. Niettemin blijven proeven en onderzoek in tarwe voorlopig de hoofdmoot uitmaken. De beheersing van duist is daarbij 'topic nummer één'.

Toepassing van vloeibare middelen tijdens het zaaien en poten wordt steeds meer gemeengoed in de akkerbouw. Met de opkomst van het vloeibare aaltjesmiddel Verango (in aardappelen en wortels) en de groeiende interesse voor het vloeibare biologische middel Serenade (onder andere in aardappelen, wortels en uien) neemt ook het belang van precieze en efficiënte toepassing toe. Bayer ging langs bij twee bedrijven die de techniek voor het toepassen van vloeibare middelen goed op orde hebben.

De afgelopen jaren is er veel nieuwe kennis vergaard rond de aanpak van Y-virus in aardappelen. Wat is de laatste stand van zaken? En hoe moeten we eigenlijk kijken naar de terugkeer van het bladrolvirus? We vroegen WUR-onderzoekers Martin Verbeek en Klaas van Rozen naar de jongste inzichten.

'Bij de pootgoedteelt laten we zo min mogelijk aan het toeval over', zeggen Wilco en Romke Sijtsma uit Pingjum (Friesland). Tijdens het poten worden er daarom een flink aantal 'hulpmiddelen' meegegeven, waaronder het biologische middel Serenade. 'Sinds we daarmee werken hebben we bijna geen problemen meer gehad met schurft.'

Het areaal Conviso-bieten in Nederland blijft gestaag doorgroeien – in 2025 naar meer dan 8.000 hectare. Volgens Leon Rommens, agroservice manager bij KWS, is de belangstelling voor de Smart-rassen onder telers groter dan het huidige gereguleerde en gecontroleerde areaal toelaat. 'We zouden best meer willen verkopen, maar respecteren dat er nog even een rem op zit', zegt hij.

'Middelen die voor een snellere weggroei van de aardappelen zorgen en het gewas vervolgens langer vitaal houden zijn altijd lonend om in te zetten.' Dat zegt Johan van Riet, adviseur akkerbouw bij Alliance. Het middel Verango voldoet wat hem betreft goed aan die eis. 'Het werkt niet alleen tegen alle aaltjes, maar zorgt ook voor een vitaler gewas, waardoor schimmels als Alternaria en zwarte spikkel minder kans krijgen om toe te slaan.'

'Een heel erg laat en grillig seizoen, waarin er maar weinig te plannen viel en we continu op de weersomstandigheden hebben moeten reageren.' Willem de Bruin van Ploegmakers Groep in De Rips (Noord-Brabant) kijkt met gemengde gevoelens terug op teeltjaar 2024.

'Op de wat zwaardere grond willen de uien soms wat moeilijk op gang komen. Een middel als Serenade, dat de beworteling stimuleert, kan dan een heel mooi duwtje in de rug zijn.'' Dat zegt Jilles Boer uit Bant (Flevoland). Sinds 2023 past hij een grondbehandeling met Serenade toe in zijn uien.

'Wie bij de bestrijding van duist steken laat vallen, kan die bijna niet meer herstellen. Daarom móet je blijven investeren in een zo compleet mogelijke duistbestrijding.' Dat zeggen tarweteler Otto Knottnerus in Nieuwolda (Gr.) en Jan Derks Kloosterboer van Agrifirm. Samen bespreken ze de actuele situatie rondom dit 'horror-onkruid' en nemen ze ook alle mogelijk teelt- en spuitmaatregelen nog een keer door.

Dit jaar staan er acht verschillende gewassen op het Vollegrondsgroenten Platform van Bayer: knolselderij, savooiekool, wortelen, prei, boerenkool, sla, spinazie en stamslabonen. 'Net als in andere jaren staat de gewasbescherming weer centraal en dan vooral hoe we de beschikbare middelen op de juiste plek in de schema's kunnen plaatsen'', vertelt Stefan van Heist, crop advisor bij Bayer.

'Met weerbare uien haal je meer kilo's op de wal. Maatregelen die de weerbaarheid versterken zijn daarom al gauw de moeite waard om uit te voeren.' Dat zegt Jan Koelmans van George Pars Graanhandel in Sint Jacobiparochie (Friesland).

Elk voorjaar is anders, zo ook dit jaar: het is extreem nat. En dat terwijl de phytophthora-stammen in aardappelen nog nooit zo agressief zijn geweest en infecties riskanter zijn dan ooit tevoren. Kortom, geen enkele reden om de situatie te bagatelliseren, de situatie is écht heel ernstig.

'Natuurlijk ben ik dit jaar extra gefocust op phytophthora. Maar die andere ziekte - alternaria - kan ook veel schade aanrichten; die moeten we dus zeker niet vergeten.' Dat zegt akkerbouwer en loonspuiter Jan Willems in Wanroij (Noord-Brabant). Samen met adviseur Maarten van Erp van Willems Balgoy blikt hij alvast vooruit op het komende aardappelseizoen.

De uienteelt in Oost-Nederland is de afgelopen jaren flink gegroeid. Met name op de zand- en dalgronden van Zuidoost-Drenthe en Noord-Overijssel, maar ook wat zuidelijker in de Achterhoek zijn er behoorlijk wat nieuwe telers bij gekomen. Voor deze nieuwkomers zijn het overwegend ‘mooie jaren’ geweest met goede (afland)prijzen en weinig grote tegenvallers in de teelt.

'Vijf voor twaalf… Alle hens aan dek… Alle seinen op rood'. De afgelopen maanden was er veel aandacht voor de dreigende situatie rondom phytophthora. Om de ziekte dit seizoen - en ook daarna - de baas te kunnen blijven, is afgelopen najaar de Taskforce Phytophthora opgericht, een samenwerkingsverband van zeven partijen uit de aardappelketen.

Wanneer de aardappelen gepoot zijn, moet er ook aandacht zijn voor de onkruidbestrijding. Immers, een adequate onkruidbestrijding heeft een positief effect op de opbrengst en geeft minder problemen bij het rooien. De juiste middelenkeuze is hierbij van cruciaal belang. De ervaringen met Gofor zijn sinds introductie in 2021 zeer positief.

Met het gebruik van Serenade in de teelt van aardappelen, als veurbehandeling, zijn afgelopen seizoen weer mooie resultaten behaald. Een bevestiging van de voorgaande jaren met een duidelijk verbeterde schilkwaliteit. Mede door de mooie bestrijdingsresultaten op zilverschurft, zwarte spikkel en rhizoctonia.

Het etiket van het uienfungicide Fandango is onlangs drastisch aangepast. In plaats van vier toepassingen staan er op het nieuwe W5-etiket nog maar twee toepassingen per teeltcyclus. Komend seizoen bestaat de mogelijkheid om – binnen de respijttermijn van het oude W4-etiket – nog vier keer Fandango toe te passen, maar voor seizoen 2025 geldt het nieuwe etiket van twee toepassingen per teeltcyclus. Waarom is deze aanpassing gedaan en wat zijn de gevolgen voor de uienteelt? Uienspecialist Stefan van Heist geeft uitleg.

'Afgelopen seizoen hebben we een 'bijna super' pootaardappeljaar gehad. De enige domper was de klasseverlaging van vier percelen, vooral omdat we die helemaal niet verwacht hadden', zegt Gert Boomsma uit Minnertsga (Friesland). Samen met zoon Jelmer blikt hij terug én vooruit op de luis- en virusbestrijding in pootaardappelen. 'We doen er echt alles aan om besmettingen te voorkomen. Meer dan dat kun je niet doen.'

Schimmelziekten in tarwe zijn het afgelopen seizoen geen groot item geweest. Toch kan het geen kwaad om voorafgaand aan een nieuw seizoen de puntjes rondom de ziektebestrijding weer op de i te zetten. Bayer sprak erover met Crop Advisor en graanspecialist Simon Jensma.