Analyse Energie
Energiemarkt komt even op adem
Zowel de olie- als de elektriciteitsprijs maken even een stapje op de plaats. Dat is weer even wennen na weken van stijgende prijzen en, vooral op de elektriciteitsmarkt, enorme schommelingen. En bij een artikel over energie kunnen we deze week ook niet om de VN-klimaattop (COP26) heen die aanstaande zondag in Glasgow begint.
Hoewel hele grote pieken en dalen deze week uitbleven op de elektriciteitsmarkt, blijft stroom ongekend duur. Afgelopen zaterdag (23 oktober) doorbrak de EPEX Spot notering de €200 grens nipt met €200,81 per MWh. Dat was daarmee ook gelijk de hoogste prijs van de afgelopen week. Een dag later (zondag 24 oktober) werd de laagste prijs van de week neergezet met €128,88 per MWh. Vooral het winderige weer van de afgelopen dagen heeft ervoor gezorgd dat er wat meer aanbod van duurzame stroom was en dat heeft de elektriciteitsprijs netjes binnen deze bandbreedte gehouden.
Komende week zijn er weinig tekenen dat er grote verschuivingen in de elektriciteitsprijzen op handen zijn volgens verschillende analisten. TenneT schakelt het internationale verbindingsstation tussen Doetinchem en Niederhein uit vanwege onderhoud, maar dat heeft weinig gevolg voor het internationale verkeer. Temperaturen dalen volgende week en in de tweede helft neemt ook de wind wat af, wordt voorspeld. Dat zou richting het einde van de week nog tot iets hogere prijzen kunnen leiden.
Correctie op olieprijs
De olieprijs ging sterk van start deze week. Brent ruwe olie begon maandag 25 oktober op $85,77 per vat. Dat liep geleidelijk op naar $86,16 als slotkoers dinsdag 26 oktober. Een dag later (woensdag 27 oktober) zakte de koers naar $84,09 per vat. Inmiddels is de prijs wel weer gestegen, maar blijft met $84,65 per vat vandaag onder de koersen begin deze week.
De reden dat de koersen licht zakten de afgelopen dagen wordt door analisten gezocht in de cijfers waar de Energy Information Administration (EIA) mee kwam deze week. Na een paar weken waarin de voorraad ruwe olie van de VS daalde, liep die afgelopen week veel harder op dan waar handelaren en analisten op rekenden, 4,3 miljoen vaten in het EIA-rapport om 1,65 miljoen vaten waar de handel vanuit ging.
Onderhandelingen met Iran
De andere belangrijke factor achter de daling van de olieprijs op woensdag zijn de geruchten over een ophanden zijnde hervatting van de onderhandelingen tussen Iran en de EU over het nucleaire programma van Iran. Eerder dit jaar hielden de onderhandelingen met Iran de markt ook al in zijn greep. Vanwege Amerikaanse sancties, die ingevoerd zijn nadat Iran controleurs van het internationaal atoomagentschap uit het land zette, kan Iran zeer moeilijk olie exporteren. Via een achterdeurconstructie gebeurt dat overigens wel, voornamelijk richting China.
De hervatting van de onderhandelingen met de EU zet de deur voor Iran weer op een kiertje om normaal toegang te krijgen tot de wereldmarkt. Gezien de grote voorraden relatief goedkoop te winnen olie van het land is het logisch dat een effect op de markt niet uitblijft. Maar als de trend van afgelopen lente en zomer wordt herhaald dan zakt voor aanvang van de onderhandelingen de olieprijs tijdelijk om als de gesprekken wat moeilijker gaan net zo makkelijk weer te stijgen.
De dieselprijs houdt deze week aardig gelijke trend met de olienotering. Dinsdag 26 oktober stond de dieselprijs op het hoogste niveau in jaren met €121,39 per 100 liter. De prijs is wel weer wat gezakt, maar blijft nog steeds erg stevig, namelijk €119,19 per 100 liter vandaag vrijdag 29 oktober.
Klimaattop in Glasgow
Aanstaande zondag 31 oktober begint de COP26. Wereldleiders krijgen bijna twee weken de tijd om de discussiëren over klimaatverandering en te onderhandelen over de maatregelen die daar tegen genomen moeten worden. De verwachting is dat deze top de belangrijkste en meest invloedrijke wordt sinds de COP21 die leidde tot het verdrag van Parijs. Dat heeft natuurlijk gevolgen voor de energiesector, maar ook de economie in bredere zin.
De klimaat lobby draait op volle toeren en bijna dagelijks komen er studies, onderzoeken en rapporten in het nieuws die oproepen dat we nu echt maatregelen moeten nemen om de verdere opwarming van de aarde te voorkomen. Maar waarschuwen verschillende analisten: het gebeurt meer dan eens dat regeringsleiders met toren hoge ambities naar een top gaan, tijdens de top de ambities wat afzwakken en na de top het liefst alles onder in een laatje zouden leggen.
Bindend zonder handhaver
Hoewel een VN klimaatakkoord in formele zin juridisch bindend is, is er geen autoriteit die handhavend op kan treden als een land zich niet aan de gedane toezeggingen houdt. Daar komt nog bij dat de regeringsleiders de bevolking wel mee moeten krijgen en lang niet overal is er breed gedragen steun voor verregaande maatregelen. In die zin is het logisch dat er links en rechts wat sceptische geluiden klinken.
Maar het is veel tekort door de bocht te stellen dat de top in Glasgow niets voorstelt. Om er maar eens een voorbeeld uit te lichten. Met enige regelmaat spannen milieuorganisaties rechtszaken aan tegen bedrijven of overheden over het niet voldoen aan klimaatdoelstellingen. Toezeggingen van landen of besluiten die genomen worden in Glasgow kunnen als munitie dienen voor nieuwe zaken. Voor bijvoorbeeld de individuele boer schuilt daarin niet direct het grootste gevaar. Voor grote toeleverende bedrijven zoals de kunstmest- en gewasbeschermingsmiddelenfabrikanten ligt dat anders. Eventuele problemen die daar ontstaan werken wel verder door in de keten en komen zo uiteindelijk ook bij de boer terecht.
Jurphaas Lugtenburg
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
