Bedrijfsreportage MSP Onions
'Nieuwe fabriek MSP is aanwinst voor uiensector'
Je moet het anders doen om het verschil werkelijk te kunnen maken, zo vindt Lindert Moerdijk. Aan de hand van deze visie is de hypermoderne uienverwerkings- en verpakkingsfabriek van MSP Onions gebouwd. Tijd om een kijkje te nemen op het distributiecentrum in het Zuid-Bevelandse Nieuwdorp, waar wordt gewerkt als de bol.com en Amazon van de sector.
De nieuwe bedrijfshal van MSP Onions imponeert niet alleen van buiten, maar ook van binnen. Met name de sorteerlijn maakt indruk. "Infraroodbeelden en camera’s maken er 6 foto's per ui en een inwendige scan. Per seconde worden er zo 160 uien gefotografeerd en beoordeeld op kwaliteit tot diep in de ui", aldus een enthousiaste Lindert Moerdijk. Moerdijk, exportmanager bij MSP Onions, is de bedenker van de nieuwe verwerkingslocatie van het bedrijf.
Vanuit een kantoor, dat wat weg heeft van een verkeerstoren, wordt de sortering en verwerking gecontroleerd. Zonder dat er handen aan te pas komen, kunnen uien voor een kwaliteitskeuring vanuit een willekeurige plek in de bewaring of een sorteerlijn worden afgeleverd. De bewaring is op een condensdroogsysteem gebaseerd en de hele fabriek is volledig elektrisch. In de fabriek kunnen binnenkort 4 soorten uien tegelijkertijd worden gesorteerd, zoals bio, rood of geel. Of bijvoorbeeld het product van 4 telers volledig gescheiden.
Iedereen dezelfde kostprijs
Dat er amper handen aan te pas komen, is kenmerkend voor de gehele 'fabriek'. Het onderscheidt MSP van andere uienverwerkers. "Alle bijna 40 uienverwerkende bedrijven in Nederland werken op dezelfde manier", vertelt Moerdijk. "Ze hebben dus ook allemaal een min of meer gelijke kostprijs en ze leveren ook nog eens grotendeels aan dezelfde afnemers. Een andere manier van denken was dus belangrijk", vertelt Moerdijk.
Hij vervolgt: "Minder handen, betekent minder kosten. Wij kunnen 60 ton per uur sorteren en daar is 2 man voor nodig. Traditioneel staat daar 40 tot 50 man voor. Wij kunnen 150 ton verpakken per uur met 3 man." Dit wordt gerealiseerd in een fabriek waar geen heftrucks rijden, maar waar slimme machines, computers, camera’s en sensoren het leeuwendeel van het werk doen.
Langer exporteren
Een reden voor de mega-investering van ruim €20 miljoen is het jaarrond hoog houden van de kwaliteit. Het optisch sorteren haalt bijna alle tarra uit de partijen. Daardoor kan MSP na februari/maart nog exporteren, zo verwacht Moerdijk. "Na februari/maart schakelen veel landen over op de uien uit andere landen, puur vanwege de kwaliteit. Wij kunnen dan ook topkwaliteit blijven leveren."
Hij legt uit: "Als er bijvoorbeeld 5% donkere uien in een partij zit, kunnen die niet meer naar Brazilië. Wij kunnen dat er nu uit sorteren en deze 5% bijvoorbeeld gebruiken voor een andere bestemming. Dat is belangrijk, want de eisen van klanten worden steeds strenger. We kunnen nieuwe afzetgebieden openen en de bestaande gebieden langer beleveren. Supermarkten gaan de kwaliteit die wij kunnen leveren waarderen. Met het optisch sorteren kunnen we afval ook beter verwaarden. Wat vroeger rot was, kunnen wij nu scheiden in 4 kwaliteiten."
Meer rendement ondanks preciezer sorteren
Moerdijk is niet bang dat de extra uien de markt verstoren. Ook telers die bang zijn geld te verliezen op hogere tarrapercentages, stelt hij gerust. "De exportmarkt groeit keihard. Als MSP verpakten we in 2010 nog 35.000 ton uien per jaar, nu exporteren we ruim 100.000 ton. Met onze nieuwe fabriek kunnen we langer en meer volume exporteren, waardoor de markt groter wordt."
De eindkwaliteit van april moet hetzelfde worden als de eindkwaliteit van november, zo is het streven van Moerdijk. Hierdoor kan de vraag langer stand houden en speelt de 'Afrikastress' in december (zo hoopt hij) geen rol meer. "Als we misschien 2% meer tarra vinden, maar de teler op termijn misschien wel €0,02 meer verdient door extra afzetmogelijkheden, kan hij zijn winst uittellen. Volgens mij levert onze fabriek daarom een hoger rendement voor de teler op. Daar zijn we blij mee, want betere verdiensten voor de boer betekent ook dat ze betere kwaliteit kunnen leveren."
Een pluspunt van optisch sorteren is ook alle data die het sorteerproces oplevert. "We hebben straks een databank, waaruit we precies weten hoe de verschillende rassen het doen. Die data vertellen veel en helpt ook de teler. Boeren krijgen die data over hun eigen uien uiteraard van ons. We hopen hierin ook samen te werken met zaadveredelingsbedrijven", aldus Moerdijk.
Autonome vrachtwagens
MSP Onions investeert samen met logistiek bedrijf Kloosterboer ook in autonome vrachtwagens. De vrachtwagens moeten op korte termijn al zelfstandig tussen het terrein van MSP en de haven van Vlissingen rijden. Een interessant project, volgens Moerdijk. Het doel van deze autonome vrachtwagens ligt echter hoger dan enkel het transport naar de haven. "Ik zie het voor me dat deze vrachtwagens op den duur ’s nachts, buiten de files om, de distributiecentra van supermarkten bedienen en dat volledig elektrisch. Duurzamer kan volgens mij niet."
Op de vraag of hij nog wel kan slapen van de miljoeneninvestering, lacht Moerdijk. "Bijna heel de sector zegt dat het niet kan. Maar, het ergste wat mij kan overkomen, is dat ik meer personeel nodig heb in de fabriek dan gedacht." Moerdijk is er van overtuigd dat het lukt. "Het grootste risico is nu nog hoelang het testen van de software duurt. Vanaf januari starten we met proefdraaien."
De investeringen en vooruitstrevendheid van MSP leveren niet alleen enthousiaste reacties op. Dat bleek toen Eqraft, de leverancier van de sorteermachines, failliet ging. Andere bedrijven uit de sector, niet eens allemaal sorteerders, probeerden Eqraft te kopen om de bouw van de nieuwe fabriek van MSP te blokkeren. Uiteindelijk bood MSP zelf het hoogste bod bij de curator. "Het laten mislukken van onze fabriek kon ik niet laten gebeuren", stelt Moerdijk. "Eqraft staat weer volledig op eigen benen en levert aan iedereen weer de gewenste service. De mannen van Eqraft hebben dit jaar echt een wereldprestatie geleverd."
Goede relaties beschadigd
Toch is Moerdijk teleurgesteld. "Ik snap niet waarom bedrijven dit doen, want het is zeker niet ons doel om andere verwerkers te laten vallen. Zelfs al maken wij nu een stap vooruit en gaat onze kwaliteit omhoog, dan nog groeit de exportmarkt zo snel dat er ruimte is voor de huidige verwerkers."
MSP Onions wil dat uiteindelijk de hele sector naar het niveau van haar project gaat, geeft Moerdijk aan. "Onze fabriek is zo ingericht dat het kan werken als een showroom. Iedereen mag bij mij komen kijken, ook telers. Als heel Nederland naar dit niveau gaat, is dit beter voor de boer. Wij blijven zo als Nederland de beste leverancier van uien.”
Sorteerproces al 30 jaar hetzelfde
De uienverwerking is volgens Moerdijk niet meer zo toonaangevend dan voorheen. "Het gaat om machineparken van tientallen jaren oud en het sorteerproces is al minstens 30 jaar hetzelfde. Duitsland, Spanje en Engeland streven ons bijna voorbij. Uiteindelijk is dat niet goed voor de Nederlandse uiensector."
Hij begrijpt de verwerkers wel, zo benadrukt Moerdijk. "Nederland heeft verschillende slechte jaren gekend, waarin moeilijk geïnvesteerd kon worden. Maar de periode dat alleen de boer moet verbeteren, mag klaar zijn. Laat het sorteer- en verpakproces maar eens Planet Proof worden."
De uienexport is dit seizoen in ieder geval bizar goed, constateert Moerdijk. "De vraag is heel breed. Er is niet een land die er heel erg uitspringt, maar het totaalpakket is super. Ook is de kwaliteit over het algemeen goed. Azië is stikenthousiast over onze uien en in Afrika is geen Chinese ui te bekennen." Dat de verwerkingscapaciteit bijna onvoldoende lijkt te zijn, komt ook door de grote vraag naar kleine verpakkingen. "Dat vraagt de consument door de toenemende welvaart. Dit betekent meer handelingen voor de verwerker. De nieuwe fabriek van MSP is daar volledig op ingericht", zegt Moerdijk. "Klaar zijn voor de toekomst, is het enige wat telt."
Areaalverschuiving
Een andere verschuiving die Moerdijk ziet, is in het uienareaal. "De teelt in de noordelijke provincies neemt toe. Het is positief dat er meer uien bijkomen. Laten we hopen dat de telers die niet kunnen beregenen, snel mooie saldo’s krijgen op hun uienteelt. Schitterende teeltgebieden (zoals Walcheren en Zeeuws-Vlaanderen) kunnen dan ook weer in ere worden hersteld. Ook al worden wat meer uien in het noorden geteeld, wij zitten hier nog steeds op een geniale plek voor de export, met de haven van Vlissingen op 2 kilometer afstand."
Anne Jan Doorn
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
