Gewastour Uien - week 26
Ondanks droogte groeien de uien als een speer
Nu we in de periode zitten met de langste dagen van het jaar, krijgen de uien een seintje om te beginnen met de bolvorming. En ja, we ontkomen er niet aan: het is droog in Nederland. Percelen die regelmatig een kunstmatige bui krijgen, hebben de groei goed te pakken, maar op andere plekken snakt het uiengewas naar water.
Na het tweede weekend op rij waarin we te maken hadden met zomerse temperaturen, en waarbij de volgende 30 graden alweer op de voorspelling staat, onttrekt het uiengewas in dit stadium ontzettend veel vocht. Voor de groei is dat helemaal niet verkeerd, temperatuur in combinatie met regelmatig een (kunstmatige) bui (mits die temperaturen binnen de perken blijven). Maar op plekken waar niet beregend kan worden, begint het zo langzamerhand wel nijpend te worden.
Groot verschil tussen wel en niet kunnen beregenen
Dat het droog is in Nederland, dat is inmiddels wel bekend. Zo weet ook Klaasjan Boer uit het Zeeuwse Kortgene. Hij meldt dat het in Zeeland inmiddels echt wel gortdroog aan het worden is. Dat is ook terug te zien aan het uiengewas, zo laat hij weten. "De bladpunten beginnen een beetje geel te verkleuren, en het gewas wil ook maar slecht groeien op deze manier. Ook lang niet alle aardappelpercelen hebben het land dicht staan." Voor David de Wit uit Lepelstraat (Noord-Brabant), mag er ook wel een einde aan de droogte komen. Hij is inmiddels voor de zesde keer(!) aan het beregenen.
Meer beregeningsverboden
Vanwege de droogte worden er meer beregeningsverboden in het leven geroepen, zo ook in bijvoorbeeld het Waterschap Rijn en IJsel. In dit gebied, wat 200.000 hectare betreft, is het vanaf 25 juni verboden om water uit rivieren, sloten en beken te halen in de Achterhoek, Liemers en delen van de Veluwe en Overijssel. Het grondwater staat lager dan normaal, meldt het waterschap. Het neerslagtekort in dit gebied is inmiddels opgelopen tot 173 millimeter, meer dan in het droge jaar 2018.
Over het neerslagtekort kan Klaasjan goed mee praten; sinds het zaaien hebben zijn uien pakweg 50 millimeter water gehad, en daar moeten ze het voorlopig mee doen. "In zo'n jaar is het verschil in grondsoort ook weer erg goed terug te zien. Mooie opdrachtige grond, daar komen de gewassen met deze droogte gewoon veel verder", aldus Klaasjan.
Gebruik maken van druppelirrigatie
Het afroepen van een beregeningsverbod is voor René Haaijer uit het Groningse Veelerveen een reden geweest om met druppelirrigatie te beginnen. Hij geeft aan dat het niet meer zomaar vanzelfsprekend is dat je te pas en te onpas gebruik kan maken van het oppervlaktewater. Niet alleen René, maar ook Reinder Hogenhout uit het Friese Kimswerd en Peter Holster uit Marknesse (Flevoland) maken gebruik van druppelirrigatie. Voor Peter is het de eerste keer dat hij druppelirrigatie toepast. "Het is een heel proces en de vraag is of het systeem bij je past. Het kost veel werk en je moet elk rondje zorgvuldig nalopen om zeker te weten dat er geen gaten in de slangetjes zitten". René is het hiermee eens: "Het is ieder jaar weer veel werk, maar als het onderaan de streep wat oplevert, is dat het mij wel waard". Reinder is over het gebruik van druppelirrigatie heel resoluut: "Minder arbeid, minder brandstof en voornamelijk geen problemen meer met omliggende percelen pootgoed."
Met druppelirrigatie dient Reinder dagelijks zo'n 10 tot 12 millimeter toe, zonder stress, zo zegt hij. Het water komt rustig op de juiste plek, zonder de grond dicht te slaan. Je bent wel langer bezig, geeft hij aan, maar volgens Reinder gaat het om beregenen op het juiste moment. Voor hem is dat ook één van de redenen geweest om met druppelirrigatie te starten.
René en Peter maken ook gebruik van fertigatie op deze manier. "Het gewas heeft een gigantisch loofpakket, maar het valt me op dat het blad zo opvallend licht van kleur blijft. Als ik naar mijn andere uienperceel kijk, waar ik geen druppelirrigatie toepas, is die veel donkerder van kleur", constateert Peter. Hij geeft aan dat doordat de stikstof en kali in kleine hoeveelheden via fertigatie worden toegediend, de voedingsstoffen langzamer vrij komen waardoor het gewas gedoseerd groeit. "Het gewas begint nu net te bollen, en het grote voordeel van fertigatie vind ik dat ik tot aan het einde van het seizoen stikstof mee kan blijven geven. Op deze manier komt het gewas net iets verder is mijn idee."
Droogte zorgt voor lagere meeldauwdruk
Voor Klaasjan was het dinsdag 24 juni weer tijd om, vanwege de druilerige omstandigheden, zijn uien tegen meeldauw te beschermen. Inmiddels was zijn laatste bespuiting alweer elf dagen geleden. Hij geeft aan dat hij de laatste tijd geen last heeft gehad van dauwnatte ochtenden. Ook maakt hij gebruik van een adviesprogramma, dat hij op de voet volgt. "Het programma gaf aan dat het niet nodig was de afgelopen tijd. Als je zo'n programma hebt moet je daar ook een beetje op durven vertrouwen. En met mijn eigen constateringen in het veld vond ik het nog niet eerder nodig." Peter Holster heeft daarentegen zijn spuitschema op zes dagen liggen. Begin deze week had hij een buitje van 5 millimeter en hij vond het daarna weer tijd om zijn uien te beschermen. Naast de uien beschermen tegen meeldauw maakt Klaasjan ook veel gebruik van biostimulanten. "Het is het enige wat we kunnen doen om het gewas vitaal en weerbaarder te houden, omdat we niet kunnen beregenen."
Voor Hubert Linders uit het Limburgse Nederweert is het afgelopen weekend de tweede keer geweest dat hij zijn uien heeft beregend. Zijn uien staan er prachtig op, zo schetst hij zelf. Voornamelijk als hij de link legt met vorig jaar. "Ik heb mijn uien vorig jaar pas 10 mei gezaaid. Rond deze tijd zat er toen één pijpje aan, nu zijn de eerste uien al 3,5 centimeter dik." René Haaijer vindt ook dat zijn uien behoorlijk bijgetrokken zijn, nadat er in het noorden van het land de afgelopen tijd toch wel enige neerslag van betekenis is gevallen. Nadat René eerder last had van hagelschade, zegt hij dat dat zich toch redelijk hersteld heeft naarmate het gewas doorgroeide. "De pijpjes met bladafslag zijn nog wel zichtbaar en dat maakt dat de uien wel wat gevoeliger zullen zijn voor bacterie-inval."
Jan Willem Veldman
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
