Gewastour Aardappelen - week 32
Vroege start resulteert in hoge proefrooicijfers
De gemiddelde opbrengst van het fritesaardappelras Innovator loopt dit seizoen voor op eerdere jaren, al is de spreiding tussen de percelen groot. Dat blijkt uit de jaarlijkse proefrooiingen op percelen van telers die deelnemen aan de Boerenbusiness Gewastour.
Op de tien percelen verspreid over Nederland zijn in week 31 proefrooiingen gedaan van het ras Innovator. Op ieder perceel is drie maal 3 meter gerooid op verschillende plekken in het perceel om zo een volledig mogelijk beeld te krijgen van de kilo's die eronder zitten. Elk jaar doen we de proefrooiing in dezelfde periode om goed te kunnen vergelijken met andere groeiseizoenen.
Verloop seizoen
De start van het pootseizoen was door het droge voorjaar dit jaar ongekend vroeg. Daarmee stond dit teeltjaar in schril contrast met de voorgaande twee seizoenen waarin de aardappelen laat de grond in gingen vanwege een relatief koud en vooral nat voorjaar. Het seizoen begon eigenlijk al afgelopen winter, die gemiddeld droog verliep met enkele (kleine) vorstperikelen. Daardoor startte het huidige groeiseizoen met een veel betere bodemstructuur dan vorig jaar, toen de winter juist uitzonderlijk nat was. Er is wel een duidelijke parallel te trekken met vorig jaar: het weerbeeld vanaf het voorjaar bleef in beide jaren nagenoeg onveranderd. In 2024 zette het natte voorjaar zich door richting de zomer, terwijl in 2025 juist het droge voorjaar aanhield tot in de zomer, al waren de verschillen tussen Noord- en Zuid-Nederland wel erg groot.
| Locatie | Netto opbrengst (ton/ha) | Percentage gewicht in 50 mm opwaarts | Aantal keer beregend | Grondsoort | Pootdata | Aantal groeidagen tot aan proefrooiing |
| Appelscha | 19,5 | 46% | 0 | Zand | 14-mei | 78 |
| (Friesland) | ||||||
| Dronten | 53,3 | 93% | 2 | Klei | 24-mrt | 130 |
| (Flevoland) | ||||||
| Elst | 49,2 | 91% | 3 | Rivierklei | 2-apr | 119 |
| (Gelderland) | ||||||
| Leuth | 46,2 | 90% | 5 | Rivierklei | 8-apr | 113 |
| (Gelderland) | ||||||
| Wouw | 43,4 | 87% | 4 | Zand | 21-apr | 101 |
| (Noord-Brabant) | ||||||
| Hellevoetsluis | 43,1 | 91% | 1 | Klei | 14-apr | 109 |
| (Zuid-Holland) | ||||||
| Uithuizermeeden | 46,2 | 92% | 0 | Klei | 14-apr | 110 |
| (Groningen) | ||||||
| IJzendijke | 23,4 | 80% | 0 | Klei | 10-apr | 112 |
| (Zeeland) | ||||||
| Voerendaal | 40,5 | - | 2 | Löss | 14-apr | 110 |
| (Limburg) | ||||||
| Midwolda | 44,2 | 92% | 0 | Klei | 10-apr | 112 |
| (Groningen) | ||||||
| Gemiddeld | 40,9 | 85% | 12-apr | 109 |
Opbrengst in tonnen kilo's per hectare. Van de opbrengsten is 15% afgehaald vanwege spuitsporen etc.
De spreiding in opbrengst tussen de percelen is groot, waarbij het moment van poten duidelijk het verschil maakt. Waar eerder is gepoot, wordt een hogere opbrengst gemeten. Zo is het perceel in Dronten al op 24 maart gepoot en haalt daarmee de hoogst gemeten netto-opbrengst van 53,3 ton. Voor Innovators rekent men normaal gesproken op 110 tot 120 groeidagen om tot een volledige opbrengst te komen. Het Gewastour-perceel in Dronten en ook dat in Elst zaten daar op het moment van proefrooien al overheen. Ook de overige percelen, op die in Appelscha wellicht na, gaan daar dit jaar overheen. Hierdoor kan nu wel geconcludeerd worden dat het vroege voorjaar, het groeiseizoen dit jaar heeft verlengd. De gemiddelde netto-opbrengst van Innovator in week 31 bij de Gewastour komt na gemiddeld 109 groeidagen uit op 40,9 ton per hectare.
| Jaar | 2025 | 2024 | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 |
| Netto opbrengst (ton/ha) | 40,9 | 33,8 | 31,6 | 46,6 | 33,7 | 37,6 | 38,5 | 40,3 |
Proefrooiing in deze periode van de Gewastour-percelen vanaf 2018.
Het langjarig gemiddelde voor week 31 ligt op 37,9 ton per hectare en daarmee zit groeiseizoen 2025 met 40,9 ton boven dat gemiddelde. Daarbij moet wel gezegd worden dat het 'slechts' een proefrooiing is in week 31. De pootmachines gingen dit seizoen gemiddeld erg vroeg het land in. Sommige eerdere tussentijdse proefrooiingen lieten hoge opbrengsten zien, maar aan het einde van het seizoen vielen de uiteindelijke kilo's toch tegen. Dat was in 2022 en ook in 2018 het geval, toen de nagroei uiteindelijk tegenviel.
Vergeleken met 2024 ligt de opbrengst dit jaar aanzienlijk hoger. Dat is niet verrassend, aangezien de gemiddelde pootdatum dit seizoen bijna een maand eerder lag. Interessanter is dat de percelen, met een gemiddeld aantal groeidagen van 109 tot aan de proefrooiing, nu al dicht in de buurt komen van het moment waarop Innovators doorgaans hun maximale opbrengst bereiken. Het wordt dan ook interessant om te zien wat de extra groeidagen dit jaar nog gaan opleveren voor de uiteindelijke gewasopbrengst. In vergelijking met vorig jaar waren de percelen op dit punt in het seizoen namelijk nog lang niet zo ver als nu.
Risico op doorwas?
Op het moment van proefrooien kleurde het gros van de percelen op zich nog redelijk groen. Mede door het vroege poten slaat de slijtage er op percelen zo langzamerhand wel in, voornamelijk op percelen die dit jaar erg vroeg gepoot zijn, zoals het Gewastour-perceel in Elst (Gelderland). De groeizame omstandigheden tijdens de laatste helft van juli, hebben er toch nog voor gezorgd dat er wat (nieuw) leven in de Innovators kwam. Gezien het gemiddelde aantal groeidagen tot aan de proefrooiing (109), naderen de percelen het punt waarop Innovators gemiddeld gesproken hun maximale opbrengst bereiken. Tegelijkertijd is het risico op doorwas reëel, zeker wanneer de knollen lang in de grond blijven en de groeiomstandigheden, zoals eind juli het geval was, gunstig blijven en de MH-bespuiting misschien niet onder de meeste ideale omstandigheden is gedaan. In dat geval kunnen de extra groeidagen dit seizoen niet alleen bijdragen aan een hogere opbrengst, maar ook de kans op kwaliteitsproblemen vergroten.
Hieronder een overzicht van hoe de knollen eruitzien per perceel. Wat op de zak ligt is een indicatie van de vorm en maatsortering van aardappelen.
Verder verloop seizoen onzeker
Na een periode van vrij wisselvallig maar toch groeizaam weer, komt er volgens de verwachting meer stabiel zomerweer onze kant op de komende tijd. Gekeken naar het aantal groeidagen is de eerste verwachting dat de grootste groei er inmiddels wel uit is, zeker als we vanaf de tweede helft deze week droger en vooral ook warmer weer krijgen. Telers geven ook wel aan dat met deze weersverwachting de slijtage van het gewas hard zal gaan.
Jan Willem Veldman
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
