Gewastour Aardappelen - week 40
Potentiële topper Innovator strandt op nagroei
De proefrooicijfers van het ras Innovator op de percelen van de Boerenbusiness Gewastour hebben het behoorlijk laten afweten in de laatste fase van het groeiseizoen. Na een voortvarende start, die ook te zien was in de tussentijdse proefrooiingen, komt de gemiddelde opbrengst uiteindelijk zelfs onder het langjarig gemiddelde te liggen.
Na een landelijk gezien droog groeiseizoen is de aardappeloogst in volle gang. In het zuiden is het nog steeds zo droog dat het lastig is de aardappelen zonder beschadigingen netjes in de schuur te krijgen. Boven de grote rivieren is juist ruim voldoende regen gevallen. Hoe noordelijker je komt, hoe blijer ze zijn met elke droge dag. Het is een ongekende situatie, schetsen telers in het zuiden, dat het rond 1 oktober nog steeds zo droog is. Volgens de weersverwachting valt er vanaf komend weekend wel neerslag, maar daar willen telers eigenlijk niet op wachten. Hoe verder je in de tijd komt, hoe moeilijker de grond in de regel weer opdroogt. Hierdoor zullen er deze week, waar de mogelijkheid zich voordoet, nog verscheidene beregeningshaspels te zien zijn in het zuiden.
Proefrooiingen op Gewastour-percelen
Op de tien Gewastour-percelen verspreid over Nederland zijn de afgelopen weken proefrooiingen gedaan van het ras Innovator. Op ieder perceel is op verschillende plekken 3 meter aardappelrug gerooid om een algemeen beeld te krijgen van de kilo's. Dit is uitgevoerd vlak voor het oogstmoment, op het moment dat het gewas uitgegroeid was.
| Locatie | Definitieve netto-opbrengst in ton per hectare |
Netto-opbrengst week 31 in ton per hectare |
Percentage gewicht in 50 mm opwaarts | Aantal keer beregend | Grondsoort | Pootdata |
| Appelscha | 42,4 | 19,5 | 82% | 0 | Zand | 14-mei |
| (Friesland) | ||||||
| Dronten | 65,8 | 53,3 | 74% | 2 | Klei | 24-mrt |
| (Flevoland) | ||||||
| Elst | 52,5 | 49,2 | 88% | 3 | Rivierklei | 2-apr |
| (Gelderland) | ||||||
| Leuth | 58,5 | 46,2 | 91% | 5 | Rivierklei | 8-apr |
| (Gelderland) | ||||||
| Wouw | 51,7 | 43,4 | 89% | 4 | Zand | 21-apr |
| (Noord-Brabant) | ||||||
| Hellevoetsluis | 53,8 | 43,1 | 92% | 1 | Klei | 14-apr |
| (Zuid-Holland) | ||||||
| Uithuizermeeden | 57,9 | 46,2 | 95% | 0 | Klei | 14-apr |
| (Groningen) | ||||||
| IJzendijke | 27,1 | 23,4 | 85% | 0 | Klei | 10-apr |
| (Zeeland) | ||||||
| Voerendaal | 50,5 | 40,5 | 93% | 2 | Löss | 14-apr |
| (Limburg) | ||||||
| Midwolda | 60,2 | 44,2 | 92% | 0 | Klei | 10-apr |
| (Groningen) | ||||||
| Gemiddeld | 52 | 40,9 | 88% | 12-apr |
*Opbrengst in tonnen kilo's per hectare. Van de opbrengsten is 15% afgehaald vanwege spuitsporen, tarra, kopakkers etc.
De gemiddelde opbrengst komt uit op 52 ton per hectare, met een beperkte spreiding. Zo zaten zes van de tien Gewastour-percelen tussen de 50 en 60 ton. Het verschil tussen de uitschieters naar boven en beneden was wel groot, met 27,1 ton tot 65,8 ton per hectare. De percelen in Dronten (65,8 ton) en Midwolda (60,2 ton) liggen beiden boven de 60 ton.
Sinds de tussentijdse proefrooiing in week 31 is er gemiddeld 11,1 ton bijgegroeid. Hiermee heeft de nagroei het behoorlijk af laten weten vergeleken met andere jaren. Op het Gewastour-perceel in Elst (Gelderland) is er volgens de proefrooiingen zelfs maar 3,3 ton bijgegroeid.
Met een gemiddelde opbrengst van 52 ton ligt groeiseizoen 2025 onder het langjarig gemiddelde van 55,2 ton per hectare. Vergeleken met 2024 ligt de opbrengst bijna 5 ton lager, terwijl voor veel telers het afgelopen seizoen door het natte weer er al eentje was om snel te vergeten. Ten opzichte van 2023, dat ook erg nat verliep, ligt de opbrengst slechts 2 ton hoger.
Dit heeft er alles mee te maken dat er vanaf de tussentijdse proefrooiing slechts 11 ton (27,1%) bijgegroeid is. Op basis van het langjarig gemiddelde groeit er vanaf de tussentijdse proefrooiing gemiddeld nog ruim 47% bij. Op basis van die gegevens is de nagroei dit jaar zeer ondermaats geweest is.
Groeidagen en droogte bepalen nagroei
Dat de nagroei dit jaar te wensen overliet, vraagt wel om wat nuancering. Op het moment van de tussentijdse proefrooiing zaten de Gewastour-percelen gemiddeld al op 109 groeidagen. Dat wil zeggen dat op dat moment de Innovators al behoorlijk kilo's hadden gezet vanwege het vroege voorjaar, waar de pootmachines dit jaar ontzettend vroeg het land in gingen. De droge augustusmaand heeft ervoor gezorgd dat de Innovators een genadeklap kregen wat betreft nagroei. Veel telers lieten de beregeningshaspel in augustus in de schuur staan, vanwege de aardappelprijs die tijdens het groeiseizoen behoorlijk te wensen overliet.
Locatie dit jaar bepalender dan pootdatum
Hoewel de spreiding in gemiddelde opbrengst dit jaar relatief klein is, hebben de zuidelijkere deelnemers meer inspanning moeten leveren om deze opbrengst te behalen dan de noordelijkere deelnemers. Dat is goed terug te zien aan het aantal keren dat het Gewastour-perceel beregend is. In het zuiden van Nederland werd er dit groeiseizoen tussen de een en vijf keer beregend, terwijl de noordelijke deelnemers het met nul tot twee keer konden doen. Hoewel alle drie de percelen in dezelfde week zijn gepoot, kon het perceel in IJzendijke (Zeeland) niet worden beregend. Dit perceel kwam uit op een opbrengst van 27,1 ton per hectare, terwijl de percelen in Uithuizermeeden en Midwolda (Groningen) ook niet beregend werden en respectievelijk uitkwamen op 57,9 en 60,2 ton per hectare.
Hoewel het perceel in Appelscha (Friesland) ook niet beregend is, is dit perceel gemiddeld gezien wel een maand later gepoot. Het idee daarachter was: "Als je vroeg poot heb je naarmate de zomer vordert een relatief gezien 'ouder' gewas. Als je later poot, kan het 'jongere' gewas het zomers bij droogte wat langer volhouden." Dit was ook duidelijk te zien tijdens de tussentijdse proefrooiing, waarbij het perceel in Appelscha flink achterbleef. Ondanks de droge maand augustus is de opbrengst op dit perceel sinds de eerste proefrooiing meer dan verdubbeld. Toch besloot René Mesken het perceel niet te beregenen vanwege de situatie op de aardappelmarkt, waardoor de Innovators niet het volledige opbrengstpotentieel konden halen. "Twee keer beregenen in augustus had wel geresulteerd in een aanzienlijk hogere opbrengst", concludeert hij.
Achteraf valt natuurlijk makkelijk praten, maar het groeiseizoen van 2025 had wel alles in zich om een potentiële topper te worden. Vroeg poten biedt de mogelijkheid tot meer groeidagen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat met het groeiseizoen dat we gehad hebben, mits je kon beregenen (en dat ook deed), er potentie genoeg was om de extra groeidagen dit seizoen ook optimaal te kunnen benutten.
Jan Willem Veldman
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
