Dit hebben tarwe en Snollebollekes gemeen

De termijnmarkt Matif opende voor tarwe met groene cijfers op €423 per ton voor levering september. Dat is een kwartje hoger dan het slot van vrijdag en daarmee ook het voorlopig hoogtepunt van maandag. Het junicontract voor korrelmaïs kleurt wel opnieuw rood, wat alles te maken heeft met de naderende expiratiedatum.

Ook op de Amerikaanse termijnmarkt CME in Chicago kleuren de borden groen. Tarwe opende op $11,81 per bushel voor levering juli en plust 1,73% gedurende middag. Het inzaaien van maïs en soja kan eindelijk vlotten in de VS maar de stand van de wintergranen blijft slecht in het land. Recente neerslag verlicht de situatie wel iets, maar brengt geen substantiële verbetering.

Franse tarwe verdroogd
Vandaag (23 mei) verschijnt nieuwe data in de VS over het zaaitempo en de gewasstand. Vrijdagmiddag maakte FranceAgriMer al nieuwe cijfers over de granen in Frankrijk bekend. Door extreme hitte en droogte in het land zijn de gewascijfers verlaagd. Een kleine driekwart van de wintertarwe wordt nu als goed beoordeeld, waar dat een week eerder nog 82% was. Dit hielp de granenmarkt maandag om niet verder te dalen, na een koersverlaging van €17,50 afgelopen week. Er wordt wel regen verwacht in Frankrijk, maar analisten denken dat dit niet voldoende is om de droogte te verhelpen.

Ondertussen blijft de oorlog in Oekraïne ook een sterke onderstroom in de markt voeren. De granensector breekt vooral het hoofd over hoe ze de oude oogst het land uit kunnen krijgen voor de nieuwe zich aandient. De groeiomstandigheden zijn goed, maar de silo's zijn nog lang niet leeg. Vooral grote hoeveelheden maïs moeten nog worden geëxporteerd. Dat gaat per spoor en met vrachtwagens naar Europa toe, maar op een veel trager tempo dan met scheepverkeer over de Zwarte Zee. De wachttijden zijn opgelopen van 20 naar 45 tot 50 dagen, mede omdat veel verladingsfaciliteiten kapot zijn geschoten in de voorbije maanden.

Grote oogst, maar geen export
Ook Rusland kampt met soortgelijke problemen. Alle marktbureaus zijn het erover eens dat het land afstevent op een prima graanoogst, maar hoe die het land moet verlaten is een groot vraagteken. Dit gebeurt veelal via de Zee van Azov en de Zwarte Zee en deels via de Oekraïense havenstad Odessa. Reders kiezen er eigenhandig voor om geen schepen meer naar Rusland toe te sturen, waardoor de granenexport in het land gehandicapt raakt.

Met tarweprijzen ver boven de €400 voor zowel directe levering als op termijn neemt het tegengeluid toe dat de markten in de VS en Europa teveel zijn opgepompt door speculanten. Dit is mede de reden waarom de koersdaling vorige week zo hard ging. In hoeverre de huidige noteringen te rechtvaardigen zijn, daarover wordt flink getwist. Ten opzichte van maïs en soja is de termijnmarkt voor tarwe een relatief kleinere markt met minder posities. Wanneer een relatief kleine groep (speculanten) koopt of verkoopt kan de koers daardoor beïnvloedt worden. Dat maakt deze commodity gevoelig voor scherpe prijsbewegingen.

Indekken interessant
Wat betekent dit voor de akkerbouwer enerzijds en de veehouder anderzijds? Dat de prijzen record hoog zijn valt niet te betwisten. Veel akkerbouwers hebben dan ook al de beslissing genomen om een deel van hun tarwe te verkopen tussen de €350 en €400 in de voorbije weken. Een prijs van €340 per ton voor september 2023 op de Matif is nog altijd €140 tot €145 boven het meerjarig gemiddelde. Zelfs met de hogere inputkosten is het interessant om te denken aan indekken op een dergelijk prijsniveau. Voor veehouders die moeten inkopen is het nog lastiger. Nu instappen in een torenhoge markt of afwachten en vertrouwen op stalen zenuwen dat de prijs nog daalt?

Wanneer tijdig regen valt in de EU kan dat een deel van de oogst verzachten en daarmee de prijzen omlaag sturen op lokaal niveau. Blijft het droog, dan geeft de prijs geen krimp en is het plus €400 niveau echt de bodem. Daarmee kan de prijs nog alle kanten op bewegen, zoals de Snollebollekes bezingen.