Russische graanexport verloopt moeizaam

VTB Bank wordt geraakt door sancties uit het westen en roept als counteroffensief de Russische president op om westerse graanhandelaren in Rusland te blokkeren. Dat blijkt uit documenten waar persbureau Reuters de hand op heeft weten te leggen. Het Kremlin gaat niet in op de situatie. Ook VTB Bank onthoudt zich van een reactie.

15% in buitenlandse handen
CEO Andrei Kostin van VTB Bank vraagt in de brief persoonlijk aan Vladimir Poetin om een decreet in te stellen dat bedrijven van 'onvriendelijke staten' niet langer Russische granen en oliehoudende zaden mogen verhandelen. Ook stelt het bedrijf dat deze bedrijven geen aandelen mogen hebben in havenfaciliteiten die gebruikt worden voor het opslaan en verladen van agrarische producten. Volgens Kostin is 15% van de Russische granenhandel en export in buitenlandse handen. Dit is allemaal gelegen in de Zee van Azov en Zwarte Zee. "Rusland mist revenuen door de activiteiten van deze bedrijven", zo stelt de CEO in de brief. Ook VTB heeft belang in een aantal grote Russische exportterminals voor granen.

De grote graanhandelsbedrijven hebben een verschillende buitenlandpolitiek. Zo hebben Bunge en Cargill hun activiteiten in Rusland sinds de oorlog afgeschaald, maar Louis Dreyfus, Viterra en Glencore zijn er nog gewoon actief.

Bedrijven niet dwarsbomen
Gebaseerd op de correspondentie die Reuters in handen heeft, gelooft het persbureau dat Poetin de zaak inderdaad aan de kaak stelt bij het Kremlin. Daarbij ligt de nadruk vooral op het versterken van Russische graanbedrijven en niet bij het dwarsbomen van westerse bedrijven, zo meldt een bron. In mei van dit jaar liet de Russische landbouwminister Dmitry Patrushev nog weten dat de overheid deze bedrijven blijft steunen.

Rusland heeft dit seizoen meer dan ooit een goed geoliede exportmotor nodig. De meest recente schatting van het JRC in hun Mars-bulletin komt uit op 94,99 miljoen ton tarwe die dit jaar wordt geoogst. Dat is maar liefst een kwart meer dan vorig jaar het geval was en een vijfde meer dan gemiddeld. Het International Grains Council (IGC) is met een prognose van 93,4 miljoen ton iets conservatiever. Het USDA zit met 91 miljoen fors lager, maar het Amerikaanse ministerie van Landbouw gaat dit cijfer ongetwijfeld corrigeren.

Tarwe-export vertraagd
Tot nu toe is de export relatief langzaam verlopen. Volgens het Russische marktbureau IKAR is in september 4 miljoen ton tarwe uitgevoerd, een daling van 700.000 ton in vergelijking met vorig jaar. Het IGC denkt dat Rusland dit jaar maximaal 36,5 miljoen ton kan exporteren, dat is ruim 10% meer dan een seizoen eerder. Het USDA gaat zelfs uit van 42 miljoen ton. Westerse landen leggen geen sancties op Russische granen, maar bedrijven die betrokken zijn bij het verschepen, de betalingen en verzekeringen, zijn zeer voorzichtig in het handelen met Russische partijen.

Zware regenval in het zuiden en midden van Rusland zorgt ervoor dat het zaaien van wintergraan vertraging oploopt. Volgens marktbureau SovEcon is inmiddels 8,6 miljoen hectare ingezaaid. Dat is 1,5 miljoen hectare minder dan een jaar eerder en het laagste areaal in negen jaar tijd.