Melkveehouder denkt te weinig na over melkprijs

Uit het kwartaalbericht van de ING blijkt dat 2014 een zeer goed jaar gaat worden voor de melkveehouders. Met name het saldo pakt hoger uit. Zetten melkveehouders dit al in om zich voor te bereiden op de vrije markt of leeft de vrije markt nog niet onder melkveehouders. Cor Bruns, sectormanager agrarisch bij ING, in interview met Boerenbusiness.

In het kwartaalbericht Melkveehouderij wordt duidelijk dat melkveehouders over 2014 een duidelijk hoger saldi weten te realiseren. Zien jullie dat ook terug in de financiële positie van melkveebedrijven?
"Dit is lastig te zeggen, want de financiële positie van melkveehouders onderling verschilt nogal. Zeer intensieve bedrijven profiteren namelijk van de lagere voerkosten. Aan de andere kant hebben grote bedrijven veelal te maken met behoorlijk wat quotumkosten. Iets wat komt in de vorm van superheffing of kosten voor het leasen van melk. Dan valt het saldo tegen. Voor de bedrijven die netjes binnen de grenzen van het melkquotum blijven en zelfvoorzienend zijn is het een erg goed jaar."

Een hoog saldo houdt in dat er onder de streep veel geld overblijft, wat doen melkveehouders met dat geld?
"Melkveehouders hanteren over het algemeen geen liquiditeitsplanning. Daarmee reserveer je geld in de goede jaren voor de minder goede jaren. Het geld wordt nu veelal gebruikt om te investeren in het machinepark en andere aanverwante zaken. Het leeuwendeel van de veehouders gebruikt het geld om te investeren in het bedrijf. Ook grond is een hot issue. Er wordt heel veel betaald om grondrechten te verzamelen. Je ziet dat door de grote bedragen die aan grond besteed worden de rentabiliteit van bedrijven gedrukt wordt. Als je kijkt naar wat er mag betaald worden voor grond op basis van rentabiliteit en wat er betaald wordt zit daar een gat tussen."

De sector stevent in snel tempo af op de vrije markt. Heeft het hogere saldo er aan bijgedragen dat sector weerbaarder geworden is tegen lagere prijzen?
"Als ik eerlijk ben zie je daar nog weinig van terug en is er nog maar een te kleine groep mee bezig. De een denkt er nadrukkelijk over na, maar de ander is er nog helemaal niet mee bezig. Er wordt nog helemaal niet nagedacht over het effect van volatiele prijzen. Daarbij horen vragen als: Wat als ik met prijzen te maken krijg zoals in 2009?, Wat gebeurt er dan met mijn bedrijf? Vragen die nog niet tot nauwelijks gesteld worden. Iets wat aan de ene kant niet vreemd is, want de melkveehouders komen uit een tijd dat alles gegarandeerd was. Zo wist je in het verleden aan het begin van jaar wat je aan het eind in de portemonnee over zou houden. Tot nog toe hebben ze één slecht jaar meegemaakt, die gevolgd werd door een aantal bovengemiddelde jaren. Ik ben er van overtuigd dat dit gaat veranderen, Gemiddeld genomen zijn we heel positief. Het aantal bovengemiddelde jaren gaat het aantal andere jaren overtreffen, maar wat als je wel twee mindere jaren hebt."

Er was een tijdlang sprake van een stijgende trend bij het aandeel vreemd vermogen is bedrijven. Hoe ontwikkelt het aandeel vreemd vermogen zich vandaag de dag?
"Wij zien dat het aandeel vreemd vermogen over de grootste piek heen is. Er is een periode geweest waarin veel geld geïnvesteerd werd in nieuwe stallen en grond. Wij zijn nu in de fase terechtgekomen waarin de schuldpositie nog maar licht oploopt. Die hele steile curve zien we niet meer. Tevens is de druk om af te lossen groter geworden.  Geld moet gewoon terugbetaald worden er zijn geen aflossingsvrije leningen meer."

Welke advies geven jullie mee aan melkveehouders richting 2015?
"Zorg dat je de risico"s in beeld hebt en zorg dat je een plan hebt. Wacht niet tot het probleem er is, maar maak een plan voor het geval de melkprijs een keer minder is. Weet hoe je een lagere melkprijs gaat opvangen en wat voor buffer er is. Is er bijvoorbeeld een minder jaar, kun je dan het onderhoud een jaar uitstellen? Kun je, je voorstellen wat je doet bij twee slechte jaren? Gedachtes daarover zijn er nu totaal niet. Wat nu als we twee jaren zoals 2013 hadden gehad, waarin de kosten voor de voederwinning oplopen? Het zijn zaken om over na te denken. Maak plannen en zorg dat er een plan is als de zaken tegenvallen. Uiteraard zijn er gouden jaren, want die gaan er ook wel echt komen, maar wees ook klaar voor de andere jaren."

Vandaag de dag verlopen de zaken op de zuivelmarkt aanmerkelijk minder dan een jaar terug. Onder meer Rusland zet middels de handelsboycot prijzen onder druk. Toch geven jullie in het kwartaalbericht aan dat de schade beperkt is, leg uit?
"Wat we vooral zien is dat er voor de handelsboycot al veel schade is ontstaan. Door het beperken van de geldstromen devalueerde de roebel. Hierdoor was kaas voor de Russen al duurder geworden. In reactie daarop daalden de volumes aan kaas die naar Rusland gingen. Daar komt bij dat er vanuit Rusland absurde eisen aan de hygiëne en organisatorische zaken gesteld werden."

Vooral de kaasmarkt ondervindt veel hinder van de handelsboycot. Wat voor perspectieven zien jullie voor de kaasmarkt?
"Wij verwachten dat de Russische markt over een klein jaar weer open gaat. Kaashandelaren zijn nu creatief genoeg om toch kaas richting Rusland te verplaatsten of naar markten waar de Russen de kaas vandaan halen. Wij hebben het nadeel dat onze kwaliteit kaas vooral veel gegeten wordt in Rusland. In bijvoorbeeld landen als Nieuw-Zeeland wordt niet veel Gouda gegeten. Ik verwacht dat de markt zich weer gaat herstellen.

"De lange termijnperspectieven zijn goed. Wel zie je dat er de laatste jaren in Duitsland en Nederland veel op kaas is ingezet. Andere fabricaten zoals poeder hebben het iets makkelijker. Veel investeringen hebben dan ook in kaas plaatsgevonden, misschien is er daardoor aan de aanbodzijde in een keer wat te veel volume bijgekomen. We krijgen te maken met een open markt economie en dat is wennen, maar het perspectief zit er wel."

"Er komt het komende jaar nog meer kaas bij via de fabriek van A-Ware. Zonder de problemen in Rusland was er niets aan de hand geweest. Nu zijn de problemen minder aanwezig in de nichemarkten, de kaassoorten waar minder van gemaakt wordt. Kaasproducenten zitten echter ook zwaar in de commodity"s zoals foliekaas en daar zijn de problemen groter. Toch zijn de vooruitzichten op lagere termijn goed."  

ING stelt dat het einde van het jaar best wat troefjes kan verlopen, maar dat de verwachtingen verder "uiterst positief" zijn. 

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.