Interview Evert van der Sluis

'Boer in VS valt door Trump tussen wal en schip'

1 Augustus 2019 - Redactie Boerenbusiness

De boeren in de Verenigde Staten (VS) kampen al geruime tijd met lage opbrengstprijzen. Daarnaast kregen zij dit jaar ook te maken met extreme weersomstandigheden en zijn de effecten van de handelsoorlog van de Amerikaanse president Donald Trump goed voelbaar. De president en zijn regering steunen de boeren financieel echter ook volop.

Evert van der Sluis (60) groeide op op een melkveehouderij in het Friese Poppingawier. Zo'n 35 jaar geleden kwam hij naar de Verenigde Staten en sinds 1998 is Van der Sluis docent Professor of Economics aan de South Dakota State University in Brookings (internationale economie en agrarische economie).

Hij volgt hetgeen de Amerikaanse regering doorvoert aan hogere tarieven op de voet en houdt nauwlettend in de gaten wat er verandert aan alle handelsverdragen. Hierdoor gaan Amerikaanse sojabonen niet meer naar China en wil Mexico minder zuivel en varkensvlees ontvangen. Hoe kijkt Van der Sluis aan tegen de ontwikkelingen van de nummer 1 wat betreft export van agrarische producten?

Hoe staat het ervoor met de Amerikaanse primaire agrarische sector?
"Door een combinatie van factoren waren de laatste jaren moeilijk voor Amerikaanse boeren. Als gevolg van de overstromingen in het voorjaar (door bijna de hele Midwest), konden de percelen niet ingezaaid worden of staan de gewassen er slecht voor. Hoe groot die impact voor de oogst zal worden, is nog onbekend."

"Daarnaast zijn de opbrengstprijzen voor veel gewassen de laatste jaren gedaald. Veel boeren maakten zich daar eerder niet druk over, omdat de schulden relatief laag waren. Echter, die schulden zijn in de laatste jaren juist weer opgelopen. Jonge boeren moeten zich hier diep in de schulden werken en voor hen is het gemiddeld genomen zeer lastig om het hoofd boven water te houden. Daaroverheen kwam de strijd met betrekking tot handelsverdragen door het beleid van deze regering onder leiding van president Trump."

Wat is de invloed van Trumps handelen?
"Zijn bedoeling was niet om de landbouwsector opzettelijk te raken, maar dat gebeurt wel. In de Verenigde Staten importeren wij zo goed als alles, behalve verschillende diensten (zoals Hollywood-films en Microsoft) én agrarische producten. Voor wat betreft de export van landbouwproducten zijn we de wereldleider. De boeren maken zich terecht zorgen dat het veel tijd kan gaan kosten om de opgebouwde markten weer te heroveren. Het afbreken van markten is eenvoudig; weer opbouwen is lastig en tijdvretend."

"Trump krijgt over het algemeen nog altijd veel steun van boeren, omdat hij de sector middels verschillende programma’s ook ondersteunt. Echter, ik vraag mij wel af hoe lang die steun nog aanhoudt, want langzaam maar zeker zijn de gevolgen toch echt wel voelbaar voor boeren in de prijsvorming van hun producten."

Hoe ondersteunt de regering de boeren dan?
"Er zijn veel programma's. Voor de melkveehouderij is er bijvoorbeeld het plan genaamd 'Dairy Margin Coverage'. Wie vreest dat de marge tussen de voerkosten en de melkopbrengsten negatief gaat uitkomen, kan zich voor dit plan inschrijven. Je betaalt dan een premie per kilo melk. Wanneer de marge onder het ingeschreven bedrag zakt, wordt het verschil bijbetaald over het totaal aantal liters waarvoor je ingeschreven staat. Van de 37.000 melkveebedrijven in de Verenigde Staten schreven zich tot dusver 13.000 in. Hiervoor was $145 miljoen beschikbaar. Gemiddeld per bedrijf is dat iets meer dan $11.000. Let wel: dat is een gemiddelde; grotere bedrijven krijgen meer en kleinere bedrijven minder." 

"Het grotere geld zit echter in het ondersteunen van de gewasverzekering. De premie hiervoor wordt voor 62% gesubsidieerd door de overheid. Dat wordt betaald uit de $16 miljard die onderdeel uitmaakt van de Farm Bill. Daarbij hoort ook het plan 'Prevented Planting'. Dat betekent dat wie om reden van het natte voorjaar niet kon zaaien, een deel van de opbrengst toch betaald krijgt door de overheid (55% keer de gemiddelde opbrengst van de laatste 10 jaar keer de huidige marktprijs). Dat kan snel oplopen tot zo’n €750 per hectare, zonder dat je kosten maakt voor het landwerk, zaaizaad en kunstmest."

Laten klappen van handelsverdragen kost boeren veel geld

- Evert van der Sluis

"Na de ingestelde hoge tarieven voor China en Mexico heeft de regering daarnaast nogmaals $12 miljard vrijgemaakt om de boeren op diverse manieren te ondersteunen. Dit wordt echter grotendeels verdeeld over de derving aan inkomsten op de gewassen, bijna alles op soja. Gemiddeld gezien profiteren akkerbouwers meer dan melkveehouders. Onlangs werd nog eens $16 miljard vrijgemaakt als compensatie voor de gevolgen van de handelsoorlogen. Dit geld zal waarschijnlijk breder verdeeld worden."

"Het lijkt wellicht vreemd dat de overheid het grootste gedeelte van de gewasverzekering betaalt, maar eerder had je altijd om staatssteun als er weer een oogst was mislukt. De Amerikaanse regering wilde die politieke discussies tackelen en heeft de steun daarom (eerst middels 'decoupled' directe steun dat later niet meer politiek aanvaardbaar werd) omgebouwd in dit soort plannen."

Hoe beïnvloedt de handelsoorlogen de boeren verder?
"Met het laten klappen van de Trans-Pacific Partnership is een potentiële afzetmarkt (Japan) verloren gegaan. Dit had veel kansen geboden en kost de boeren dus ook geld, terwijl de overblijvende TPP-landen het verdrag wel getekend hebben. Ook zijn andere landen (zoals de Europese Unie) doorgegaan met het verbeteren van internationale handelsbetrekkingen. Tevens speelt natuurlijk de strijd met China, de hoge importtarieven en dat de NAFTA (met Canada en Mexico) nu omgezet lijkt tot de USMCA, of eigenlijk een ietwat veranderde NAFTA."

"Mexico is voor melkveehouders een belangrijke exportmarkt. Hoeveel de verminderde export naar Mexico kost, is lastig te zeggen. Echter, het heeft een negatieve invloed op de melkprijzen. Zo'n 35% van de melkproducten die vanuit de Verenigde Staten worden geëxporteerd, gaan naar China en Mexico: bijna $2 miljard per jaar. Over de komende 5 jaren kan verwacht worden dat er ieder jaar ongeveer 7% minder melkproducten naar China en Mexico zullen worden geëxporteerd, gerekend vanaf een basislijn. De totaalwaarde van dit exportverlies zou op ongeveer $2,7 miljard kunnen uitlopen."

Is, nu grote delen zo sterk lijden onder het slechte weer, de verwachting ontstaan dat de voerprijzen sterk gaan stijgen?
"Het is lastig in te schatten hoeveel hectare niet ingezaaid is en hoeveel minderopbrengst er gehaald wordt van de hectares die later gezaaid zijn. Vooralsnog lijkt om ruim 4 miljoen hectare te gaan, maar waarschijnlijk wordt dat nog meer. Op 12 augustus zal het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) met een nieuwe rapport naar buiten komen over de verwachting van hoeveel hectares wel en niet ingezaaid zijn. Het kan zijn dat dit de markt al aardig in beweging brengt. De verwachting is daarbij dat de lagere oogsten, zeker in de Verenigde Staten zelf, de prijzen aardig gaan opstuwen."

Heb je een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten
Regenradar
Powered by Agroweer

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden