Grote Duitse zuivelfabriek zoekt Nederlandse melk

Fude+Serrahn, één van de grootste zuivelspelers van Duitsland, is op zoek naar Nederlandse melkveehouders als leverancier. Ze willen daarmee anticiperen op de krimpende melkplas in Noordwest-Europa en zodoende verschuift de focus ook naar ons land. Melkveehouders Arnold van Dorp (45) en Peter Steenwijk (49) vertegenwoordigen het bedrijf in de zoektocht naar Nederlandse melk. "Het kan heel interessant zijn om met deze Duitse partij in zee te gaan."

De plannen zijn verrassend, maar ook een teken aan de wand. Ook in Duitsland begint het besef door te dringen dat de melkplas in Noordwest-Europa de komende jaren weleens flink zou kunnen gaan krimpen. Dit door stoppende melkveehouders en steeds strengere milieunormen. Ook Nederlandse verwerkers zoeken sinds kort pro-actief naar nieuwe leveranciers. Van FrieslandCampina tot Farmel en bijna alles wat daar tussen zit. Dat nu ook een Duitse partij de Nederlandse markt betreedt, geeft een nieuwe dimensie aan dit krachtenspel.

Melkveehouder Arnold van Dorp uit het Zuid-Hollandse Hazerswoude levert sinds februari vorig jaar aan Fude+Serrahn. Hiervoor ging de melk naar Vreugdenhil, maar hij was op zoek naar meer ondernemersvrijheid. Dat vond Van Dorp in Duitsland. Een atypische keuze op het eerste oog, maar het bevalt hem uitstekend. Bij Fude+Serrahn smaakt de Nederlandse melk naar meer. Samen met Nederlander Peter Steenwijk, die in Oost-Duitsland zo'n 2.000 koeien melkt en ook aan Fude+Serrahn levert, hebben ze Van Dorp gevraagd om op zoek te gaan naar meer Nederlandse melk. Hiervoor zijn bewust Nederlanders gekozen, omdat die de taal van de Nederlandse boer letterlijk en figuurlijk beter verstaan. Uit heel Nederland zijn melkveehouders welkom. De aanvoer zal in eerste instantie bestemd zijn voor dochteronderneming Wiegert Milch die fabrieken heeft in Velen en Heiden, beide op steenworp afstand van de grens bij Winterswijk. De fabrieken staan sinds kort geregistreerd bij toezichthouder COKZ.

"Fude+Serrahn wil anticiperen op de groeiende zuivelafzet, maar tegelijkertijd krimpt het melkaanbod in Duitsland", zegt Steenwijk die al jaren leverancier is. "Ze hebben goede ervaring met Nederlandse melkveehouders in Duitsland die vaak bij hen leverancier zijn." Het is volgens Steenwijk een open en transparant familiebedrijf met een directe benadering. "Wat dat aangaat zijn ze typisch on-Duits, waar de communicatie vaak nogal formeel gaat", vult Van Dorp aan. In de fabrieken is alles strak en efficiënt georganiseerd. Er staat geen medewerker teveel, weet Steenwijk. "Uiteindelijk komt dat ten gunste aan de melkprijs."

Vertel eens wat meer over Fude+Serrahn, wat voor bedrijf is het?
Steenwijk: "Het is een gefuseerd bedrijf, voortgekomen uit de families Fude en Serrahn. 10% van de aandelen is nog in handen van zuivelcoöperatie DMK. Het zijn degelijke Duitsers. Man een man, woord een woord. Ze hebben nu zo'n 600 leveranciers, waaronder veel grote melkbedrijven in Oost-Duitsland met een paar duizend koeien. De melk wordt verwerkt tot boter, kaas, melkpoeder en verse zuivel. Een vrij breed portfolio dus. Daarbij is het bedrijf groot in de zuivelhandel. Ze zijn de grootste boterhandelaar van Duitsland. Bij Fude+Serrahn laten ze hun melkveehouders met rust. Vertrouwen in plaats van wantrouwen, zogezegd. Hoewel het bedrijf geen coöperatie is, ervaar ik een sterk 'wij-gevoel'. Het kan voor Nederlandse melkveehouders heel interessant zijn om met deze Duitse partij in zee te gaan."

Een degelijke Duitse afnemer klinkt fijn, maar uiteindelijk draait het om de melkprijs. Hoe zit dat?
Van Dorp: "Je hebt als leverancier drie mogelijkheden om uit te kiezen, op basis van 4% vet. De eerste optie is het gemiddelde van de maandelijkse uitbetalingsprijzen in Noordrijn-Westfalen. Daarin zitten onder andere de melkprijzen van FrieslandCampina, Arla, Hochwald en DMK. De hoogste en laagste melkprijs vallen in de berekening af en vervolgens wordt de gemiddelde melkprijs uitgekeerd. De tweede optie is een uitbetalingsprijs op basis van de wekelijkse spotmelkprijs."

"En de derde optie is een spotmelkprijs die voor vier weken vaststaat op basis van de verwaarding van magere melkpoeder en boter, vastgesteld door AMI. Bij iedere optie vindt de uitbetaling om de twee weken plaats. Met de keuzevrijheid heb ik zelf weer het gevoel dat ik ondernemer ben. Zelf wordt ik op de wekelijkse spotmelkprijs uitbetaald en daar heb ik goed mee gezeten."

Steenwijk vult aan: "Ook kun je premies krijgen voor kwaliteit, kwantiteit, weidegang en vlog. Dat laatste is overigens geen vereiste, zoals dit weleens wordt gezien als de standaard in Duitsland. Persoonlijk ben ik enthousiast over de spotmelkprijs in de komende jaren. Door de verwachte krimp van de melkplas zouden de spotmelkprijzen weleens structureel boven de uitbetalingsprijzen kunnen komen te liggen."

Exporteren klinkt al snel ingewikkeld voor een individuele boer, met btw en dergelijke. Hoe zit dat precies?
Van Dorp: "Zo klinkt het inderdaad, maar dat is het niet. Er wordt namelijk het 0%-tarief toegepast op basis van de opgaaf ICP. Het stelt eigenlijk niets voor. Voor de rest is de ophaalprocedure hetzelfde zoals wij gewend zijn in Nederland. De monsters gaan naar Qlip en de de RMO komt regulier voorrijden. Zelf zag ik op dit punt aanvankelijk ook beren op de weg, maar dat bleek onterecht."

Aan Van Dorp en Steenwijk wacht de komende maanden de taak om Nederlandse melkveehouders te enthousiasmeren voor Fude+Serrahn. Of de appels los aan de boom hangen? "Wellicht was het een jaar of wat geleden makkelijker geweest toen veel melkveehouders niet op hun plaats zaten en vaak van afnemer zijn geswitcht. Op dit moment zijn de uitbetalingsprijzen in Nederland hoog en wordt er aan alle kanten aan leveranciers getrokken. Dat daar nu een Duitse partij bijkomt, brengt nog meer marktwerking met zich mee. Bovendien is de Duitse interesse voor Nederlandse melk duidelijk een signaalfunctie van de naderende schaarste. Bij Fude+Serrahn durven ze dat openlijk te onderkennen en bieden ze goede voorwaarden voor melkveehouders die perspectief en ondernemersvrijheid zoeken", aldus Van Dorp. Steenwijk: "Bij Fude+Serrahn zijn ze ook enthousiast over de kwaliteit van Nederlandse melk. Die is doorgaans top met hogere gehaltes dan wij in Duitsland gewend zijn. Daar hebben ze wel oren naar. Het kan een mooie win-winsituatie opleveren."

De zoektocht naar nieuwe Nederlandse leveranciers wordt waarschijnlijk pionieren, verwachten beide heren. Een streefgetal hebben ze niet, maar een toestroom van honderd melkveehouders moet volgens hen zeker mogelijk zijn.

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness. Hij richt zich daarnaast op zuivel, varkens en vleesmarkten. Ook volgt hij de (bedrijfs)ontwikkelingen binnen de agribusiness en interviewt hij CEO’s en beleidsmakers.

w.baan@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.