Stikstofknieval zet de verhoudingen op scherp

Het was deze week alweer de derde week dat de gezamenlijke landbouworganisaties niet inhoudelijk met Johan Remkes of Mark Rutte hebben gesproken. Ze willen eerst beweging zien van de kant van het kabinet. En die kwam er, maar op een onverwachte manier.In onze nieuwe wekelijkse rubriek Stikstof Stemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.

Terwijl Johan Remkes deze week in drie sessies met talrijke organisaties en bedrijven sprak, legt CDA-leider Wopke Hoekstra een bom onder het stikstofbeleid (en daarmee het kabinet). Stikstofdoel 2030 is voor hem niet langer heilig, zegt hij in het AD.Hoekstra deed dat met naar verluidt het mes op de keel. De landelijke partijorganisatie komt in opstand. Hoekstra wil af van de kritische depositiewaarde (KDW) en wil meer tijd voor de landbouw om zich aan te passen. En Derk Boswijk, de landbouwwoordvoerder van de CDA-fractie in de Tweede Kamer, was opgelucht, zo blijkt uit een tweet van hem.

Volgens Agractie-voorman Bart Kemp, die eigen politieke lijntjes heeft, gaan nog meer politici het voorbeeld van Hoekstra volgen. Als dat zo is, lijkt het spel op de achtergrond meer vruchten af te werpen dan meedoen aan het overlegcircuit met Remkes of ingaan op de telefoontjes van Staghouwer aan landbouwkopstukken om toch eens te komen praten.

Premier Mark Rutte (VVD) gaf Hoekstra vanmorgen een bijna vriendelijke tik op de vingers. Andere kabinetsleden en leden van D66 waren minder in hun sas. Stikstofminister Christianne van der Wal (VVD) zei vanmiddag na de ministerraad een coalitieakkoord uit te voeren. Zij en landbouwminister Henk Staghouwer (ChristenUnie) willen eerst de bevindingen van Remkes afwachten. Het kabinet gaat het tijdspad niet aanpassen, stelt Van der Wal. Het kan niet anders of dit krijgt nog een staartje…

Innoveren?
Nadat Remkes vrijdag 5 augustus met boerenorganisaties sprak over de stikstofimpasse, had hij deze week weer een vol programma. Maandag kwamen de natuurorganisaties langs, woensdag de werkgeversorganisaties en gisteren waren de ketenpartijen uitgenodigd. Wat hebben de gesprekken deze week opgeleverd? Het kabinet gaat met het bedrijfsleven bekijken of innovatie kan worden aangejaagd, werd woensdag beloofd na afloop van het gesprek met de werkgeversorganisaties. Nu is er een relatief klein bedrag gereserveerd van €2,7 miljard uit het stikstoffonds van €25 miljard voor versterken van ondernemerschap en innovatie, stalsystemen en managementmaatregelen.

Van der Wals mantra
Het mantra van stikstofminister Van der Wal is bij innovatie dat het 'juridisch houdbaar' moet zijn. Ook deze week herhaalde ze dat weer. Daar zit 'm de crux. Stalsystemen blijken in de normale praktijk minder goed te werken dan in ideale 'laboratorium' omstandigheden. Bovendien is het kenmerk van innovaties dat ze nieuw zijn en zich vaak nog doorontwikkelen. Wat nieuw en experimenteel is, is bijna per definitie nog niet bewezen en juridisch sluitend. Als dat het wél is, is het dan nog wel een innovatie? Remkes haalde gisteren ook zijn eigen rapport aan van een paar jaar geleden. Boeren moeten zelf in staat gesteld worden om te sturen op hun emissie. 'Meten is beter weten', stond in het rapport van de Commissie-Remkes. Volgens hem is daar nog niet veel mee gedaan.

WOO-documenten Schipholwatch
Zoals inmiddels bijna gebruikelijk kwamen er deze week ook weer onthullingen naar buiten via documenten die zijn opgevraagd met een beroep op de openbaarheid van informatie (WOO). Ditmaal waren de documenten die Schipholwatch had opgevraagd het meest informatief. Daaruit blijkt hoe het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bijna hand in hand met luchthaven Schiphol het collega-ministerie van LNV bijna sommeert om emissierechten te leveren voor de nationale luchthaven. Dat is nodig voor het openhouden van de vijfde baan en het weer terug kunnen naar 500.000 vluchten per jaar. Begrijpelijk dat ze bij LNV woedend zijn, vooral nu het naar buiten komt. Saillant punt is volgens Schipholwatch ook dat de boeren tot nu toe geen enkele ruimte wordt gegund, ook niet om te innoveren. Terwijl Mark Harbers, minister van I&W, wel zo'n €60 miljoen vraagt voor de komende vijf jaar om Schiphol uit de juridische problemen te houden.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.