Door een combinatie van langer opbouwende druk en een kerstdip die vroeger dan gebruikelijk komt, is de zuivelmarkt deze week weer hard naar beneden gegaan. De enige productsoort die enigszins ontsnapt aan de prijsdalingen is poeder; daar is een voorlopige bodem bereikt.
Opmerkelijk genoeg waren het niet alleen de melkpoeders, maar ook de weipoeders. De prijzen voor weipoeders zijn al wekenlang vrij stabiel, al is dat meer zichtbaar bij de feed-poeders dan bij de food-grade poeders. De verklaring voor de relatieve stabiliteit op de markt voor deze commodity's lopen uiteen. Sommige partijen wijzen op een dalende kaasproductie en dus een lagere wei-aanvoer. Maar dat lijkt niet de hele verklaring, want de weipoederprijs is al langer vrij stabiel. Ook de relatief hoge droogkosten voor bulkweipoeder zullen een rol spelen.
De weipoederspecialiteiten ontkomen overigens niet aan prijsdruk. Een product als WPC-80 heeft in de afgelopen maanden forse prijsdalingen moeten incasseren.
Voor de relatieve prijsstabiliteit (relatief ten opzichte van de andere commodity's) bij magere melkpoeder is er een andere verklaring. Magere melkpoeder food is de laatste weken prima concurrerend op de wereldmarkt en is daarmee ook weer vlot te exporteren. Dat is wel het gevolg van een hele reeks eerdere prijsdalingen, maar met een prijs tussen de €2.800 en €2.900 per ton lijkt er een voorlopige bodem gelegd te zijn. Dit is natuurlijk allemaal afhankelijk van zaken als wisselkoersverhoudingen en aanbod elders, maar voor de komende tijd geeft het even rust. Veel verder hoeft de prijs hier niet te zakken.
Wel zit deze prijs fors onder het prijsniveau waarop het melkgeld wordt uitbetaald aan de boeren. Het Duitse IfE publiceerde deze week een grondstofwaardeberekening over november van krap €52 per 100 kilo. Bij de huidige grondstofwaarde zal een nog lagere melkprijs uit de bus komen.
Al is het geen goed nieuws voor de melkprijzen, toch is er de relatieve troost dat er een bodem in zicht is gekomen voor de zuivelmarkt. Tegen de huidige, concurrerende poederprijs kan de zuivelmarkt het momenteel nu grote aanbod aan magere melkconcentraten goed wegwerken. De prijs van magere melkconcentraat zakte deze week tot onder de €2.000 per ton. Dit is dus het moment om de droogtorens weer aan te zetten, constateert een handelaar. Verwerkers die nu nog een goed energiecontract hebben, kunnen hun slag slaan. Er is marge genoeg om te verpoederen.
Het is een oplossing die werkt voor zolang dit duurt. Structureel zal het moeilijker zijn, tenzij droogtorens ook elektrisch kunnen worden verhit. Feit is wel dat het aantal droogtorens afneemt. FrieslandCampina bijvoorbeeld heeft dit jaar al meerdere torens gesloten, onder meer vanwege de CO2-footprint. Ook elders zal deze factor een rol spelen.
Dat de prijs van magere melkconcentraat nu zo hard daalde (met zo'n 20% in één week) heeft ook te maken met de aankomende kerstdagen. Dan is de vraag naar zuivel extra laag en is er minder personeel beschikbaar. Het is evenwel lang geleden dat de concentraatprijs zo laag is geweest als nu. Ook de roomprijs daalde fors, maar met zo'n 14% minder hard.
Bij de eerste categorie zakten de prijzen voor het eerst sinds meer dan een jaar onder de €4.000 per ton, bij de mozzarella gingen de prijzen zo ver naar beneden dat een grote Belgische fabrikant voor een deel van de productie omschakelde naar Cheddar. Deze kaassoort noteert ook niet meer de prijzen zoals een paar maanden terug, maar is nog steeds veel beter prijshoudend.