Achtergrond Stikstof
Alleen wetgeving kan uitruil NH3 en NOx stoppen
Om de uitwisseling van NH3 (ammoniak) en NOx (stikstofoxiden) tegen te gaan is nieuwe wetgeving nodig. Op grond van bestaande rechtsgronden en argumenten is de zaak duidelijk. Uitwisseling van ammoniak uit de veehouderij tegen stikstofuitstof door (vlieg)verkeer en industrie stuit niet op bezwaar van de Raad van State.
Dat de inruil is toestaan blijkt uit een uitspraak van de Raad van State, die al dateert van eind vorig jaar. Beide stoffen zorgen voor depositie, of het nu verzurend of vermestend is. Met verwijzing naar een rapport van Alterra stelt de Raad van State dat er uitdrukkelijk staat 'dat er geen aparte kritische depositieniveaus voor ammoniak zijn afgeleid omdat de optredende effecten in het ecosysteem vooral gerelateerd zijn aan de totale belasting met stikstof, dus met zowel NOx als NH3'. "Wat de effecten van stikstofdepositie op stikstofgevoelige habitats betreft, is dus niet relevant of de stikstofdepositie een verzurend of vermestend effect heeft, maar of daarmee sprake is van een aantasting van de natuurlijke kenmerken van Natura 2000-gebieden", aldus de uitspraak.
Van der Wal neemt de tijd
Vorige maand nam de Tweede Kamer een motie aan om het inwisselen van NH3 en NOx bij extern salderen tegen te gaan. Van der Wal gaf aan nog wel minstens een half jaar nodig te hebben om schotten te zetten tussen ammoniak en stikstofoxiden. Ze maakte niet duidelijk of dat halve jaar opgaat aan overleg daarover binnen het kabinet of dat het nodig is voor juridische voorbereidingen. Als de Nederlandse politiek grenzen wil stellen aan de uitwisseling van NH3 en NOx, zoals regelmatig wordt gesteld, dan is dus nieuwe wetgeving nodig. Via de rechter is de kwestie voorlopig immers al besloten.
Met een schot tussen de verschillende emissies zouden PAS-melders of bepaalde natuurgebieden eerder kunnen worden geholpen, terwijl nu grote bedrijven rechten opkopen om hun bestaande situatie te legaliseren.
Gebiedsspecifiek maatwerk
Stikstofadviseur Johan Remkes stelde in zijn eerste stikstofrapport 'Niet alles kan overal' uit 2020 al dat de uitruil van ammoniak en stikstofoxiden zo'n praktijk niet spoort met de hoofdlijn van zijn advies. "De mogelijkheid voor NOx-emitterende bedrijven om boerenbedrijven op te kopen, past niet bij de gebiedspecifieke maatwerkaanpak, zoals geadviseerd in deze rapportage."
Een meerderheid in de Tweede Kamer lijkt deze denklijn te volgen, maar niet duidelijk is of ze daar ook echt iets mee wil doen. Het inititatief wordt bij minister Van der Wal gelaten, voorstellen voor wetgeving door de Kamer zijn nog niet gesignaleerd.
Wat de rechter vindt van met name de versleping van emissierechten is ondertussen ook nog niet helder. Kan bijvoorbeeld de emissie van een boer uit Oost-Nederland worden gebruikt om uitstoot van Schiphol op bijvoorbeeld natuur in de duinen te compenseren?
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
