Zuivelsector zit met stakingen in de maag

Al langere tijd kibbelen De Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) en de vakbonden over een nieuw CAO. Het laatste eindbod van 8% werd door de FNV en het CNV resoluut van tafel geveegd. De NZO negeerde vervolgens het ultimatum, waarop de vakbonden stakingen aankondigden. Bij een kaasfabriek van FrieslandCampina in het Groningse Marum werd gisteren het werk voor 24 uur neergelegd. Tot nu toe is dit de enige staking, maar de vakbonden claimen dat andere fabrieken spoedig aan de beurt zijn.

Stakingen bij Albert Heijn
Los daarvan is de zuivelsector gelijktijdig ook indirect verwikkeld in stakingen bij Albert Heijn. Vooral voor A-ware is dit een punt van zorg, gezien zij 'hofleverancier' zijn bij de grootgrutter. Eind vorige week was het volgens A-ware nog niet nodig om aanpassingen te doen in de gebruikelijke manier van beleveren van de distributiecentra van Albert Heijn. "Mocht deze situatie veranderen, dan zoeken we uiteraard in overleg met Albert Heijn naar passende oplossingen", zo luidde de verklaring. Ondertussen raken de schappen bij Albert Heijn steeds leger, ook de zuivel is in sommige filialen nagenoeg uitverkocht. Een oplossing voor het loonconflict bij Albert Heijn is nog niet in zicht.

De patstelling tussen de vakbonden en de zuivelsector lijkt nog wel even aan te houden. De NZO laat uit monde van waarnemend directeur René van Buitenen weten dat de bal bij de vakbonden ligt. Het laatste eindbod van 8% is in elk geval niet onderhandelbaar, zo geeft hij resoluut aan. De NZO voelt waarschijnlijk de hete adem van de achterban in zijn nek. De zuivelbedrijven laten de onderhandelingen over aan de NZO, maar off the record laten sommigen weten dat ze de looneisen van de vakbonden veel te gortig vinden. Met een dergelijke verhoging van de lonen loopt de kostprijs ook verder op, waardoor de concurrentiepositie op de wereldmarkt verslechterd, zo is de gedachte.

Daar komt nog bij dat de wind op de zuivelmarkt momenteel duidelijk uit een andere hoek waait. Door de hoge inflatie loopt de zuivelafzet stoever, waardoor de voorraden van commodity's als boter en melkpoeder momenteel snel oplopen. Deze argumenten werpt Van Buitenen ook op en zegt dat de bedrijfswinsten onder druk staan. Tevens vindt de NZO dat het compenseren van de koopkracht ook een politieke aangelegenheid is. Bovendien is de CAO van de zuivelsector al bovengemiddeld goed, zo geeft hij aan.

Seizoenpiek voor de deur
In de afgelopen decennia kwamen stakingen bij zuivelbedrijven zelden voor, maar daar koopt de sector nu uiteraard niks voor. Stakende medewerkers komt de sector in elk geval beroerd uit. Met de piek van de melkproductie op komst, is de verwerkingscapaciteit de komende weken hard nodig. De aanvoercijfers in Nederland liggen immers behoorlijk voor op eerdere jaren. Met meerdere locaties is FrieslandCampina nog redelijk flexibel om de melk elders onder te brengen, stakingen bij andere fabrikanten komen waarschijnlijk harder aan. De vraag is in hoeverre fabrieksmedewerkers mee willen gaan in de strijdlust van de vakbonden.