Shutterstock

Opinie Jaap Uenk

Verplichte grondgebonden brengt boeren kopzorgen

4 April 2023 - Jaap Uenk - 6 reacties

Een verplichte grondgebondenheid zadelt de rundveesector straks op met hoge extra lasten. Volgens de Routekaart Toekomstig Mestbeleid (13 april 2021) waren met derogatie zo'n 40% van de rundveebedrijven al grondgebonden. Zonder derogatie is dit nog maar 10%.

Vrijwillig grondgebonden werken is prima, maar verplicht het niet met nieuwe regelgeving. Bij de voorgestelde verplichting ging de minister in 2020 ook uit van behoud van derogatie. Bij verlies van derogatie ben je grondgebonden met een veebezetting van 1,5 grootvee-eenheid per hectare of minder (170 kg stikstof per hectare). Extra grond onder het bedrijf jaagt rundveehouders op hoge kosten in een markt met toch al veel grondclaims. Investeringen in grond gaan bovendien ten koste van de investeringscapaciteit op de bedrijven. Zoals voor een samenhangende integrale aanpak voor de reductie van methaan (klimaat) en ammoniak (natuur). Verplichte grondgebondenheid voegt weinig toe aan een emissiearme bedrijfsvoering. Minder vee houden is een mogelijkheid, maar dat gaat voor veel bedrijven vaak direct ten koste van het inkomen en het toekomstperspectief van het bedrijf.

Korte afstand
Grondgebondenheid toestaan met regionale samenwerkingsovereenkomsten klinkt sympathiek, maar is dit ook effectief? Deze optie is mogelijk met boeren op korte afstand (tot 20 km) die de (overschot)mest kunnen gebruiken. Uit een studie van Wageningen Economic Research (Rapport 2022-061, 2022) blijkt dat bij verlies van derogatie veel CBS-mestregio's te weinig grond hebben om de benodigde samenwerkingsovereenkomsten te kunnen afsluiten binnen deze regio's. Nog afgezien van de acceptatie en de kosten voor het afsluiten van deze overeenkomsten.

De samenwerkingsovereenkomsten komen overeen met de mestafzetovereenkomsten die in 2002 werden ingevoerd. Dit stelsel legde ook een relatie met grondgebondenheid. De omvang van de mestproductie werd toen afhankelijk gesteld van vooraf gegarandeerde aanwendings- en afzetmogelijkheden van mest. Voor afzet van mest werden overeenkomsten ingevoerd met erkende mestverwerkers of exporteurs en erkende intermediairs. Door gebrek aan vooral sturingskracht werden de mestafzetovereenkomsten na een paar jaar al weer afgeschaft.

Genoeg vraag
Akkerbouwers op grotere afstand willen graag rundveedrijfmest blijven ontvangen. De mestsamenstelling past goed bij de bemestingsbehoefte. Het afstandscriterium voor grondgebondenheid maakt een optimale benutting van dit belangrijke afzetkanaal vrijwel onmogelijk. Nederland heeft een duurzame energiedoelstelling van twee miljard kuub biogas. Grote geplande biogasinstallaties hebben veel mest van elders nodig. Grondgebondenheid werkt voor deze ontwikkeling belemmerend.

Een verplichte grondgebondenheid zonder derogatie en met bemestingsvrije bufferstroken levert zeker geen eenvoudiger, beter uitvoerbaar en handhaafbaar mestbeleid op. De sector komt de overheid al tegemoet met het realtime en digitaal vastleggen van de mesttransporten (rVDM) en met verdere certificering van de mestketen. Afzien van de verplichte grondgebondenheid verlost niet alleen rundveehouders, maar ook de wetgever van een hoop kopzorgen.

Jaap Uenk

Jaap Uenk is eigenaar van adviesbureau Mestem en heeft meer dan 40 jaar ervaring in diverse functies in de Nederlandse mestsector.
Reacties
6 reacties
Abonnee
SjefO 4 April 2023
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=https://www.boerenbusiness.nl/column/10903615/verplichte-grondgebonden-brengt-boeren-kopzorgen]Verplichte grondgebonden brengt boeren kopzorgen[/url]
Al die regelgevingen zijn er voor om de sector te démotiveren, de invloed van al die ge en verboden zijn er nauwelijks
Abonnee
Melkvee 4 April 2023
Gewoon 1.5 gve per ha in de regio en klaar, mais bij de akkerbouwer en mest ook.
Abonnee
nrd 4 April 2023
Laat de akkerbouwer dat zelf ff beslissen!
Abonnee
Zeeuw 4 April 2023
Even volhouden mensen! Dit kahinet gaat het niet halen en eerst moet KDW uit de wet en Aerius opheffen van 25 km naar max 500meter . Er komt geen landbouwakkoord tenzij Van der Tak zich in de luren laat leggen. Eis dat jr als veehouder inspraak krijgt in de voorgestelde condities van een akkoord!
Abonnee
CM 4 April 2023
Vertrouw die vd Tak helemaal niet. Hoop dat ik ongelijk krijg maar zijn verleden pleit niet voor hem. Geen landbouwakkoord ipv een slecht akkoord.
Abonnee
Louis Pascal de Geer 5 April 2023
Als ik dit zo lees, wordt het hoe langer hoe duidelijker dat de afstand tussen boeren en hun bedrijven steeds verder afkomt te staan van de wetenschap, die een bijna chronisch gebrek aan creativiteit en wilskracht vertoont in de rapporten die voor bestuurlijk en politiek Nederland worden opgesteld en daarna ook door hen worden gebruikt en tot de slotsom komen dat de stikstofkwestie moet worden versneld om Nederland uit het slop te halen. Dat werd vandaag in de Tweede Kamer gezegd in het debat dat ik hier voor een deel heb kunnen volgen. Het blijft bij ja en nee 2030 of 2035. Wij zitten kennelijk dus helemaal vast in onze grote problemen en moeten met voortvarendheid nu alles in een hogere versnelling brengen, ER WERD GEEN ENKEL WETENSCHAPPELIJK ONDERLEGDE TEGEN STELLING DOOR DE OPPOSITIE GEDEPONEERD EN DAT IS VERSCHRIKKELIJK JAMMER OMDAT JE JUIST ZOU MOETEN VRAGEN OP WAT VOOR MANIER WIJ AAN ONZE PROBLEMEN KUNNEN VERDIENEN.
DAAR HEB IK TOT DUSVER NIEMAND OVER HOREN PRATEN.
WERK AAN DE WINKEL VOOR IEDEREEN!
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Analyse mest

Daling mestprijzen van korte duur

Analyse mest

Rundveemest stuk gewilder door simpele rekensom

Analyse mest

Het is hollen en stilstaan op de mestmarkt

Analyse mest

Mestprijzen hebben nog moeite met zakken

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden