Let op de kalfjes melkveehouders

Melkveehouders moet afgelopen maanden opgevallen zijn dat ze er weer een probleem bij hebben: de kalfjes. Dan doel ik niet op de insteek voor de uitbreidende veestapel, dat is inmiddels wel geregeld. Nee de vraag is: wat doen we met de rest? Pakweg zo’n 70 procent van de kalfjes zijn immers niet nodig voor de melkveehouderij. Dat percentage loopt nog op als we slagen in de pogingen om de koe langer mee te laten gaan.

Ik schreef hier afgelopen winter al dat we ons gelukkig mogen prijzen met de kalvermesterij, die de kalveren tot waarde brengt. Niet alleen omdat het kalf daarmee wat meer waard is, maar ook omdat het de melkveehouderij verlost van een ethische discussie over het afmaken van pasgeboren dieren. Een discussie die we rond de haantjes in de leghennenhouderij en de bokjes in de geitenhouderij wel kennen.

Inmiddels is die kalvermesterij in de schijnwerpers komen te staan. De denktank Landbouw, Innovatie en Samenleving zette vraagtekens bij het importeren van kalveren uit verre bestemmingen, vanwege de kans op insleep van infectieziekten. En de Dierenbescherming bekritiseerde het kalvertransport. Waar de melkveesector van het eerste rapport niet wakker lag (integendeel: hoe kleiner de kans op insleep van ziekten hoe beter en minder import kan tot hogere kalverprijzen leiden), kwam het tweede al dichter bij de rol van de melkveehouder.

Begin oktober brak een discussie uit over het ‘afspuiten’ van te lichte jonge kalfjes, ook op verzamelplaatsen. Kalveren lichter dan 36 kg zouden te gevoelig zijn en tot hoger antibiotica gebruik leiden. De Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde was er als de kippen bij om te verklaren dat het niet de taak van dierenartsen was om gezonde dieren af te maken.

In toenemende mate wordt duidelijk dat dit antibiotica-probleem van de kalvermesterij ook een melkveehouderijprobleem is. Een deel van het probleem lijkt direct terug te voeren op de kwaliteit van het kalf bij het verlaten van het melkveebedrijf. Die wisselt sterk, is niet in een kg-grens te vertalen. Deskundigen vertellen me dat die soms onvoldoende is door het tekort schieten van de biestvoorziening en basale zorg.

Ik begrijp dat er handel in biest voor medicijnen en sportdrankjes is, en dat het soms aantrekkelijk is om biest of melk van andere koeien met een medicatie aan kalfjes te geven. Ook is de afzet van kalveren gebaseerd op veel verplaatsingen, verzamelingen en overlaad- en sorteermomenten in de keten van melkveebedrijf naar vleeskalverbedrijf. Daar worden gevoelige dieren van veel verschillende herkomsten in een hoge dierdichtheid bij elkaar gebracht. En staat het rantsoen ook onder invloed van geld dat elders met dierlijk eiwit kan worden verdiend.

De melkveehouderij is dus direct betrokken bij het probleem van een goede verzorging en bestemming van de kalfjes. Was de functie van de kalverhouderij aanvankelijk vooral economisch van aard (het tot waarde brengen van het kalf, en indertijd ook van het overschot aan melkpoeder), inmiddels heeft deze dus ethische dimensies gekregen. Met de groei van de melkveebedrijven, met daarmee gepaard gaande discussies over mega-stallen en industrialisatie, is het imago van de melkveesector kwetsbaar als de opfok van de kalfjes niet goed is geregeld.

Ik denk dat een van de oplossingen zou kunnen liggen in een steviger en transparantere relatie tussen melkveehouder en kalverhouder, waarin alle nodige informatie over verzorging en gezondheid vrij beschikbaar is en wordt uitgewisseld. De anonimiteit moet eruit. Zodat de melkveehouder de maatschappij uit kan leggen dat zijn kalveren met alle zorg omgeven zijn, ook al zetten ze hun leven elders voort.   

Krijn J. Poppe
Econoom met een analyserende blik op de landbouw

Krijn J. Poppe

Krijn Poppe werkte bijna 40 jaar als econoom bij het LEI en Wageningen UR en vervult nu een aantal advies- en bestuursfuncties. Voor Boerenbusiness duikt hij in zijn boekenkast en bespreekt actuele ontwikkelingen aan de hand van klassiek geworden studies.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.