Blog: Robert Hoste

'Varkenshouders breek met het verleden'

10 Mei 2017 - Robert Hoste - 6 reacties

De varkenshouderij in Nederland is van oudsher aanbodgericht, kostprijsgedreven en produceert niet in vaste ketens. Dat is een doodlopende weg. De productiekosten in de Nederlandse varkenshouderij lopen steeds meer uit de pas met de omringende landen zoals Duitsland, Denemarken en Spanje.

Bovendien is de maatschappelijke acceptatie voor de intensieve veehouderij gering en nemen de marktrisico’s in de productie toe. Dan moet je als ondernemer technisch en economisch wel heel sterk in de schoenen staan om dit op lange termijn vol te kunnen houden. Toegegeven, de markt is momenteel aantrekkelijk en varkenshouders houden nu geld over om gaten te dichten of te reserveren voor toekomstige slechte tijden. Dus waarom zou je je al te druk maken? Maar je moet het dak repareren als de zon schijnt en de mindere economische tijden komen gegarandeerd.

Toegevoegde waarde voor betere prijzen

Onderscheidend zijn
De varkensproductie van de toekomst is in ketens georiënteerd, want als keten kun je sterker staan en risico’s delen. Bovendien kun je je dan onderscheiden in de afzetmarkt en de regie voeren op de balans tussen vraag en aanbod. Die onderscheidendheid en vraaggedreven productie is hard nodig om hogere consumentenprijzen te realiseren en daarmee marges te verbeteren voor alle schakels in de keten. Verder kun je faalkosten in de keten verminderen, zoals onnodige kosten door verkeerde timing van beleveren of over de productkwaliteit.

Ik stel me dat als volgt voor: varkenshouders gaan onderling sterk samenwerken in producentenverenigingen; deze producentenverenigingen gaan op basis van gelijkwaardigheid een langjarige samenwerking aan met de vleesindustrie. Dit cluster van producentenvereniging en vleesindustrie is onderscheidend in de markt en kan op basis van gelijkwaardigheid afspraken maken met supermarkten en andere afnemers. De termen 'gelijkwaardigheid', 'langjarig' en 'onderscheidend', dat zijn voor mij sleutelwoorden voor de varkensproductie van de toekomst.

Breken met het verleden 
Dit vraagt echter om een denkbreuk, een "Umdenken" zoals de Duitsers zeggen. Toen ik ruim 10 jaar geleden een rondvraag deed onder varkenshouders of ze in een integratie zouden willen produceren, was er een interessante reactie: 'Alleen als dat de enige manier is om te overleven.' Varkenshouders zit het ondernemen in het bloed en velen willen vrij zijn om te ondernemen. Maar alleen de allergrootste en meest efficiënte varkenshouders staan sterk genoeg om zo te overleven.

Voor anderen is een denkbreuk nodig: een stukje vrijheid inleveren om daarmee opgewassen te zijn voor het krachtenspel van de toekomst. Het moet geen volledige verticale integratie zijn, waarbij de zeggenschap van de hele keten in één hand is. Dan zou je het ondernemerschap van varkenshouders uit handen nemen, en daarmee de drive tot maximale prestaties ook.

Neem een voorbeeld aan Keten Duurzaam Varkensvlees 

Gelijkwaardigheid creëren
De denkbreuk is in Nederland in gang gezet, getuige een aantal goede samenwerkingsverbanden (zoals Good Farming Star en Keten Duurzaam Varkensvlees), waar een begin is gemaakt met toegevoegde waarde en onderscheidendheid. Maar ook hier moet de positie van de varkenshouders sterker worden, zodat ze een eigenstandige rol hebben in de productieketen en er evenwicht is in de onderhandelingen (denk aan de term gelijkwaardigheid).

Kortetermijndenken, helaas een kenmerk van de vleesindustrie, moet plaats maken voor de nieuwe benadering met, ik herhaal nog maar eens: langjarig samenwerken op basis van gelijkwaardigheid om onderscheidend te zijn in de markt. Dan komt er zonneschijn na de regen.

Robert Hoste

Robert Hoste is Econoom Varkensproductie bij Wageningen Economic Research (WUR). Hij houdt zich bezig met 3 taken: sector- en bedrijfseconomie in varkensbedrijven in Nederland, internationale analyses en de productiekolom.
Reacties
6 reacties
Abonnee
Dekil 10 Mei 2017
Dit is een reactie op dit artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/ondernemen/columns/column/10874459/varkenshouders-breek-met-het-verleden][/url]
'producentenverenigingen, 'gelijkwaardigheid', 'langjarig' en 'onderscheidend''.

Producentenverenigingen oprichten is mooi, de POV ziet dat ook als ideaal, is moeilijk te realiseren, zal wel lukken op termijn.

'langjarig' en 'onderscheidend'', is geen probleem.

Maar dan gelijkwaardig. Hier loopt het op stuk. Welke afspraak je ook maakt met supermarkten, als er een stuk schap is wat te weinig opbrengt gaat het eruit, zonder pardon. Bovendien zijn ze super arrogant.

Ik ben het eens met Robert, maar het moet buiten de supermarkt omgaan. Misschien via internet verkopen en gekoelde koerier of zo iets.
john 10 Mei 2017
het retaillandschap gaat de komende jaren extreem veranderen. Min of meer zijn we straks weer af bij de ouverwetse srv man. Alleen nu staan alle bestellingen al klaar in de bus en zet hij nu in plaats van 6 flessen melk een volle doos boodschappen in het daarvoor bestemde pakkettenluik (de brievenbus gaat er ook uit).

De retail zal niet meer kunnen onderscheiden op kostprijs maar zal met een goed verhaal moeten komen en daarvoor hebben ze producenten verschrikkelijk hard nodig. De retailers met de producten die een goede prijs/kwaliteit verhouding en imago hebben zullen het meeste om gaan zetten.

We staan vooraan bij een nieuwe voedselrevolutie en een groep bewuste boeren kan daar prima op inspelen.
yep 11 Mei 2017
Geloven jullie nu echt dat een varkensboer die meedoet aan good farming star of aan KDV meer verdient dan iemand op de vrije markt. vergeleken over een periode van 5 jaar. Ik niet....

Ik blijf er bij dat er maar één manier is en dat is kostprijs, echter dan moet je wel op tijd meevaren op het schip, en dat is bij velen fout gegaan. Die overleven het ook niet in een integratie.
Hans 11 Mei 2017
Robert zijn visie gaat op het eind van het stuk volledig mank. Daar noemt hij "goede" voorbeelden die juist slecht renderen op resultaat. Kijk je niet verder dan de voerwinst, dan scoren KDV en GFS iets beter vanwege de opbrengst. Na de voerwinst is het echter drama en zeker vandaag met goede prijzen mis je de omzet per euro geïnvesteerd kapitaal. In plaats van deze visie ventileren was het handiger geweest om eens onderzoek te doen naar de ondergemiddelde rendementen van zijn geliefde PO's als KDV, GFS, Frievar, Family Farmers en andere.
vanplateringen 15 Mei 2017
Goed gezien Hans, ik ben zelf ook bedonderd door Frievar, lees Lorist en zijn vrienden. Ze zijn uiteindelijk ook alleen maar bezig om de boer weer zo veel mogelijk geld uit de zak te kloppen.
Jan Lavrijsen 15 Mei 2017
Ik sta 100% achter Robert zijn stelling. We moeten ergens beginnen. Als je bijv. kijkt naar het verdrag van Rome in de jaren '50 en waar we vandaag als EU staan. Mensen kijken meer naar verwachtingen als naar wat er in tussentijd allemaal al gerealiseerd is. Voor Mansholt was er in Europa nog voedselschaarste. Nu hebben we een overschot. Als China de deur sluit hebben we een groter probleem als toen Rusland de grens dicht deed. Zo hoog is de zelfvoorzieningsgraad in de EU vandaag de dag. We mogen niet kortzichtig zijn.
leo 16 Mei 2017
daar waar de liefde van een kant moet komen is ze meestal van korte duur
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden