Achtergrond Stikstofstemming
Kabinet houdt koers, maar weinig komt rond
Na de presentatie van de begroting 2026 waren er deze week weer de Algemene Politieke Beschouwingen in de Tweede Kamer. Het was, zeker met de verkiezingen van over anderhalve maand, een mooi politiek moment om alle lopende zaken nog eens tegen het licht te houden. Wat is er geleverd en wat zit er nog aan te komen?
Grote gebaren zijn er echter niet meer te maken met een demissionair kabinet, dat ook nog eens gehalveerd is qua politieke diversiteit. Temidden van discussies over migratie, Gaza en zaken als de wooncrisis, was er in de marge ook nog enige aandacht voor stikstof en mestbeleid, maar veel minder prominent als in voorgaande jaren.
Renure nog ver van toepasbaar
Dat is niet omdat de problemen daarmee zijn opgelost. Verre van dat. Andere onderwerpen zijn gewoon even prominenter. Bovendien worden echte knopen toch niet meer doorgehakt.
Dat er over het Europese Renure-programma nu een principe-akkoord is bereikt in het Brusselse Nitraatcomité doet daar niets aan af. Hierna volgt nog het onontkoombare en zonder twijfel nog moeizame traject van het afstemmen, formuleren en in nationale wetten opnemen van de gebruiksvoorwaarden. Het is mooi dat er besluit is genomen, maar Renure blijft nog wel even een zwaluw hoog in de lucht, terwijl de nieuwe zomer nog ver weg is. Wie herinnert zich nog de opluchting op het platteland over het verlagen van de Europese beschermingsstatus voor de wolf en ziet de praktische gevolgen daarvan?
Een andere vraag die volgt op het Renure-besluit is wat er nu met de derogatie gaat gebeuren. Is Renure daar wisselgeld voor?
Onvervulde verwachtingen
Voorlopig blijft de kabinetsperiode Schoof (missionair en demissionair) er een van niet ingeloste verwachtingen als het gaat om stikstof en mest. De demissionaire premier verdedigde donderdag in de Tweede Kamer weer met kracht de inzet van zijn ploeg (via het bouwstenenakkoord met LTO en NAJK), maar meer was er ook niet. Wel zijn kansen gemist. Naar verluidt heeft PVV-leider Geert Wilders dit dinsdag nog even fijntjes (maar niet fijnbesnaard) onder de aandacht van minister Wiersma gebracht.
Inkopper gemist
Door niet erg handig optreden is vorige week het stikstofdossier controversieel verklaard. Daarmee is een belangrijk deel van de uitstaande voornemens buiten bereik gesteld. Eerder heeft de minister een belangrijke kans laten schieten om de rekenkundige ondergrens voor stikstof aan te passen. Dit is pas de laatste weken helder geworden. Eind juni lag de aanpassing als hamerstuk voor bij de IPO (Interprovinciaal overleg) in de bestuurlijke adviescommissie Landelijk Gebied. Echter, op het moment suprême werd het stuk afgevoerd van de agenda. Sindsdien is er niets meer gebeurd, terwijl het feitelijk een inkoppertje was. Grote vraag is waarom dit zo is gegaan.
Nieuwe ondergrens verdwenen
Was in juni de hamer gevallen, dan was er nu een andere ondergrens geweest. Vanzelf vraagt deze gang van zaken om een verklaring, maar bij het IPO is het stil. Was er vanuit Den Haag iets meer 'meeleven' geweest, dan had deze kans niet gemist hoeven worden, zo bewijzen in ieder geval eerdere situaties onder vorige kabinetten. Een aantal regeringspartijen had ook mooi kunnen pronken met zo'n succesje van hun partijgenoten in de provincie. Nu dus niet.
Ongelukkige zoneringsbrief
In Gelderland hebben twee BBB-gedeputeerden zich ondertussen ook enigszins in de voet geschoten met een brief die naar 70.000 adressen in de provincie is gestuurd en waarin staat dat een bufferstrook van 500 meter rondom kwetsbare natuur moet worden vrijgemaakt, zonder hierin de benodigde nuanceringen op te nemen. De brief is door behulpzame ambtenaren ongetwijfeld met de beste bedoelingen zo opgeschreven, maar brengt de eigen partij in de regio wel in ernstige verlegenheid. De brief is namelijk veel te ongenuanceerd, te stellig, maar ook onnauwkeurig en jaagt veel te veel mensen op de kast, zo is het gevoel.
Tegengas, deels ongewenst
Heel voorspelbaar kwam er dan ook stevig tegengas. Niet van LTO Nederland landelijk, maar wel van groepen als Agractie en het Gelderse LTO (dit tot frustratie van landelijk). LTO Landelijk wil namelijk uitvoering van het bouwstenenakkoord dat ze heeft gesloten met het ministerie van LVVN en dan lokaal niet zo kritisch zijn.
Gelderse adressen
Nog een tegenvaller voor minister Wiersma is dat ze toch moest buigen voor een verzoek van onder meer MOB om boerenadressen vrij te geven. Nog niet in het hele land, maar wel alvast in Gelderland. Dat was een bittere pil, en zonder twijfel de opmaat naar meer rechtszaken door allerlei activisten.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
