Stikstofstemming

Terwijl Henri en Rob deze week lekker met elkaar aan het 'stoeien' waren, en de demissionaire bewindslieden van het rompkabinet-Schoof hun nadagen nog wat probeerden te vullen, toonden de provincies plotseling grote daadkracht. De provincies Utrecht, Noord-Brabant en ook Zuid-Holland ontrolden hun eigen verdere plannen voor de inrichting van het landelijk gebied.

Een relletje rond een niet helemaal politiek correcte informateur van D66-huize verstoorde eind vorige week even de voorbereidingen voor een kabinetsformatie. Het proces gaat echter in vlot tempo door. Dilan Yesilgöz accepteerde de excuses van Hans Wijers en de beoogde coalitiegenoten Rob Jetten en Henri Bontenbal ontvingen tussen hun gezamenlijke overleg door allerlei deskundigen en belangenbehartigers.

Verkenner Wouter Koolmees is snel en creatief aan de slag gegaan met de verkiezingsuitslag. Door met twee partijen tegelijk te gaan werken als kernteam van een nieuw te vormen coalitie, hoopt hij snelle stappen te zetten, ondanks een schijnbaar beperkt aantal keuzes. De grote vraag blijft: komt er een centrum-links of toch een centrum-rechts kabinet? En wordt het een meerderheidskabinet, of mag het ook een minderheidskabinet zijn?

Langzaam begint het stof van de verkiezingsuitslag neer te dalen. Alle stemmen zijn geteld, informateur Wouter Koolmees heeft de eerste verkennende gesprekken gevoerd met de verschillende Tweede Kamerfracties en komende woensdag wordt de nieuwe Tweede Kamer officieel geïnstalleerd. Daarna maar weer even afwachten hoe nu verder?

Met zo'n 18% van alle stemmen is D66 nagenoeg zeker de grootste partij van het land geworden, maar ook als ze de nummer 2 wordt, zal het toch wel deze partij worden die het voortouw mag nemen bij de formatie van een nieuw kabinet. Voor landbouw en platteland kan dat behoorlijke consequenties hebben, want D66 denkt behoorlijk anders over deze onderwerpen dan de winnaar en ook de nummer 2 van de vorige verkiezingen.

Al heel lang is duidelijk dat de specifiek Nederlandse draai aan de stikstofproblematiek elders op de wereld volstrekt niet wordt herkend. Daar wordt het gezien als een bizar stukje Hollandse gekkigheid, zoals je daar in dat kleine landje aan de Noordzee meer uitingen van ziet.

Verkiezingstijd is ook proefballonnetjestijd. Niet alleen voor lobbyclubs met een lumineus idee, maar ook voor organisaties en instellingen die zichzelf als respectabele instituten zien. Geen wonder dus dat deze week ook het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) een ballonnetje opblies en de lucht instuurde. 'Landbouw- en Natuurverkenning' staat erop. Er wordt al volop naar gekeken en gegrepen.

Wie vorige week dacht dat het met de 1-mol-grens nu wel snor zit, heeft zich vergist. Er is te vroeg gejuicht. De mol ligt stil voor de finish. Het restant van het demissionaire kabinet-Schoof maakt er intern ruzie over. Voor de BBB is het een kroonjuweel, maar de VVD ligt dwars.