Unieke poule
Aanleg van zonneakkers in boerenhanden
Via een unieke poule proberen boeren in de Drentse gemeente Borger-Odoorn een deel van hun landbouwgrond vol te leggen met zonnepanelen. Dat vergroot de kans op slagen, zo hopen ze. Het project werd mede ontwikkeld met groene-energiespecialist GroenLeven. Ook boeren die niet in aanmerking komen voor een zonneakker kunnen profiteren.
Akkerbouwers zijn gewend om hun granen, aardappelen en uien via een poule af te zetten. Waarom dan niet een poule voor zonneakkers? Dat vroeg agrarisch ondernemer Jan Reinier de Jong zich af. Samen met GroenLeven zette hij een poule op voor collega’s die grond willen afstaan. De telefoon staat inmiddels roodgloeiend, zo laat hij weten.
Transparant initiatief
"In onze regio werden plannen gemaakt voor het plaatsen van windmolens. De gemeente Borger-Odoorn zag meer in zonneakkers. Dit resulteerde in een golf van individuele aanvragen die allemaal werden afgewezen", licht De Jong toe. "Projectontwikkelaars jagen op landbouwgrond en boeren hebben soms ongunstige contracten getekend. GroenLeven beheerst de gehele keten: van de vergunning tot het aanleggen en de energieafzet. Dat maakt het initiatief transparant en het geïnvesteerde geld blijft in de regio."
Geen scheve gezichten
"Omdat Groenleven de gehele keten in beheer heeft, blijft er geld over. Dit komt deels in de poule", vervolgt De Jong. "Op dit moment hebben we zo’n 20 deelnemers die gezamenlijk 350 hectare grond inbrengen. De gemeente beslist uiteindelijk op welke percelen zonnepanelen mogen worden geplaatst. De eigenaren krijgen dan een jaarlijkse vergoeding. Deelnemers die buiten de boot vallen, krijgen een optievergoeding. Zo ontstaan er geen scheve gezichten en profiteert iedereen van de zonneakkers."
Hoeveel de vergoedingen exact bedragen wordt niet bekend gemaakt. Voor de grond gaat het om enkele duizenden euro’s per jaar per hectare. De optievergoeding varieert naar gelang de hoeveelheid gerealiseerde zonneakkers. Volgens De Jong is er veel interesse onder boeren in de gemeente. Ook in de gemeente Aan en Hunze en Stadskanaal gaan inmiddels geluiden op voor zo’n poule.
Snel besluit
Door samen op te trekken, hoopt de poule meer kans te maken bij de gemeente. Borger-Odoorn heeft inmiddels een beleidsplan opgesteld voor het aanleggen van zonneakkers. Door de gemeente zelf te laten kiezen welke gronden geschikt zijn hopen de initiatiefnemers een snelle besluitvorming in de hand te werken. "Volgens ons is deze opzet uniek", zegt woordvoerder Maarten de Groot van GroenLeven. "Dit is een van onze eerste poules en de interesse is er zeker. Het gaat vooral om boeren die zich aanmelden, omdat zij over voldoende grond beschikken."
6.000
hectare
Tegenargument
De Jong en De Groot krijgen regelmatig de opmerking te horen dat eerst alle daken met zonnepanelen moeten worden vol gelegd. "De meeste deelnemers hebben hun schuurdaken al vol liggen", weet De Jong. "Met alleen zonnepanelen op daken redden we het niet. De overheid wil in 2023 16% groene stroom hebben en in 2030 de kolencentrales sluiten. Als de provincie Drenthe dit wil invullen met alleen zonnepanelen is daar 6.000 hectare grond voor nodig, waarvan 450 hectare in onze gemeente."
"De poule heeft een looptijd van 10 jaar. Ieder jaar proberen we grond in te brengen. Het gaat zowel om landbouwgrond als grond die hiervoor ongeschikt is. Vreemd genoeg gaan natuur en zonne-energie niet samen. In onze regio is 1.000 hectare landbouwgrond onttrokken door de aanleg van wegen, huizen en natuur. Dat wordt geaccepteerd. Waarom een zonneakker dan niet?"
De Groot heeft nog een tussenoplossing voor ogen: "We kijken als bedrijf ook naar dubbeldoelparken. Hierbij wordt de grond onder de panelen beheerd door schapen of varkens. Dat is ook voor Drenthe een mogelijke oplossing. Het is onder andere afhankelijk van de eisen die de gemeente stelt”
Niet in 2018
In het beleidsplan van de gemeente staat dat ruimte wordt geboden voor 2 zonneakkers van 50 hectare en 10 van maximaal 5 hectare. Een officiële reactie op de poule is nog niet gegeven. "Voor het realiseren van een zonneakker vragen we SDE+-subsidie aan. Voorafgaand is een vergunning van de gemeente nodig", zegt De Groot.
De eerste SDE+-tranche start in maart. De Jong verwacht niet dat dit jaar al de eerste panelen op zijn land staan. In november volgt een tweede SDE+ tranche. Bovendien moet ook gunning worden verleend.
Lees ook het interview met GroenLeven-directeur Sytse Bouwer. 'Wij willen laten zien dat het ook anders kan'.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.