Dossier Stikstofcrisis

De val van het kabinet Rutte IV werd al lang verwacht, maar is toch opeens daar, en nog wel door een actie van de premier zelf. Van Rutte die de laatste tijd van vele kanten het verwijt kreeg dat doorregeren bij hem voor alles kwam. Voor de landbouw betekent het op veel punten respijt.

Sinds het afketsen van het Landbouwakkoord is er al heel wat nagekaart op het proces. De voorstanders van een akkoord laten niet na om te benadrukken welke kans is gemist, de twijfelaars blijven doen wat ze deden en blijven zichzelf pijnigen met de vraag: 'wat, als…?' De tegenstanders zijn voorlopig tevreden. Er is uitstel en er zijn nieuwe kansen.

t Ging er heet aan toe in het debat in de Tweede Kamer over de inhoud van het concept Landbouwakkoord wat niet tot stand is gekomen. Dat betreft in wezen onze voedselproductie. Eiwit vooral. Daar moeten we toch even voorzichtig mee zijn.

Zowel de uitscheiding van stikstof als fosfaat zaten in 2022 onder de plafonds die de Europese Commissie heeft ingesteld voor de Nederlandse veestapel. Wel tikte fosfaat bijna het plafond aan. Dat blijkt uit definitieve cijfers van het CBS. Na volledige afbouw van de derogatie moet in 2025 de stikstofuitscheiding 6% lager zijn dan in 2022 en die van fosfaat 11% om aan de productieplafonds te blijven voldoen. 

Daar waar het Landbouwakkoord vorige week op stuk liep, gaat het kabinet nu op eigen initiatief mee verder. Landbouwminister Piet Adema wil doorzetten op een koers richting grondgebondenheid, dus met GVE-, of graslandnormen. Christianne van der Wal, de minister voor Natuur en Stikstof, bracht het rapport 'Normeren en Beprijzen van stikstofemissies' in bij het wekelijkse kabinetsberaad. In onze rubriek Stikstofstemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.

Het boerenprotest in Den Haag van vandaag (29 juni) was uiteindelijk de kleinste van schaal van de afgelopen jaren. Hoewel organisator Farmers Defence Force eerder had aangegeven te rekenen op vele duizenden boeren en aanhang, viel dat aantal uiteindelijk een stuk lager uit. Het protest verliep rustig, al rapporteerde de politie wel zeven aanhoudingen.

De stemming van de commissie Milieubeheer, Volksgezondheid en Voedselveiligheid van het Europarlement over de gewijzigde Natuurherstelwet eindigde vandaag opnieuw in een patstelling (44 voor en 44 tegen). Er is dus geen meerderheid voor het voorstel. Het oordeel is nu aan het voltallig Europees Parlement dat er waarschijnlijk half juli in Straatsburg plenair over gaat stemmen.

De milieucommissie van het Europees Parlement stemt morgen (27 juni) over de Natuurherstelwet, een pijler van de Green Deal van Frans Timmermans. Het voorstel is na kritiek vanuit de lidstaten afgezwakt. Donderdag eindigde de stemming over een voorstel tot verwerping van de wet in een patstelling. Mocht dat ook bij de stemming van de commissie over het wetsvoorstel zelf zo zijn, dan zorgt dat voor nieuwe hoofdbrekens voor Timmermans.