Rabobank: steeds meer handel in varkensvlees

De handel in varkensvlees bedroeg in 2017 zo'n 8,3 miljoen ton en had een waarde van meer dan €18 miljard. Echter, deze volumes vertegenwoordigen 'slechts' 7,5% van de wereldwijde productie in 2017. De 4 grootste exporteurs van varkensvlees (de Europese Unie, de Verenigde Staten, Canada en Brazilië) exporteren 91% van deze volumes.

De handel is sinds 2010 met meer dan 37% toegenomen. Dit terwijl er in 2017 nog sprake is van een lichte daling, welke te wijten is aan de verminderde vraag vanuit China. De afgelopen jaren zijn de handelsstromen niet alleen in volume veranderd, maar is ook het assortiment uitgebreid en zijn de kwaliteitscriteria aangescherpt. Dat laatste heeft voornamelijk te maken met een kritischere consument.

Azië blijft belangrijk
De wereldhandel wordt al jaren gedomineerd door de handelsstromen naar Azië. In 2017 ging 60% van de exportproducten naar Oost-Azië; dit was in 2010 nog 40%. In het oosten van Azië is vooral China een belangrijk land, Japan staat op de tweede plaats. Opvallend daarbij is wel dat de exportwaarde naar Japan groter is, terwijl het volume naar China hoger ligt.

Sinds 2010 zijn de volumes naar China bijna verdubbeld, om zodoende in 2016 een recordvolume van bijna 2 miljoen ton (karkasgewicht) neer te zetten. Dat betekent dat het land bijna 25% van de wereldhandel afneemt. De Europese Unie (EU) was de hofleverancier van China, want 60% de gehele import kwam van het Europese continent. Daarbij nemen Duitsland (15%) en Spanje het voortouw (13%). Canada en de Verenigde Staten (VS) hebben elk een aandeel van zo'n 12%.

De tweede grootste importeur in Azië is Japan. De VS en Canada leveren meer dan de helft van de totale import. De Noord-Amerikaanse exporteurs kunnen de markt gedeeltelijk voorzien van vers vlees, terwijl de EU afhankelijk is van bevroren productstromen. De EU heeft een marktaandeel van 31% op de Japanse markt. In 2017 profiteerde Spanje van meer vraag uit Japan; de export steeg van 6% naar 23%.

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)Azië blijft het grootste importerende continent - Bron: Shutterstock.

Ook Zuid-Korea neemt steeds meer varkensvlees af. De invoer groeide van 250.000 ton (2010) naar 900.000 ton (2017). De belangrijkste leveranciers zijn de VS en Duitsland; samen goed voor 56% van de totale Zuid-Koreaanse invoer. Deze groei is mogelijk, omdat lokale producenten niet aan de groeiende vraag kunnen voldoen. Rabobank verwacht dat ze markt de komende jaren nog meer kansen biedt.

Andere markten
Australië en Nieuw-Zeeland hebben steeds meer te lijden onder concurrerende prijzen van exporteurs. Tezamen importeerden deze landen in 2017 zo'n 220.000 ton, wat ongeveer 50.000 ton meer is dan in 2010. De VS en de EU zijn de grootste leveranciers en door de onderhandelingen over een vrijhandelsovereenkomst bieden deze markten nog potentie.

Zuid-Amerika heeft een start gemaakt met het importeren van varkensvlees. Noord-Amerikaanse exporteurs hebben geïnvesteerd in het openen van markten in Midden- en Zuid-Amerika. De handelsvolumes zijn nog bescheiden, maar naarmate de koopkracht toeneemt, stijgt ook de vraag naar geïmporteerd varkensvlees. De belangrijkste bestemmingen voor Amerikaanse export zijn Colombia, Honduras, Guatemala en Panama.

De Afrikaanse markten tonen ook groei, maar dat is wel afhankelijk van de prijs van de producten en de koopkracht van het importerende land. Van de landen die momenteel betrokken zijn bij de handel in varkensvlees, zullen Ivoorkust en Zuid-Afrika de invoer blijven verhogen. De vraag in Congo is hoog, maar de invoer zal alleen stijgen als de prijzen op de lokale markten stijgen.

Rusland: een groeiende markt?
Nadat er in 2014 Afrikaanse varkenspest werd ontdekt in Polen, verbood Rusland de invoer vanuit de EU. En om politieke redenen werd de handel met de VS en Canada ook aan banden gelegd. Alleen Brazilië heeft sinds die tijd toegang behouden tot de Russische markt, hoewel een ontdekking van ractopamine (een verboden middel in Rusland) tot een tijdelijk verbod leidde.

Echter, vóór al deze maatregelen importeerde Rusland behoorlijk wat vlees. In 2013 importeerde het land 1 miljoen ton, waarmee het de derde grootste importeur van varkensvlees was. De meeste dominante leverancier was de EU. Echter, na 2014 is de import flink gedaald. In 2017 voerde het land slechts 300.000 ton in, waarbij bijna alles geleverd werd door Brazilië. Doordat het land minder varkensvlees invoert, is er minder product op de markt te vinden. Dat heeft voor prijsstijgingen gezorgd.

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)Zal Rusland de grenzen ooit weer openen? - Bron: Shutterstock

Die hogere prijzen hebben een positief effect gehad op het land zelf, want hierdoor is er meer geïnvesteerd in de lokale productie. Dit heeft ervoor gezorgd dat het land nu voor 94% zelfvoorzienend is in varkensvlees, waarmee het land de komende jaren zou kunnen toetreden tot de grootste exportlanden. Echter, voorlopig is dat nog niet het geval, wegens de verspreiding van de Afrikaanse varkenspest.

De 4 grote markten
De EU exporteerde in 2017 2,9 miljoen ton varkensvlees en bijproducten, waarvan meer dan 75% naar Azië werd geëxporteerd. Meer dan 40% van het volume bestaat uit verschillende soorten vlees en vetten, omdat hier in de EU weinig vraag naar is. Van oudsher was Denemarken de grootste Europese exporteur, maar de afgelopen jaren hebben Duitsland en Spanje die positie overgenomen.

Aangezien de productie in de VS toeneemt, is het land steeds meer afhankelijk van de export. Het land exporteerde in 2017 zo'n 2,6 miljoen ton, waar dat in 2010 nog 1,9 miljoen ton was. Ongeveer 33% van de Amerikaanse export gaat naar Mexico. Op de tweede plaats staat Japan. De VS zal haar export moeten uitbreiden wanneer de productie blijft toenemen, maar zal (ook met het oog op de handelsoorlog) op zoek moeten naar nieuwe exportmarkten.

Canada exporteert ongeveer 66% van zijn totale productie (1,3 miljoen ton in 2017). Meer dan 80% van de export gaat naar de VS, China, Japan en Mexico. De CETA (de handelsovereenkomst tussen de EU en Canada) biedt Canada zero-tarifaire toegang tot de EU, waardoor de export vanuit Canada de komende jaren toe kan nemen tot 80.000 ton.

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)Canada exporteert ongeveer 66% van zijn varkensvleesproductie - Bron: Shutterstock.com

De Braziliaanse productie van varkensvlees is voornamelijk gericht op de export. Echter, de consumptie in het land neemt wel gestaag toe. Brazilië exporteerde (tot het schandaal met ractomine) vooral naar Rusland; het land importeerde tot december 2017 zo'n 33% van de totale Braziliaanse export. Maar Brazilië probeert nu nieuwe exportmarkten te zoeken, en focust zich daarbij vooral op Azië.

Kortom?
Uit het rapport van Rabobank blijkt vooral dat de 4 belangrijkste exporteurs (de EU, de VS, Canada en Brazilië) de volumes zullen vergroten. Daarbij zou Rusland tot de 4 grootste exporteurs kunnen toetreden. De grootste importvraag zal de komende jaren vanuit Azië blijven komen. Daarbij meldt Rabobank dat de vraag vanuit de Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse landen de komende jaren weleens toe kan nemen.

Echter, er wordt ook beschreven dat de varkensvleeshandel de komende periode te maken kan krijgen met een toenemende mate van concurrentie. Meer dan in het verleden zal het maximaliseren van de waarde van alle producten de sleutel zijn tot de winstgevendheid van bedrijven. Daarnaast zullen exporteurs op een groter aantal markten aanwezig moeten zijn om het totale karkas te vermarkten.

Als laatste meldt Rabobank dat de handel in varkensvlees complexer gaat worden. Politieke kwestie (zoals de handelsoorlog tussen de VS en China) zullen de handel blijven beïnvloeden.