'Zo heeft geen varkenshouder iets aan het akkoord'

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit trekt €120 miljoen uit om varkensbedrijven die overlast veroorzaken te saneren. Het is nog wachten op een concrete invulling, maar tot veel enthousiasme in de sector leidt het plan nog niet.

Minister Carola Schouten stuurde eind vorige week het Hoofdlijnenakkoord over de warme sanering van de varkenshouderij naar de Tweede Kamer. Een combinatie van saneren en innoveren moet ervoor zorgen dat er minder overlast komt van varkensbedrijven en de sector in zijn totaliteit vitaler wordt.

Voor het opkopen van de varkensrechten van de bedrijven met een grote impact op omwonenden in de concentratiegebieden Zuid en Oost maakt het kabinet €120 miljoen vrij. Nog eens €80 miljoen (€60 miljoen via het Rijk en €40 miljoen via het bedrijfsleven) is bedoeld voor innovaties en de ontwikkeling van nieuwe technieken, om stallen zodoende versneld te verbeteren en geuroverlast terug te dringen.

Geen geld voor sloopregeling
Het belangrijkste kritiekpunt op het akkoord is dat varkenshouders alleen voor het opkopen van rechten niet stoppen. "De rechten kunnen stoppers ook wel verkopen via de reguliere markt, dit schiet niet echt op", reageert Hans Peters van Peters Vastgoed. Hij had eigenlijk verwacht dat de plannen iets concreter zouden zijn. "Het is al tijden veelvuldig gemeld dat er ook geld moet zijn voor sloopregelingen. Pas dan komen potentiële stoppers in actie."

De coalitie Vitalisering Varkenshouderij (de Producenten Organisatie Varkenshouderij, Vion, Rabobank, ForFarmers, Agrifirm en Topigs Norsvin) zat bij het ministerie aan tafel om het Hoofdlijnenakkoord uit te werken. Ook zij zijn kritisch. "Als je de leefomgeving in en rondom varkensbedrijven wil verbeteren, dan is het noodzakelijk dat er flankerende maatregelen (inclusief middelen voor het slopen van stallen die leeg komen te staan) komen", reageert voorzitter Uri Rosenthal.

Niet uit €40 miljoen
De toezeggingen die de provincies en gemeenten hebben gedaan, zijn onvoldoende concreet. "Daarom dringen we er bij de minister op aan om hier nadere afspraken over te maken." Rosenthal benadrukt dat die kosten niet uit de €40 miljoen mogen worden betaald die bedoeld is voor innovatie. "Provincies en gemeenten moeten hun toezeggingen omzetten in financiële middelen."

De coalitie zegt het akkoord te zien als een stap naar innovatie in de sector. "Het is belangrijk dat de bedrijven die de grootste overlast veroorzaken voor de omgeving, ook als eerste in aanmerking komen voor deze regeling. Dit uitgangspunt moet beter worden betrokken bij de verdere uitwerking", vindt Rosenthal. 

Schuldenvrij stoppen
Varkenshouder John van Paassen uit het Brabantse Deurne is ook kritisch over het plan. "Dat geld voor de varkensrechten krijg je wel uit de markt. Het gaat er juist om dat bedrijven die moeilijk zitten en overlast veroorzaken op een beschaafde manier, dus vrij van schulden, kunnen stoppen. Ik heb in de plannen nog geen handvatten gezien die dat gaan verwezenlijken." Hij hoopt dat hier in de verdere uitwerking wel ruimte voor komt. "Anders heeft geen varkenshouder iets aan deze regeling."

Harm van der Zanden is adviseur in de varkenshouderij bij DLV Advies. Hij zegt niet verbaasd te zijn dat de plannen niet concreter zijn. "Zo werkt de politiek. Dat gaat nu eenmaal niet sneller." Van der Zanden stelt daarom weinig zinnigs te kunnen zeggen over de effecten van de regeling. "De spelregels moeten eerst bekend zijn. Pas dan kunnen wij meedenken voor wie de regeling al dan niet passend is."

Prijs varkensrechten naar €130
Wat de laatste weken onder invloed van het Hoofdlijnenakkoord al wel veranderde, zijn de prijzen voor varkensrechten. Die stegen tot ruim €130 in de duurste regio’s. "Dat betekende in enkele weken 10% extra", stelt Peters. "Ik verwacht nu stabilisatie. Je ziet vaker dat de prijzen stijgen in de aanloop naar een regeling die impact op de markt kan hebben. Er wordt op voorgesorteerd."

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.