'Veestapel krimpt komende vijf jaar tot 18 procent'

Overheidsmaatregelen vanwege de stikstofcrisis zorgen ervoor dat de Nederlandse veestapel tussen nu en 2030 met 15% tot 18% zal krimpen. De Nederlandse economie kan hierdoor tot €1,5 miljard aan inkomsten mislopen en er staan meer dan 11.900 voltijdsbanen op de tocht. Dat concludeert ABN Amro in een recente analyse van de verwachte krimp in de dierlijke sectoren. Volgens de bank blijft de impact op de totale economie echter beperkt.

In de analyse brengt de bank de effecten van een kleinere veestapel op andere economische sectoren in beeld. De focus ligt op de vier grote dierlijke sectoren: melkvee-, kalver-, varkens- en pluimveehouderij. De krimp is vooral het gevolg van beëindigingsregelingen voor veehouderijen en het afromen van productierechten.

Sterkste krimp in 2025 en 2026
De grootste daling van de veestapel wordt verwacht in 2025 en 2026, als gevolg van beëindigingsregelingen. In 2027 en 2028 zal er nog een lichte afname optreden, doordat productierechten worden afgeroomd. Na 2028 stabiliseert het aantal varkens en kippen naar verwachting. Het aantal melkkoeien zal naar verwachting nog licht blijven dalen, omdat – volgens een eerder rapport van Wageningen University & Research – verdere afroming van fosfaatrechten noodzakelijk blijft.

Effect op toeleveranciers en verwerkers
Niet alleen boeren worden geraakt door de krimp. Ook toeleveranciers zoals loonwerkers, dierenartsen, mengvoerleveranciers, bedrijfsadviseurs en leveranciers van machines en stallen krijgen te maken met een dalende vraag. Tegelijkertijd zullen verwerkers in de voedingsmiddelenindustrie worden geconfronteerd met een afname in de aanvoer van zuivel, vlees en eieren.

Volgens een kwantitatieve analyse van ABN AMRO kan de krimp leiden tot een daling van het bruto binnenlands product (bbp) met circa €1,5 miljard. In 2023 was het bbp in Nederland €1.068 miljard. Ook kunnen er mogelijk 13.300 banen verdwijnen, waarvan 11.900 in voltijdsequivalenten (fte). De impact op het bbp blijft daarmee beperkt tot zo'n 0,15%. Toch kan de schade voor individuele bedrijven en werknemers aanzienlijk zijn.

Herverdeling biedt ook kansen
De krimp van de veestapel kan ook nieuwe kansen creëren. De bank heeft deze effecten niet gekwantificeerd, maar noemt ze wel. Zo kan de vrijgekomen stikstofruimte het verlenen van vergunningen op termijn versnellen, al duurt dat vermoedelijk nog enkele jaren.

Ook kunnen vrijkomende arbeidskrachten elders in de economie worden ingezet, wat de economische schade beperkt. Bovendien ontstaat er ruimte op het energienet en kan vrijgekomen landbouwgrond – met name grasland – worden gebruikt voor extensivering van de overgebleven veehouderij- en akkerbouwbedrijven.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.