Zoals bekend is de Fed, de Amerikaanse centrale bank, bezig met het verhogen van de officiële rente. Dat is een belangrijke ontwikkeling; onder meer omdat het van grote invloed is en kan blijven voor de waarde van de euro, om maar wat te noemen.
De centrale bank opereert daarbij uiterst voorzichtig uit vrees dat de economie die hogere rente niet aan zou kunnen. Op deze plek en bij onze masterclasses heeft u vaak kunnen lezen en horen waarom het vrijwel zeker is dat de Fed dat proces van rente verhogen niet zal versnellen en het zelfs nog rustiger aan kan doen dan nu al het geval is.
Deze week hebben we een bevestiging van die analyse gekregen van niemand minder dan de baas van de Fed, mevrouw Janet Yellen. Tijdens haar halfjaarlijkse voordracht in het Amerikaanse parlement zei Yellen dat de aanhoudend lage inflatie in de VS ervoor kan zorgen dat de bank haar voornemens voor nog 1 renteverhoging dit jaar en 3 renteverhogingen in 2018 heroverweegt.
Deur open
Yellen brengt veel tijd door met onderzoeken of de lage inflatie in de VS vooral door tijdelijke factoren wordt veroorzaakt of dat er structurele krachten zijn die de geldontwaarding te laag houden voor de Fed. De centrale bank streeft naar 2 á 2,5 procent inflatie per jaar. Op het moment bedraagt de inflatie in de VS ongeveer 1,7 procent.
Hiermee zette Yellen de deur open voor de mogelijkheid dat de Fed de officiële rente in de komende 12 maanden aanmerkelijk minder zal verhogen dan de markt nu denkt en ingeprijsd heeft. Vandaar dat haar opmerkingen tot dalende langetermijnrentes, hogere aandelenkoersen en een zwakkere dollar hebben geleid.
Het vooruitzicht van minder renteverhogingen dan de markt verwacht, betekent dat de dollar minder aantrekkelijk zal worden. Aandelen daarentegen spinnen er garen bij: langdurig ruim monetair beleid betekent dat er veel geld blijft vloeien naar de aandelenmarkt, bijvoorbeeld omdat sparen niets blijft opleveren.
Rentelat ligt lager
Die opmerking van Yellen over de Amerikaanse inflatie betekent dat de markt met nog meer belangstelling zal uitkijken naar de maandelijkse inflatiecijfers in de VS (vandaag, vrijdag 14 juli bijvoorbeeld wordt het cijfer voor juni gepubliceerd) en minutieus zal nagaan wat allerlei indicatoren voor inflatie ‘vertellen’ over het toekomstige verloop ervan. Immers, wat de Fed wel of niet zal doen met de rente hangt er van af.
En dan was er nog een zeer belangrijke opmerking van Yellen, die van groot belang is voor iedereen die een inschatting probeert te maken over het beleid van de Fed in de komende jaren. Yellen zei namelijk dat niet veel renteverhogingen nodig zijn om de officiële rente van de Fed naar het zogeheten neutrale niveau te brengen. Dat is het niveau waarbij het monetaire beleid de economie afremt nog aanjaagt.
Dit is belangrijk, omdat het betekent dat een terugkeer naar de rentestanden van vóór de crisis, lees ruim 6 procent, zeer onwaarschijnlijk is. Immers, als we ‘niet veel renteverhogingen’ opvatten als bijvoorbeeld 5 renteverhogingen van in totaal 1,25 procentpunt en in de wetenschap dat de officiële rente op het moment op 1,25 procent staat, dan zegt de Fed-baas in feite dat de renteteller wel eens op ongeveer de helft van het pre-crisis niveau kan stoppen.
ECB met handrem erop
Dit zou enorme gevolgen voor de langetermijnrentes hebben voor de komende jaren, de waarde van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar, maar ook voor het rentebeleid in de eurozone. Als we aannemen dat de Europese Centrale Bank (ECB) niet van plan is de Amerikaanse Fed in te halen met haar rente (ook vóór de crisis was de ECB-rente aanmerkelijk lager dan die van de Fed), dan betekent het bovenstaande dat wanneer de ECB begint met renteverhogingen in het euroland het wel eens een heel kort proces kan zijn.
Een van de gevolgen daarvan zou zijn dat ook als en wanneer de EURIBOR-tarieven weer gaan stijgen, het onwaarschijnlijk wordt dat ze hun pre-crisis niveaus zullen bereiken.