Achtergrond Asbestverbod
Essent, waar zit het addertje onder het dak?
Energieleverancier Essent stond afgelopen week volop in de belangstelling. Met het initiatief 'Dakvrienden' biedt het ondernemers een regeling waarbij het hun asbestdak saneert en een nieuw dak, inclusief zonnepanelen, terugplaatst. In ruil daarvoor vraagt het bedrijf om 20 jaar opstalrecht.
Essent is niet het eerste bedrijf dat met een dergelijk initiatief komt, maar naar eigen zeggen is hun regeling wel uniek. Zo is er geen sprake van een leaseconstructie en zit bij de meeste andere initiatieven het saneren van asbestdaken niet bij de deal inbegrepen.
De energieleverancier betaalt niet alleen het saneren en de zonnepanelen (inclusief bijbehorende installatie), maar ook het leggen van een nieuw dak en het onderhoud. Je hoeft bovendien geen klant te zijn bij het bedrijf en bent niet verplicht om 20 jaar lang (de volledige looptijd) groene energie van het bedrijf af te nemen. Waar zit dan het spreekwoordelijke addertje onder het gras, of in dit geval; het addertje onder het dak?
Geen addertje
Volgens Ilse Steenbergen, de woordvoerder van Essent, is het simpel. Dat addertje is er niet. Het bedrijf stelt wel een aantal voorwaarden; zo moet het dakoppervlak minimaal 800 m2 bedragen en niet op het noorden zijn gelegen. Bij de aanvraag checkt Essent dat via satellietbeelden, waarna een adviseur op gesprek komt. Het heeft inmiddels met 73 bedrijven een intentieverklaring getekend. "De ambitie is om in 2019 in totaal 75.000 panelen te hebben gelegd, goed voor 150.000 m2 dak."
In principe zijn er geen verborgen kosten voor ondernemers. In principe, want ook hier gelden een paar voorwaarden, schetst Steenbergen. Naast het saneren betaalt Essent ook het nieuw te leggen dak. Het gaat hierbij uit van vezelbetonplaten of soortgelijke dakbedekking. Een geïsoleerd dak is mogelijk, maar als schuur- of staleigenaar betaal je hier aan mee. Dat geldt ook wanneer de constructie moet worden aangepast. Vooral bij oudere schuren is dat nog weleens het geval. "Al het meerwerk komt niet voor rekening van Essent", zo vat de woordvoerder samen.
Netverzwaring
Netverzwaring en de benodigde infrastructuur, die niet op alle bedrijven aanwezig is, zorgt nu nog voor een drempel. Ook die kosten neemt Essent voor zijn rekening. "Samen met de netbeheerder kijken we wat vereist is, waarna wij de aanvraag doen en de kosten voor onze rekening nemen." Verkoop je in de looptijd van 20 jaar het pand, dan gaat het recht van opstal met de verkoop mee naar de nieuwe eigenaar.
Na die 20 jaar stopt het contract en wordt de dak-eigenaar ook eigenaar van de zonnepanelen. Op de panelen geldt een garantietermijn van 25 jaar. Die termijn geldt niét op de omvormers en de rest van de installatie. Die bedraagt namelijk 12 jaar, al wordt door Essent wel 20 jaar lang het onderhoud gedragen. Als stelregel wordt gehanteerd dat het rendement na 20 jaar 80% bedraagt. Voldoende om de installatie rendabel te laten draaien, volgens Essent. Of deze getallen reëel zijn, moet de toekomst echter uitwijzen. In 2013 zei keuringsinstantie KIWA dat ongeveer de helft van alle installaties de beloofde levensduur van 20 tot 25 jaar niet haalt. Later zwakte het die uitspraak weer af.
Het nut en de noodzaak voor zonnepanelen is een discussie op zich. De onderzoekers van een Duitse studie concludeerden dat nu al veel lood en cadmium uit bestaande panelen lekt. Fabrikanten van zonnepanelen hebben als enige producent een ontheffing op het gebruik van lood in hun producten. Recyclen is een uitdaging op zich. Het verwijderen van de panelen komt voor rekening van de (dak)eigenaar.
SDE+-subsidie
Bij Essent zien ze de toekomst echter zonnig in. In 2016 kwam het onder het Duitse Innogy te vallen, een tak van energiereus RWE. In Nederland heeft RWE 2 van de 5 kolencentrales en exploiteert het de kerncentrale in Borssele. "Innogy focust zich op groene energie, waar dit project een goed voorbeeld van is", zegt Steenbergen. "De winst voor ons zit in de verkoop van groene stoom. Wij zijn een commercieel bedrijf en vragen voor het leggen van de panelen SDE+-subsidie aan. Daar zijn we duidelijk over." Of de groothandelstarieven voor groene stroom plus subsidie genoeg is om het project rond te rekenen is aan Essent en Innogy. Daarbij telt voor hun uiteraard het schaalvoordeel. Volgens de woordvoerder ontvangt het bedrijf geen subsidie vanuit de overheid voor dit project.
Gezien de interesse betreft het een enorme investering. Desondanks zijn de regels verbazend soepel. "Is 800 m2 niet haalbaar, maar de locatie wel ideaal, dan nemen we dit toch in overweging", meldt Steenbergen. "Naast de ligging wordt rekening gehouden met de hellingshoek van het dak. De zonnepanelen kunnen op een plat dak worden gemonteerd, maar de kosten zijn dan hoger. Ook hoeven de panelen niet per se op het dak van de gesaneerde schuur te liggen. Een alternatief en beter geschikt dak is ook een optie. Dit mag bovendien op een andere locatie zijn, zolang het maar dezelfde eigenaar betreft. Hiervoor hanteren we de zogenaamde 'meter-voor-meter-regeling': 1 m2 asbest wordt vervangen door 1 m2 panelen."
Veel interesse
Over het aantal aanvragen is de energieleverancier goed te spreken. "We zien uit alle sectoren aanvragen binnenkomen: akkerbouw, melkveehouderij, varkenshouderij en de pluimveehouderij. Ook landelijk zijn de aanvragen erg gespreid. De meest gehoorde argumenten zijn dat ondernemers geen financiering aan willen gaan om een dergelijk project zelf te realiseren. Ook het benodigde werk van aanvragen en aanleggen is een hobbel die wij wegnemen."
Wat er gebeurt met het contract als een stal of schuur binnen de looptijd van 20 jaar verbouwd of zelfs gesloopt moet worden, kan Steenbergen niet zeggen. Vooral bij stallen is dit een mogelijkheid, bijvoorbeeld als aan nieuwe welzijnseisen moet worden voldaan. Te allen tijde behoudt Essent het opstalrecht. Afkopen is mogelijk. Voor het berekenen van de afkoopsom wordt vooraf een rekenmodel opgesteld die dit naar rato van leeftijd en opbrengst vaststelt.
Zelf financieren?
Essent vermeldt op zijn website enkel beknopte voorwaarden. De details heeft het (nog) niet naar buiten gebracht. Of het programma interessant is, hangt af van je bedrijf en de keuzes die je als ondernemer maakt. Voor het financieren bieden diverse banken speciale groenleningen. Kom je in aanmerking voor SDE+, dan kan het lonend zijn om zelf 20 jaar lang de inkomsten en subsidie op te strijken. Dat is een rekensom die ieder voor zich moet maken. Voor het saneren wordt gemiddeld €9 per meter gerekend. Daarnaast betaal je rond de €25 per meter voor een nieuw dak, plus de kosten voor het leggen.
Wat lonend is, hangt uiteindelijk af van de rekensom die je maakt. Daarbij komen nog de onderhoudskosten, die Essent ook betaalt. De panelen gaan misschien 25 jaar mee, de omvormers niet. Wie 'geluk' heeft komt niet met hoge onderhoudskosten te zitten. Heb je na 20 jaar een oude installatie over te nemen, dan is het eerder een last dan een lust waar je nooit van hebt kunnen profiteren. En dan is er nog het milieuvraagstuk. Die vraag moet ieder voor zich beantwoorden.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.