Weerupdate Gps-techniek
Kun jij na 6 april nog recht rijden?
Op zaterdag 6 april vindt een zogenaamde 'gps-roll' plaats. Elke gps-ontvanger begint dan weer vanaf 0 te tellen. Dit kan gevolgen hebben voor de werking van een gps-systeem. Ook in de landbouwsector kan dit voor hinder zorgen, al is het lastig om harde uitspraken te doen.
Een enorme hoeveelheid apparaten maakt tegenwoordig gebruik van gps. Ook in de landbouwsector is de techniek niet weg te denken. Eens per 20 jaar vindt een 'gps-roll' plaats. In goed Nederlands: een gps-omwenteling. Simpel gezegd kan een systeem, na het resetten van de datum en tijd, in de war raken. Wat de exacte gevolgen zijn, is per systeem echter verschillend.
Hoe zit het in elkaar?
Een gps-satelliet zendt de kloktijdinformatie uit. Hierin wordt de actuele week en het aantal seconden sinds de start van die week vermeld. De ontvanger vertaalt dit signaal in een jaar, maand en dag. Maar, dit signaal kan in totaal maar 1.024 weken versturen. Week 0 begon in augustus 1999, waardoor de gps-satelliet op 6 april 2019 weer vanaf 0 begint te tellen.
Door deze reset kan een systeem de datum terugzetten naar 21 augustus 1999, wat mogelijk problemen oplevert. Een andere optie is dat de referentiedatum op een later moment is gezet, waardoor je later alsnog problemen krijgt. In het meest gunstige geval wordt de datum niet correct weergegeven, maar functioneert het systeem nog wel. In een ongunstig geval werkt niets meer.
In de praktijk is het minder dramatisch gesteld. De fabrikanten hebben hopelijk geanticipeerd op deze gps-roll, die prima voorspelbaar is. Is het gps-systeem regelmatig voorzien van een update, dan is de software vaak al voorbereid. Vooral oude systemen, die niet zijn geüpdatet, kunnen naar verwachting een storing geven.
Sommige fabrikanten hebben zo'n gps-roll ook in 1999 meegemaakt. Toch verrast het je hoe onvoorbereid ze overkomen. Circa 20 jaar geleden was het aantal systemen daarbij nog niet zo groot; zeker niet in de landbouw. Vandaag de dag is het aantal actieve systemen onvoorstelbaar groot. Boerenbusiness vroeg de Nederlandse gps-leveranciers naar mogelijke consequenties.
Raven
Het Amerikaanse Raven, voorheen SBG Precision Farming, werkt nog aan het in kaart brengen van de mogelijke gevolgen. Overigens is dat niet zo simpel, denkt vertegenwoordiger Robert Sleutel: "Een mogelijkheid is dat een gps-systeem wel functioneert, maar 1 of meerdere satellieten niet langer ontvangt. Daar merk je weinig van, tot je op een plek rijdt waar de ontvangst verminderd is: bijvoorbeeld onder een bomenrij. Dan kan 1 satelliet meer of minder het verschil maken."
"De situatie is echter niet eenvoudig, want je hebt te maken met diverse onderdelenleveranciers, bijvoorbeeld voor de gps-ontvanger. Wij werken daarvoor samen met het Belgische Septentrio. Hun AsteRx-ontvangers vanaf 2010 zijn getest. Dit betekent dat de GeoStar, Viper en Viper 4 geen hinder ondervinden. Voor de blauw T010 kast is dat afwachten, mede omdat hierbij van verschillende firmware-versies gebruik wordt gemaakt."
John Deere
John Deere bouwt al 20 jaar gps-systemen en heeft de vorige gps-roll ook meegemaakt. Robin Bos, precisielandbouwspecialist bij Groenoord, durft storingen niet uit te sluiten, maar verwacht voor recente systemen geen problemen. "In de updates van de firmware van de laatste jaren is dit al meegenomen. Aangezien de hele oude systemen al met de gps-roll te maken hebben gehad, kan dit ook meevallen."
Trimble
Ook Vantage Agrometius, de importeur van Trimble, denkt dat de recente systemen, die regelmatig van een update zijn voorzien, niet veel hinder ondervinden. "Trimble test nu met name de oudere systemen, waar nog informatie over naar buiten wordt gebracht", zo legt marketingmanager Maarten van Kampen uit. "In de voorgaande softwareversies is er al op geanticipeerd. Het probleem was immers bekend. Wanneer het beperkt blijft tot een foutieve datum is het de vraag hoeveel je ervan gaat merken."
Ag Leader
Ag Leader, een leverancier van gps-systemen, heeft deze afgelopen jaar al voorzien van een update, die anticipeert op de gps-roll. Niet-actuele systemen kunnen er last van hebben. "Voor alle producten van Ag Leader is inmiddels 'roll-overbestendige software' beschikbaar", weet Geert-Jan Giesberts van importeur Homburg. "Of dat voor alle hardware ook het geval is, durven we niet te beloven."
Topcon
Bij Topcon is de exacte impact nog niet duidelijk. Het bedrijf is bezig om alle software te valideren en testen. Het bedrijf heeft een speciale pagina in het leven geroepen, waar je je op aan kunt melden. Is er nieuws over een software-update of voorziene problemen, dan krijg je hier direct een bericht over.
Niet alleen het gps-systeem in jouw trekker of zelfrijder wordt beïnvloed. Ook de basisstations hebben ermee te maken. MoveRTK, een van de grootste Nederlandse aanbieders van een correctiesignaal, heeft al een mailing verstuurd om de onzekerheid aan te kaarten. Met name stations die al jaren staan, en waar nooit naar om is gekeken, kunnen op een fors verouderde software draaien. Zo kunnen systemen prima functioneren, maar je correctiesignaal problemen opleveren.
Millenniumbug?
Het hele onderwerp lijkt sterk op de millenniumbug waar de hele wereld zich in 1999 zorgen om maakte. Uiteindelijk liep het met een sisser af. Er is een grote kans dat dit met de gps-roll ook gebeurt. Het blijft bijzonder dat fabrikanten en onderdelenleveranciers 20 jaar de tijd hebben gehad om op dit probleem te anticiperen. Gezien de huidige situatie is dat niet altijd gebeurd.
De kans dat het probleem zich in 2039 zich weer voordoet is klein. De huidige gps-systemen maken namelijk gebruik van een andere datumnotatie met veel meer cijfers, waardoor dit probleem wordt ondervangen.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
