Hoe meer budget er naar de tweede pijler van de Europese begroting verdwijnt, hoe groter de kans volgens CDA-Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik dat er weinig overblijft van de bestaande betalingsrechten, die deze maand vanwege de coronacrisis vervroegd worden uitgekeerd aan degenen die zich hiervoor hebben aangemeld.
Bovendien is in de vorige week aangenomen EU meerjarenbegroting 2021 – 2027 maar liefst 40 miljard euro minder voorzien voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Dat is 10% minder vergeleken met de huidige financiering van het GLB, zelfs met de middelen vanuit het coronacrisis herstelfonds erbij gerekend.
Verdienmodel ecoregeling onvoldoende
CDA-Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik laat weten met haar medewerkers en met een GLB-specialist van Wageningen Economic Research in te schatten wat dit akkoord 'achter de komma ' gaat betekenen voor de agrarische bedrijven in Nederland, al zijn de details nog niet bekend. Maar het lijdt voor de CDA Europarlementariër geen twijfel dat de hectaretoeslagen met tientallen euro's per hectare gaan dalen, ook al kan het sterk verschillen per regio en bedrijf.
Schreijer-Pierik, die veel voorkeurstemmen trok in onder meer agrarisch Oost-Nederland, bepleit een eerlijke vergoeding voor maatschappelijke diensten door boeren en tuinders die een steeds grotere plaats gaan krijgen in het GLB. "Het akkoord van de Europese Raad van ministers draagt mijns inziens voor het Nederlandse platteland te weinig bij aan een goed verdienmodel voor groene en blauwe diensten. Een meerderheid van het Europese Parlement (EP) en de landbouwcommissie willen de landbouwbegroting daarentegen wel op het huidige peil houden, hetgeen - ook in Nederland - voor een reële prestatiebeloning voor deelname aan GLB-ecoregelingen door boeren en tuinders essentieel is.''
Wordt het 15 of 40% minder?
In 2019 gold een gemiddelde Nederlandse hectarepremie van €376,61, waarbij inbegrepen 30% voor bestaande vergroeningsmaatregelen. In de overgangsperiode tot en met de jaren 2022 en 2023 verwacht Schreijer-Pierik geen grote veranderingen. Daarna is het volgens haar moeilijk te zeggen wat er van de bestaande hectaretoeslagen overblijft.
"Premier Rutte en de andere Europese regeringsleiders willen een overheveling van 25% van de eerste naar tweede pijler toestaan en zelfs tot 15% extra daarbovenop als het naar agromilieu- of klimaatmaatregelen zou zijn." Dat zou betekenen dat 25-40% van de huidige hectarebedragen straks niet meer direct op het boerenerf terecht komen, is de inschatting van Schreijer-Pierik. De christendemocratische fractie in het Europarlement, waar het CDA deel van uitmaakt, wil niet meer dan 15% maximaal naar de tweede pijler laten overhevelen.
Basispremie met weinig eisen
Wat er overblijft van de hectarepremie, die wordt opgesplitst in een basisbetaling (primaire inkomenssteun) en in zogenaamde ecoregelingen, hangt af van de verhouding tussen deze beide factoren die wordt afgesproken. Hierover wordt nog onderhandeld in Brussel. Minister Schouten heeft als doelstelling zoveel mogelijk boeren te laten deelnemen aan de ecoregelingen. Maar als het totaalbedrag van basispremie en ecoregelingen te klein wordt, neemt het risico toe dat boeren helemaal af zullen zien van deelname aan het GLB.
Schreijer-Pierik: "Mijn inzet is de voorschriften (regels, zogenaamde "conditionaliteit") voor de basisbetaling (primaire inkomenssteun) minder gedetailleerd en streng te laten zijn, zodat er maatwerk en een prestatiebeloning (top up) mogelijk zullen zijn voor de ecoregelingen. Hier kunnen alleen in dat geval ook Rijk en provincies extra subsidies 'bijpassen', omdat het als ongeoorloofde staatssteun zou zijn indien het reeds als wettelijke eis in voorschriften (conditionaliteit) opgenomen is. Hoeveel op dat gebied mogelijk wordt, is op dit moment nog onduidelijk. Ecoregelingen voor "groenblauwe diensten" voor klimaat, biodiversiteit, milieu en water in de eerste pijler zullen samen met de tweede pijler vooral moeten kunnen landen bij boerengezinsbedrijven, als verdienmodel. Het kan echter niet zo zijn dat voor lagere bedragen aan landbouwsubsidies meer maatschappelijke diensten worden verwacht."
Verschil tussen Oost- en West-Europa
Schreijer-Pierik constateert dat de beleving van het nieuwe GLB in Oost-Europa heel anders zal zijn dan in het westen van Europa, gezien de grote verschillen in de bestaande betalingsrechten per hectare en de inkomensverschillen tussen beide delen van de Europese Unie. In Oost-Europa zullen de inkomsten uit het EU budget voor landbouw en klimaat per saldo gaan stijgen.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.