Polen wordt steeds vaker gezien als de achtertuin van de West-Europese fritesindustrie. Ook de Polen zelf hebben ambitie en willen hun product graag aan de man brengen binnen de EU. Grote kans dat het land ook dit jaar weer over een ruim bemeten aardappelvoorraad kan beschikken. Komen ze qua prijs bedrogen uit?
Vorig jaar haalde Polen een aardappeloogst van ruim 9 miljoen ton binnen, afkomstig van 307.000 hectare. Een daling van 2% ten opzichte van 2015. Dat betekent voor Poolse begrippen niet zoveel. Door professionalisering van de teelt blijven grote bedrijven over. Die hebben de teelt in de vingers. Zo kan meer worden geproduceerd bij een krimpende oppervlakte.
Toename areaal
Officiële cijfers zijn eind juli nog niet voor handen, maar insiders schatten in dat het areaal fritesaardappelen dit jaar met ongeveer 5% toeneemt. Dat is een vergelijkbare groei met het areaal in de EU-5. Het gaat om de teelt bij professionele boeren. Niet de bedrijfjes met 1 hectare. Terwijl de prijs in Nederland 20 cent of meer bedroeg lag dat niveau in Polen tussen de 10 en 15 cent. Fritesfabrieken in Duitsland, Nederland en België hebben zich op kritische momenten van Poolse aardappelen kunnen voorzien gedurende het afgelopen seizoen.
Fabrieken breiden uit
Fritesfabrieken in Polen hebben voor seizoen 2017-2018 hun productiecapaciteit uitgebreid. Zowel de Westerse McCain, Farm Frites en Frito Lay als de eigen Poolse aardappelverwerkers hebben meer areaal uitgezet of vragen meer aardappelen. De vraag naar tafelaardappelen is stabiel. Het areaal ongewijzigd.
Tekst gaat verder onder de grafiek.
Meer grafieken bekijken? Bezoek de Database. Dit is onderdeel van uw abonnement.
Koud voorjaar goed hersteld
Het land kende een extreem koud voorjaar, waardoor de aardappelen laat de grond ingingen. Zelfs op 4 mei viel er nog sneeuw. Achteraf zijn de laat geplante percelen ook de beste. Dit is mede rasafhankelijk. Vooral waar vroeg gepoot is, valt het knolaantal tegen. Uiteindelijk heeft de teelt zich goed herpakt, met voldoende vocht. Vooral in het noorden van het land is dat het geval geweest. In het zuidwesten is minder neerslag gevallen. Het oosten, richting de Oekraïense grens, is droger dan het westen van Polen. Daar wordt wel opbrengstderving door droogte verwacht. Elders is daar geen sprake van.
Veel neerslag
Net als in Duitsland zijn de Poolse percelen in de afgelopen week op flink wat neerslag getrakteerd. Ook de komende dagen wordt regen verwacht. Het gaat om lokale en felle buien, die plotsklaps tientallen millimeters kunnen afleveren. Momenteel ligt de temperatuur boven de 30 graden. Zelfs door de buien koelt het nauwelijks af. Ideaal phytophthora weer. De aardappelziekte wordt dan ook overal in het land waargenomen. Ook voor bacterieziek wordt gevreesd. Door de vele regen staan de lenticellen van de knollen open.
Niet doodspuiten
Vooral in Noord-Polen is het momenteel zeer nat. Percelen pootaardappelen kunnen niet worden doodgemaakt omdat de spuit zich geen weg door het perceel kan banen, zo meldt een insider. Het niet tijdig starten van de loofdoding levert meer bovenmaat op. Pootgoedleveranciers bemerken ook meer interesse in gecertificeerd pootgoed. Het gebruik van ‘farm saved seed’, waarbij een deel van de oogst achter wordt gehouden om volgend jaar opnieuw te poten, komt steeds minder vaak voor. Dat verlaagt de kans op ziektes en verhoogt de opbrengsten.
Waarheen met extra kilo’s?
Vanuit de Poolse situatie geredeneerd paste de puzzel vorig seizoen perfect. De 2,8 miljoen extra ton Poolse aardappelen werd gebruikt om het gat van de West-Europese aardappelen deels te dichten. Vooral Nederland en Duitsland hebben zich goed laten bedienen. Het is een omstreden maar realistisch feit. Dit seizoen wordt, op het moment, geen dergelijk tekort verwacht. Dat realiseren ook telers in Polen zich. Daartegenover staat dat een groter areaal en een nog betere oogst voor de deur staan.
Bovendien is exporteren naar andere EU-landen nog steeds een heikel punt. Dit gaat iets gemakkelijker, maar er komen zeer veel controles aan te pas. Het land moet het daarom hebben van zijn oosterburen om de oogst aan kwijt te kunnen. Die ligt echter nog niet in de schuur. Het spel is nog niet gespeeld, zo realiseren ook de telers zich.