De positieve kant van een lage aardappelprijs

Kijken we naar de kwartaalcijfers, dan laat de huidige export van frites nog steeds een gezonde groei zien. Echter, in de laatste 3 maanden van 2016 piekte zowel het volume als de inkomsten. Dit jaar is dat trucje lastig te herhalen. De laatste cijfers tonen aan dat het volume en de opbrengst afvlakken. Deels omdat de prijs van 1 ton frites afneemt. Een verdere afname heeft ook positieve gevolgen.

Fritesprijs is dalende
In september werd 1 ton frites uit de EU-28 voor gemiddeld €711 verhandeld. Dat was 1 jaar eerder nog €738 per ton. In de eerste herfstmaand werd 128.365 ton frites en andere bevroren aardappelproducten verhandeld. Dat is een plus van 4,1% ten opzichte van september 2016. Het verhandelde volume tempert hiermee wel wat. In de maanden juli en augustus schreven we de volumestijging nog op met 2 cijfers voor de komma.

Jaarexport blijft plussen
De maand september was goed voor een handel ter waarde van €91,3 miljoen; 5% boven 2016. Voor een periode van 12 maanden, tot en met september, bedraagt de export in de EU 1,464 miljoen ton, goed voor € 1,08 miljard. Dat zijn plussen van 11,6% en 17,9% ten opzichte van de 12 maanden daarvoor.

Het Midden-Oosten en Azië namen minder frites af in september. Zuid-Amerika importeerde juist meer product, net als Rusland en de interne Europese markt. Deze regio’s zijn tezamen goed voor 80% van het totale exportvolume.

Top 3 grootste kopers van Europese frites:

1. Brazilië (17.200 ton +23%)
2. Saoedi-Arabië (15.750 ton -10,5%)
3. Rusland (10.511 ton +15,6%)

Opvallend is de export naar Mexico. Die nam met 530% toe, tot 2.030 ton. De hoogste prijs wordt door de VS betaald; gemiddeld €820 per ton in september, gevolgd door de Pacific landen met €785 per ton. Vooral landen in Centraal-Amerika betalen minder voor hun frites.

Export EU-5 naar nieuw record
De EU-5 blijft zijn exportpositie uitbouwen. In augustus werd 422.788 ton product uitgevoerd. Het op 3 na hoogste maandcijfer ooit en een plus van 2% ten opzichte van augustus 2016. De jaarlijkse EU-5 export staat 8,4% in de plus op bijna 5 miljoen ton. Dat is een nieuw jaarrecord. De prijs steeg marginaal, naar gemiddeld €762 per ton. Hierdoor steeg de exportwaarde eveneens ligt. Over 12 maanden komt die op €3,776 miljard uit, een plus van 12% op de dezelfde periode daarvoor.

De positieve cijfers zijn in het geheel te wijten aan verkopen aan niet-EU landen. Van de 57 exportbestemmingen bevinden 34 zich buiten de EU. Zij namen bijna 10% meer product af, tegenover een min van 1% binnen de EU.

België versus Nederland
België mag dan de verwerkingsgigant zijn. Nederland komt op 1 als het om export gaat. In augustus exporteerde België 186.516 ton frites, waardoor de export over 12 maanden met 9% steeg tot 2,19 miljoen ton. Dat is goed voor €1,52 miljard, wat een stijging van 13,5% inhoudt. Gemiddeld doet een ton Belgische bevroren frites €649. Daarmee is het de absolute prijsvechter binnen de EU-5.

Nederland zag zijn volume over 12 maanden met 9% stijgen tot 1,924 miljoen ton. In augustus werd ruim 173.000 ton uitgevoerd. De waarde bereikte een niveau van €1,573 miljard, een stijging van 11,5%. Dat is te wijten aan de hoge verkoopprijs van €818 per ton; 18% boven de Belgische prijs.

Pas op een veel lager niveau komen Frankrijk en Duitsland om de hoek kijken, gevolgd door Polen. Frankrijk toont een plus van 4,5% in de jaarexport en Duitsland een fikse min van bijna 37%. In augustus werd wel meer uitgevoerd. In beide landen lag de gemiddelde fritesprijs lager dan in Nederland.

Polen als duveltje uit een doosje
Interessant om te noemen is de Poolse fritesindustrie. Zij schrijven de dikste groeicijfers op. De export nam bijna 15% toe in 12 maanden tijd, tot 1 september, en plus van 16% in augustus. Daarmee overstijgt het Duitsland: 19.652 ton vanuit Polen tegenover 16.272 ton uit Duitsland. 

Het verschil in de export over 12 maanden bedraagt 137.596 ton. Weet Polen de huidige groei door te zetten, dan is het een kwestie van tijd voor het land ook hier gaat winnen. Met een gemiddelde verkoopprijs van €708 per ton ligt de Poolse fritesprijs nog net boven het Belgische niveau.

(Tekst gaat verder onder de grafiek)

De export van frites tussen september 2016 en augustus 2017.Tot slot
Een dalende fritesprijs kan positieve gevolgen hebben voor de markt. Verwerkers kunnen het zich veroorloven om de prijs af te laten nemen. Door een lagere inkoopprijs van hun grondstof lijdt de marge namelijk niet onder een daling. Dat een lage verkoopprijs positief kan werken op de verkoop, toont prijsvechter België haarfijn aan.

Dat biedt op korte termijn weinig verlicht voor aardappeltelers. Echter, het zorgt er wel voor dat verwerkers in de EU-5 het recordvolume aan grondstof weg kunnen werken en hun grip op de wereldmarkt verstevigen.