Aardappelkwaliteit zorgenkind in Polen

Poolse aardappeltelers hebben een moeizaam seizoen achter de rug. Na een laat voorjaar en een grillig groeiseizoen volgde een extreem natte herfst. Vooral in Noord-Polen zorgde dat voor grote problemen; lang niet alle percelen zijn gerooid. Ook elders in het land verliep de oogst moeizaam, waardoor de aardappelen verre van ideaal in de bewaring kwamen.

Aardappelkwaliteit
De tafelaardappelmarkt worstelt met problemen als stootblauw. Er is laat in het seizoen bij lage temperaturen gerooid. Bij de fritesaardappelen speelt naast rot ook de bakkwaliteit een rol. Een laag onderwatergewicht (OWG) en verkleuring maken het verwerkers niet gemakkelijk.

Net als in West-Europa zijn veel slechte partijen inmiddels vervroegd afgeleverd. Nieuwe probleemgevallen blijven zich echter voordoen, wat een drukkend effect geeft. Zo ontstaat de gedachte dat in de laatste weken van het bewaarseizoen de beschikbaarheid van goede kwaliteit aardappelen weleens een probleem kan worden. De afgelopen vorstperiode, met temperaturen tot -15 graden Celsius, heeft geen grip gehad op de aardappelmarkt.

Vooralsnog is daar op de fysieke markt weinig van te merken. De prijzen zijn laag en de tegenvallende oogst wordt gecompenseerd door een groter areaal (+6%) en een hogere hectareopbrengst (+1,5%). Van de totale oogst, goed voor een geschatte 9,5 miljoen ton, ging tussen de 5% en 10% verloren, zo denken analytici.

Kansen op seizoeneinde
Insiders bevestigen dat de aardappelkwaliteit een zorgpunt is voor telers. In het natte noorden zijn de meeste problemen zichtbaar, maar ook het drogere zuidwesten heeft met bewaarproblemen te maken. Of dit betekent dat verwerkers als McCain, Aviko en Farm Frites uiteindelijk in Nederland vrije aardappelen kopen, wordt nochtans over getwijfeld.

Mocht er een tekort ontstaan, dan wordt eerst dichter bij huis gezicht naar vrije fritesaardappelen. In Duitsland bijvoorbeeld, waar ook goedkope tafelaardappelen worden gekocht. Daar zijn de prijzen inmiddels in beweging, wat een domino-effect kan bewerkstelligen. Ontstaat er een kans voor Nederland, dan zal die zich in de laatste fase van het seizoen aandienen. Langbewaarders op de kleigrond, met een mechanisch gekoelde bewaring, kunnen mogelijk profiteren.

Protestacties
Poolse akkerbouwers hebben voor het tweede jaar op rij te maken met lage productprijzen. In seizoen 2016/2017 vertoonden de aardappelprijzen geen stijging, ondanks hoge prijzen op de West-Europese markt. Tijdens het huidige seizoen houdt een Europese aardappelovervloed de prijzen laag. De Poolse unie van aardappel- en groentetelers (Unii Warzywno-Ziemniaczanej) voert protesten uit om zo de aandacht van de regering te krijgen. Volgens deze organisatie liggen Poolse supermarkten vol met geïmporteerde aardappelen en groentes.

De Unie noemt een gemiddelde tafelaardappelprijs voor de boer van 20 zÅ‚oty per 100 kilo, omgerekend €4,75. Voor uien is dat €9,50 per 100 kilo. Supermarkten verkopen de producten omgerekend voor €47 tot €95 per 100 kilo. Naast de import van groente, maakt het zich ook kwaad over de invoer van goedkope Oekraïense tarwe en het verlies van de Russische markt. Vrije export van onder andere aardappelen naar West-Europa staat op de wensenlijst. Het roept landbouwminister Marek Sawicki op om actie te ondernemen.Een cel met Fontane fritesaardappelen in Polen.