Nieuws Aardappelanalyse 2019
'Tafelaardappelmarkt biedt ons goede kansen'
Ondanks dat de aardappel ook in de Duitse keuken vaker het veld moet ruimen voor pasta of rijst, blijft het bedrijf Kartoffel Olligs zich focussen op tafelaardappelen. Daarvoor werkt het hard aan de lokale afzet, en met succes. Ondernemer Heinz-Georg Olligs ziet zelfs mogelijkheden om te groeien.
Het bedrijf van Heinz-Georg Olligs omvat 220 hectare, waarvan circa 105 hectare aardappelen. Tevens wordt op het bedrijf graan, suikerbieten en maïs verbouwd en wordt een deel van de grond geruild met collega's. Zo worden ook wortelen op zijn lössgrond verbouwd. Langzamerhand wordt de aardappelteelt steeds belangrijker. Het areaal groeide in 5 jaar tijd van 75 hectare tot maximaal 120 hectare. Olligs boert in het gehucht Bedburg-Kirchherten, wat op 50 kilometer van Keulen en 40 minuten van de Nederlandse grens ligt.
De vader van Olligs begon met de teelt van vollegrondsgroenten en hield daarnaast ook varkens. Het bedrijf specialiseerde zich langzaamaan in de teelt van aardappelen en koos verder voor extensieve teelten, om zo op arbeid te besparen. In 2008 werd er een nieuwe bewaarschuur gebouwd. De opslagcapaciteit bedraagt 2.000 ton. Op een tweede locatie wordt het product gesorteerd en verpakt. Alle aardappelen zet het bedrijf onder eigen label af in de regio.
Kolenmijnen
Het gaat de akkerbouwer aan het hart dat enorme oppervlaktes worden afgegraven door de mijnbouw om bruinkool te delven. Tegelijkertijd is hij realistisch over de kolenmijnen. "Deze zomer trokken klimaatmarsen over onze percelen. De gewassen werden vertrapt door mensen die zeggen het klimaat te willen verbeteren. De 'groenen' willen de bruinkoolwinning per direct stoppen, maar dat is niet realistisch. Dit omdat er niet voldoende wind- en zonne-energie beschikbaar is. Er wordt nu gesproken over een deadline van 2030 of 2035, maar het is nog de vraag of dit realistisch is."
Naast het feit dat open mijnen landbouwgrond, wegen en zelfs complete dorpen opslokken, heeft Olligs nog met een ander probleem te kampen. "Ze pompen het grondwater 24/7 op. We hoeven hier normaal gesproken nooit te beregenen, want er valt 750 millimeter tot 900 millimeter regen per jaar. Het pakket lössgrond is tussen de 5 en 10 meter diep. Daaronder bevinden zich enorme reserves zoet water, maar die worden onttrokken. Onze grond is van nature erg opdrachtig, maar dat is nu voorbij."
Primeurteelt belangrijk
Olligs ziet dat de aardappelteelt in zijn regio toeneemt: voornamelijk de fritesaardappelteelt stijgt in oppervlakte, als gevolg van een vragende markt. Dit zorgt ervoor dat de tafelaardappelmarkt weer gezonderd wordt. Hij merkt dat consumenten kritisch zijn op de aardappelen die ze kopen. "Zelfs als de aardappel uit Egypte of Israël er mooier uitziet, vragen ze om Duits product. De niet-huidvaste aardappelen hebben het imago vers te zijn. Ze zijn daarom zeer geliefd." Met een aantal afnemers heeft hij vaste prijsafspraken, maar een groot deel gaat via handelaren weg. Ook komen de consumenten zelf aardappelen kopen op het bedrijf. Voor het bepalen van de prijs kijkt de akkerbouwer naar de Reka-notering.
Op 15 juni rooide hij zijn eerste aardappelen (van het ras Annabelle), wat 1 week eerder is dan normaal. Over de opbrengst op het niet-beregende perceel is Olligs goed te spreken: 40 ton. Begin juli volgen de huidvaste aardappelen. "Ons geheim zit in onze grootste bedreiging: de mijnbouw", zo verklapt hij. "Door de energiecentrales in dit gebied hebben we in het voorjaar niet met nachtvorst te maken. We kunnen dus al vroeg poten; dit jaar was dat 1 maart. Circa 40 hectare wordt voorgekiemd en 8 hectare groeit onder plastic. Het is zaak zo vroeg mogelijk op de markt te zijn met eigen product."
Voor de primeurteelt heeft Olligs zelfgebouwde machines in de schuur staan. Naast teler en ondernemer, is hij sleutelaar. "Ik heb een Poolse medewerker en een jongen hier uit het dorp voor mij werken. Samen bouwen we de machines. Voor het komende jaar staat er een speciale pootmachine op stapel, waarmee we de primeuraardappelen gaan poten."
Blijven aanpassen
De schuur waar het product wordt verwerkt, is relatief bescheiden. In de zomermaanden wordt het product de ene dag gerooid en de dag daarna verwerkt. Op hete dagen gebeurt dat direct. Vanaf oktober wordt gestart met aardappelen uit de bewaring. "Alle verpakkingen tussen de 2 kilo en 25 kilo kunnen we leveren", zo vertelt Olligs. Zijn belangrijkste rassen zijn Gala, Alliance Annabelle, Belana, Regina en Gloriette. De Duitse consument vraagt uitsluitend om vastkokende, geelvlezige aardappelen. Het pootgoed komt uit Nederland of Nedersaksen.
Ondanks dat de ondernemer het tafelaardappelareaal van 50% naar 5% heeft zien dalen, is hij positief over de toekomst. "Mijn zoon studeert dit jaar af aan de landbouwhogeschool en hij wil het bedrijf uiteindelijk overnemen. We werken samen met basisscholen om de kinderen iets te leren over aardappelen. Hopelijk gaan jongeren dan meer aardappelen eten."
De grootste uitdaging blijft volgens Olligs echter de beschikbaarheid van water. "Je mag nu nog onbeperkt beregenen, maar per 2020 verandert dit. De lokale overheid introduceert een systeem met onttrekkingslicenties. Door mijnbouw zakt het grondwater steeds dieper weg. Je moet een bron van 100 meter diep boren om bij water te komen. Dat kost circa €100.000. Ook loofdoding is, nu diquat wegvalt, uitdagend. We experimenteren met loofklappen en spuiten daarna Shark (Spotlight). Hier hebben we zelf een machine voor gebouwd, die na het klappen de ruggen dichtrolt en groene knollen tegengaat. Zo blijven we ons aanpassen."
Ontvang het magazine in uw brievenbus
Dit artikel is een onderdeel van de aardappelanalyse van 2019. Abonnees van Akkerbouw Pro en Aardappelmarkt hebben deze onlangs ontvangen. Wil jij dit magazine eveneens ontvangen? Klik dan hier om abonnee te worden en krijg het magazine toegestuurd.
Met een abonnement krijg je toegang tot alle besloten artikelen, data en marktinformatie op Boerenbusiness. Als abonnee krijg je tevens toegang tot het Nationaal Economisch Landbouwcongres en andere interessante seminars en workshops. Benieuwd naar alle voordelen? Bekijk ons aanbod in de webshop.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.