Teler twijfelt en treuzelt op aardappelmarkt

De aardappelmarkt ligt er vanuit de teler gezien niet verkeerd bij. De aardappelopbrengsten in de EU-4 en het VK lijken vooralsnog niet geweldig te worden. Verschillende proefrooiingen duiden op onder gemiddelde opbrengsten. De lagere opbrengstverwachtingen blijven niet beperkt tot de EU-4. Ook in Oost-Europa valt het allemaal niet mee. Een krap aanbod is voor de teler meestal niet ongunstig. Omdat het Europa breed is liggen er wellicht extra kansen voor de export van bepaalde rassen. Dat biedt telers nog een extra afzetmogelijkheid naast die van de industrie.

De industrie benadrukt ondertussen dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn is op de aardappelmarkt. De verwerkers voeren aan dat er komende winter misschien wel fabrieken dicht moeten vanwege de problemen op de gasmarkt. Verder wijst de aardappelindustrie erop dat de dreiging van corona nog niet weg is. Dat zijn beide terechte punten, maar wel met een kanttekening. Dat bepaalde industrieën noodgedwongen afgesloten moeten worden vanwege een mogelijk gastekort, is volgens experts goed mogelijk. Je moet alleen wel de vraag stellen of de levensmiddelenproducten daarbij niet als één van de laatste aan de beurt zullen komen. En ook bij corona kun je je afvragen wat het risico is voor de aardappelketen. Bij de laatste coronagolf is gebleken dat de vraag naar frites goed overeind is gebleven.

Vertrouwen
Hoewel de vrije telers graag vertrouwen uit willen stralen in de markt lijken ze toch niet ongevoelig voor argumenten vanuit de industrie. Dat is ook wel te begrijpen. Stel je rooit netto 35 ton à €25, dan zit je op €8.750 per hectare. Het is toch al een paar jaar geleden dat we dergelijke bedragen voorbij zagen komen. En ja, wacht je dan op €30 of kies je eieren voor je geld? Het gekke is dan weer wel dat diezelfde boeren daar bij de uien heel anders in staan en hun poot gewoon stijfhouden. De weifelende houding van de aardappeltelers is ook op de termijnmarkt te zien, die niet echt van het niveau van rond de €27 wil afkomen.

Kritische telers roepen dan 'dat verwerkers de termijnmarkt beheersen'. Of dat klopt of niet doet eigenlijk niet ter zake. Kennelijk heeft de teler het gevoel geen invloed meer op de termijnmarkt te hebben. En dat is toch best opmerkelijk. Op bijvoorbeeld de tarwemarkt zijn het ook de ABCD-bedrijven die het leeuwendeel van de handel doen en op de oliemarkt is het niet veel anders met een hand vol oliemaatschappijen. Toch trekt vrijwel niemand de Matif-, CBoT- of Brentnotering in twijfel. Daar wordt de termijnmarkt juist als 'zuivere' markt gezien met de meest transparante totstandkoming van de prijs. Sterker nog, die noteringen dienen zelfs als een belangrijke referentie in de fysieke markt.