Visie van NAV
Akkerbouw benadeeld in nitraatrichtlijn
Akkerbouwvakbond NAV stuurt een brief naar demissionair staatssecretaris Martijn van Dam. In die brief wordt het ongenoegen geuit over de uitvoering van het zesde Actieprogramma Nitraatrichtlijn. In het ergste geval maakt het nitraatprogramma het boeren in Nederland onmogelijk. Dat stelt het Nederlandse Akkerbouw Verbond (NAV).
Eén van de speerpunten in het zesde Actieprogramma Nitraatrichtlijn is het reduceren van de eutrofiëring (algengroei) van het oppervlaktewater. Hiervoor wordt de bal bij de landbouw gelegd, terwijl er meer bronnen bekend zijn. Daar knelt voor NAV de schoen. De bond pleit voor het actualiseren van metingen, bronnen, normen en modellen om de waterkwaliteit te verbeteren. Echter, de bond vraagt ook om de akkerbouw hierin niet te benadelen.
Reductie van beheerders
Volgens NAV leveren de gegevens, afkomstig uit diverse meetnetwerken, een vertekend beeld op. Emissies uit andere bronnen worden aan de landbouw toegeschreven. Een grote diversiteit aan beheerders en bestuurders, in totaal 7 verschillende partijen, zorgt voor een niet-eenduidig beleid. Als voorbeeld daarvan noemt dat er in Zeeland een hoge fosfaatconcentratie in het water wordt toegeschreven aan kwel, terwijl in Zuid-Holland dit aan de land- en tuinbouw wordt toegerekend. De NAV pleit daarom voor een reductie van beheerders en aansturing vanuit één ministerie. Ook voor de monstername wil het één richtlijn en geen vertroebeling vanuit andere bronnen.
Landbouwmaatregelen teniet gedaan
De vakbond stelt dat bronnen, buiten de landbouw om, een grotere invloed hebben op de waterkwaliteit dan gedacht. In 10 jaar tijd is er stabilisatie opgetreden in de grond- en oppervlaktewaterkwaliteit. Echter, de Commissie Deskundigen Mestbeleid (CDM) oordeelt dat de maatregelen van de afgelopen 10 jaar geen effect hebben gehad. Daar is de akkerbouwbond het niet mee eens.
Welke rol bronnen als riool-overstorten, kwelwater en rioolzuiveringsinstallaties spelen, is onbekend. Waterschappen meten de bronbijdrage niet. Alleen de totale waardes stikstof en fosfaat worden gemeten. Data-analyse is vereist om de specifieke bijdrage van de landbouw juist te beoordelen. Ook de invloed van waterbodems op de fosfaatemissie in oppervlaktewater is volgens de NAV onvoldoende bekend.
Normverschil landbouw- en natuurgrond onlogisch
Een ander punt waar de akkerbouworganisatie zich aan stoort, is het gebruik van verschillende bronnen voor het meten van emissies. Het is onduidelijk in hoeverre de modellen, die gebruikt worden, voldoende zijn geactualiseerd en gevalideerd. De NAV pleit voor actualisatie met terugwerkende kracht voor alle modellen. Ook zet de bond vraagtekens bij het normverschil tussen landbouw- en natuurgrond. Voor natuurgronden gelden minder zware eisen en dat vindt de bond een vreemde zaak. Echter, een onderbouwing daarvoor ontbreekt.
Onjuiste conclusies
Voordat de akkerbouw actie kan ondernemen, om emissies te reduceren, moet eerst duidelijkheid worden verschaft om zo het juiste vertrekpunt vast te stellen. Het NAV: 'Een goede landbouwpraktijk kan geen problemen oplossen die men zelf niet heeft veroorzaakt. Ten onrechte is gekozen voor een oplossing, waarbij de landbouw de emissieproblematiek solo op moet lossen.' De conclusies over eutrofiëring, waarbij wordt gesteld dat de huidige Meststoffenwet als insignificant wordt betiteld, zijn volgens de akkerbouwbond gebaseerd op onjuiste onderzoeksresultaten.
Alternatieve bronnen worden aan de landbouw toegeschreven in de conclusie van de CDM. De emissiereductie wordt eenzijdig bij de landbouw neergelegd. Dat vormt een verkeerd beeld. Het vertrekpunt voor het zesde nitraatprogramma wordt deels op modellering en niet op metingen vastgesteld. Over de modelresultaten heeft het zijn twijfels, omdat niet alle bronnen afzonderlijk worden gemeten.
Akkerbouw onmogelijk gemaakt
Eerder wisselde de NAV al van gedachten met minister Van Dam over het conceptuele maatregelenpakket voor het zesde nitraatprogramma. Een belangrijk punt, waarbij strengere maatregelen ruimte bieden voor verruiming elders, blijft onbeantwoord.
Ook zet de bond vraagtekens bij het plan dat actieprogramma’s voor andere bronnen pas na 2019 worden gestart. Hiermee krijgen zij een vrijstelling, ten nadele van de landbouw, en wordt de rekening volledig bij de landbouw gelegd. Dat strookt met de visie van de Europese Commissie, die in het verleden stelde dat economie en ecologie in balans moeten zijn.
De landbouw wordt nu onevenredig te zwaar belast. Blijft deze scheefgroei bestaan, dan maakt dit op termijn akkerbouw in Nederland onmogelijk. Dat denkt de belangenbehartiger.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.